Δημοσιεύθηκε στην έντυπη TODAY PRESS του Σαββάτου
Η Ειρήνη Μπάτη, Καθηγήτρια Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού, Κλινική Εργοφυσιολόγος, MSc Clinical Ergospirometry & Cardiorespiratory Rehab μιλά στην Today Press για τη σωστή σχέση των παιδιών με την άσκηση. «Το παιδί αγαπάει την άσκηση από μόνο του, άλλωστε μεγαλώνει παίζοντας. Το πιο σημαντικό είναι να μην δημιουργήσουμε εμείς λόγους να πάψει να χαίρεται από αυτήν, να διασκεδάζει, να εκτονώνεται, να κοινωνικοποιείται κλπ», επισημαίνει.
Πολλοί συνδέουν τη γυμναστική με την αντιμετώπιση της παχυσαρκίας; Είναι αυτή μια σωστή προσέγγιση;
Βασικό συστατικό των προγραμμάτων θεραπείας της παχυσαρκίας είναι η άσκηση λόγω των σωματικών, ψυχολογικών και γνωστικών πλεονεκτημάτων που εξασφαλίζει. Ωστόσο σε μία τέτοια νόσο που τα τελευταία χρόνια την συναντάμε όλο και πιο συχνά κυρίαρχος στόχος είναι μέσω της άσκησης το άτομο να καταφέρει να υιοθετήσει πιο υγιεινούς τρόπους ζωής στην καθημερινότητα του.
Η αίσθηση ωστόσο πως η αντιμετώπιση της παιδικής παχυσαρκίας περνάει μέσα από την άσκηση, είναι λαθεμένη; Η ενέργεια, η κίνηση, οι έντονες δραστηριότητες δεν οδηγούν σε έναν καλύτερο τρόπο ζωής;
Ο ρόλος της άσκησης στην παιδική παχυσαρκία δεν αφορά το εδώ και τώρα σε σχέση με το αποτέλεσμα. Ένα παιδί το οποίο θεωρείται παχύσαρκο θα κάνει για τους ίδιους λόγους γυμναστική που κάνουν όλα τα παιδιά…για να παίξει.
Η άσκηση δεν είναι τιμωρία. Δεν τιμωρούμε το παιδί μας επειδή τρώει με το να το γράψουμε σε κάποια αθλητική δραστηριότητα. Θα το γράφαμε έτσι και αλλιώς ορμώμενοι από τα τόσα οφέλη της άσκησης. Απλά στον παχύσαρκο πληθυσμό είναι πιο επιτακτική η ανάγκη η άσκηση να γίνει ρουτίνα και αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινότητας του.
Πολλοί πηγαίνουν με τα παιδιά τους στο γυμναστήριο. Είναι χώρος για ανήλικους ένα κλειστό γυμναστήριο; Δεν είναι προτιμότερη η επιλογή ενός αθλήματος;
Ανάλογα την ηλικία των παιδιών υπάρχουν και τα προτεινόμενα είδη άσκησης. Το πλεονέκτημα ενός γυμναστηρίου είναι το απόλυτα ελεγχόμενο περιβάλλον, άμεσα διαθέσιμο, με έμπειρα καταρτισμένο προσωπικό όπου ταυτόχρονα μπορούν να γυμνάζονται και οι γονείς, οι οποίοι λειτουργούν ως πρότυπα γι΄ αυτά. Η προτεραιότητα ακόμα και σε ένα γυμναστήριο πρέπει να είναι η ανάγκη του παιδιού για παιχνίδι.
Στην Ελλάδα εκτιμάται ότι περίπου 600.000 παιδιά κάτω των 14 ετών είναι παχύσαρκα ή υπέρβαρα. Όταν σας επισκέπτεται ένα παιδί με λίγα περισσότερα κιλά, πως το προσεγγίζετε για να μην αισθανθεί άβολα; Ξέρετε, η επιθυμία του γονέα να χάσει βάρος το παιδί, μπορεί να το πληγώσει. Μπορεί να του δημιουργήσει τραύματα. Και οπωσδήποτε ντροπή…
Δυστυχώς οι ίδιοι οι γονείς έχουν λάθος εικόνα για την άσκηση και λάθος προσδοκίες σε σχέση με την ενασχόληση των παιδιών τους με την γυμναστική. Πράγματι μας φέρνουν πολλές φορές παιδιά και μας λένε να τους κάνουμε γυμναστική για να αδυνατίσουν. Απευθυνόμενη στους γονείς λοιπόν θα τους πω πως μόνο αν οι ίδιοι βρουν τον σωστό λόγο άσκησης θα μπορέσουν να μάθουν στα παιδιά τους να ασκούνται. Δίνουμε μεγάλη βαρύτητα στην ομαλή ένταξη της άσκησης στην καθημερινότητα των ανθρώπων (μικρών και μεγάλων). Και το πιο σημαντικό απ’ όλα είναι πως ενθαρρύνουμε τους μικρούς μας φίλους για όλες τις προσπάθειες τους. Το παιδί κάνει γυμναστική για να παίζει. Ούτε για να αδυνατίσει, ούτε για να βάζει γκολ ούτε για να γίνει πρωταθλητής. Και μέσα από το παιχνίδι η άσκηση θα γίνει συνήθεια. Αυτός είναι ο στόχος και η επιτυχία.
Υπάρχει τρόπος να αγαπήσει ένα παιδί την άσκηση;
Το παιδί αγαπάει την άσκηση από μόνο του, άλλωστε μεγαλώνει παίζοντας. Το πιο σημαντικό είναι να μην δημιουργήσουμε εμείς λόγους να πάψει να χαίρεται από αυτήν, να διασκεδάζει, να εκτονώνεται, να κοινωνικοποιείται κλπ. Τόσο οι γονείς όσο και οι Καθηγητές Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού, που είναι οι πλέον αρμόδιοι να γυμνάζουν τα παιδιά, έχουμε μεγάλη ευθύνη ώστε η άσκηση να μην ταυτιστεί με καμία άλλη επιτυχία πέρα από την χαρά του ίδιου του παιδιού.
Πόσες ημέρες την εβδομάδα πρέπει να αθλείται ένα παιδί; Υπάρχει όριο; Που μπαίνει η έννοια του «μέτρου»;
Τα παιδιά μέχρι 3 ετών τουλάχιστον 3 ώρες ημερησίως. Εκ των οποίων τα 60 λεπτά μπορούν να ακολουθήσουν ένα δομημένο πρόγραμμα και τα υπόλοιπα ελεύθερο παιχνίδι. Τα μεγαλύτερα παιδιά και οι έφηβοι τουλάχιστον 1 ώρα την ημέρα. Αερόβιες δραστηριότητες μέτριας και έντονης έντασης σε εναλλαγές και ασκήσεις ενδυνάμωσης.
Κάποτε λέγαμε: Μπάλα ο γιος, Μπαλέτο η κόρη. Έχουν αλλάξει αυτά με τα χρόνια; Επενδύετε σε κοινές δραστηριότητες ή προτιμάτε να ξεχωρίζετε στις μικρές ηλικίες τα παιδιά ανά φύλο; Τι είναι πιο λειτουργικό και τι είναι αυτό που τελικά επιλέγετε;
Το κριτήριο ήταν, και θέλω να πιστεύω πως θα είναι, πάντα ένα. Τι θέλει το ίδιο το παιδί. Ας αφήσουμε τα παιδιά μας ελεύθερα να διαλέξουν πως θέλουν να ασκούνται. Καμία φορά δεν διαλέγει το παιδί γιατί πρόλαβε να διαλέξει το απωθημένο του μπαμπά και της μαμάς. Ο μπαμπάς ποδοσφαιριστής ή η μαμά μπαλαρίνα που δεν τα κατάφεραν οι ίδιοι και τώρα επιτέλους το δικό τους το παιδί θα συνεχίσει το όνειρο τους. Είναι σημαντικό να καταφέρουμε μέσα από την γνώση να σπάσουμε την κακή αλυσίδα που οδηγεί σε λάθη που στοιχίζουν στα παιδιά μας.
Πώς αξιολογείτε τη σημασία της ομαδικής άσκησης; Μπορεί μια ομαδική δραστηριότητα να βοηθήσει στη ανάπτυξη κοινωνικών δεξιοτήτων ή στην ενίσχυση της αυτοεκτίμησης των παιδιών;
Οι ομαδικές δραστηριότητες είναι από τους καλύτερους τρόπους άσκησης καθώς τα παιδιά μεγαλώνουν. Με βασική υποσημείωση και εδώ να στοχεύουν σε όσα προ αναφέραμε και στην ευγενή άμιλλα. Όχι να ενισχύουν συμπεριφορές αποκλεισμού άλλων παιδιών ενδεχομένως όχι τόσο αποδοτικών σε σχέση με το αντίστοιχο άθλημα. Εδώ κυρίαρχο ρόλο παίζουν οι προπονητές αυτών των αθλημάτων, που μην ξεχνάμε, δεν είναι εκεί για να φωνάζουν στις κερκίδες αλλά για να στηρίζουν τις προσπάθειες,
Ποια είναι τα πιο συχνά λάθη που κάνουν οι γονείς όταν προγραμματίζουν τη φυσική δραστηριότητα για τα παιδιά τους; Τι θα τους συμβουλεύατε ώστε να πετύχουν τα καλύτερα αποτελέσματα;
Δεν χρειάζεται να φορτώνουν το πρόγραμμα των παιδιών τους με πολλές δραστηριότητες που τελικά θα τα φέρουν σε εξάντληση. Να τους δώσουν πολλά ερεθίσματα ώστε να διαλέξουν τι θέλουν να κάνουν τα ίδια σε βαθμό όμως που να μπορούν και οι γονείς να το υποστηρίξουν (αν απαιτείται για παράδειγμα η μετακίνηση των παιδιών από τους ίδιους ).
Η τεχνολογία έχει διεισδύσει στη φυσική αγωγή σήμερα; Υπάρχουν εφαρμογές ή καινούργιες τάσεις που βοηθούν τα παιδιά να εντάξουν την άσκηση στη ζωή τους με πιο ενδιαφέρον και δημιουργικό τρόπο;
Μέχρι στιγμής η τεχνολογία κάνει το αντίθετο καθηλώνοντας τα παιδιά μπροστά από οθόνες κάνοντας τα μη δραστήρια. Ωστόσο διάφορες εφαρμογές που καταγράφουν δραστηριότητες κλπ ίσως μεγαλύτερα παιδιά να τα κινητοποιούν. Το καλύτερο παράδειγμα για τα παιδιά μας είμαστε εμείς οι ίδιοι.
