Οι τιμές των ακτοπλοϊκών εισιτηρίων ενόψει και της τουριστικής περιόδου μπαίνουν στο μικροσκόπιο της Επιτροπής Ανταγωνισμού όπως και των επικείμενων ανελαστικών αυξήσεων έως και 15% λόγω των νέων περιβαλλοντικών κανονισμών της ΕΕ.
Κλιμάκια της Επιτροπής έκαναν αιφνίδιο επιτόπιο έλεγχο σε τρεις ακτοπλοϊκές επιχειρήσεις και στις Ενώσεις τους. Όπως επεσήμαναν στελέχη του κλάδου στο newmoney.gr οι έλεγχοι έγιναν αυτεπάγγελτα και όχι μετά από καταγγελία. Εξετάζουν όλο το πλαίσιο που επηρεάζει τη διαμόρφωση των τιμών των ναύλων και λόγω της περιβαλλοντικής πολιτικής της ΕΕ, ενώ αφορά και τις γραμμές της Αδριατικής και όχι μόνο το εσωτερικό.
Από την 1η Μαΐου του 2025 όλη η Μεσόγειος γίνεται SECA (Περιοχή Ελέγχου Εκπομπών Θείου), που σημαίνει ότι θα πρέπει να είναι απαλλαγμένη από το θείο. Άρα θα πρέπει να χρησιμοποιεί καύσιμο με περιεκτικότητα σε θείο μόλις 0,001%, που είναι πιο ακριβό. Και δεν είναι μόνο αυτό.
Στο πλαίσιο της δέσμης των μέτρων με τον τίτλο «Fit for 55» για το κλίμα, που εγκρίθηκε το 2023 από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, αναθεωρήθηκαν μια σειρά από κοινοτικά νομοθετήματα που αφορούν και τη ναυτιλία. Η σταδιακή επέκταση του Ευρωπαϊκού Συστήματος Εμπορίας Δικαιωμάτων Εκπομπών (EU-ETS) στις ναυτιλιακές μεταφορές έως το 2026 και οι αναμενόμενες δυσκολίες συμμόρφωσης με τη νέα νομοθεσία για καθαρά καύσιμα (FuelEU Maritime Initiative) εκτιμάται ότι θα αυξήσουν το λειτουργικό κόστος του κλάδου της ακτοπλοΐας. Το νέο καύσιμο θα είναι ακριβότερο από το συμβατικό που καίνε τώρα τα πλοία της ακτοπλοΐας.
Επίσης αναμένεται να μετακυλήσει στο εισιτήριο περίπου 2% από τις αυξήσεις στα μισθολόγια των ναυτικών μετά την υπογραφή της νέας ΣΣΕ που προβλέπει αύξηση 5%.
Η επιστολή Στυλιανίδη
Η κίνηση της Επιτροπής είναι σε συνέχεια της επιστολής στην πρόεδρο της Επιτροπής Ανταγωνισμού Αϊρίν Έβελυν Μικέλα Μαίρη Σαρπ που απέστειλε στις 26 Iουνίου 2024 ο υπουργός Ναυτιλίας και Νησιωτικής πολιτικής, Χρήστος Στυλιανίδης με θέμα «Ανάπτυξη αμοιβαίας συνεργασίας επί θεμάτων ναύλων εισιτηρίων».
Ο υπουργός είχε ζητήσει συνεργασία με στόχο όπως αναγράφεται στην επιστολή «να υπάρχει ταχύτερη και αποτελεσματικότερη αντιμετώπιση, τυχών, περιστατικών καταχρηστικής συμπεριφοράς στην αγορά, εκ μέρους ακτοπλοϊκών επιχειρήσεων».
Ο υπουργός σε κατ’ ιδίαν συζητήσεις έχει ξακαθαρίσει ότι καταβάλλεται κάθε δυνατή προσπάθεια, για την προστασία των συμφερόντων των καταναλωτών/ επιβατών στις θαλάσσιες μεταφορές, τη μείωση των τιμών των ναύλων και την βελτίωση της ποιότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών, με επακόλουθο τη διεύρυνση των επιλογών για τους καταναλωτές/ επιβάτες και την αύξηση της αγοραστικής τους δύναμης.
Σύμφωνα με έρευνες η Ελλάδα είναι στην 11η θέση των ακριβότερων χωρών για ακτοπλοϊκά ταξίδια στην Ευρώπη.
Τα μέτρα
Στη λήψη μέτρων για τη στήριξη της ακτοπλοΐας έχουν προχωρήσει άλλα ευρωπαϊκά κράτη προκειμένου να βοηθήσουν τον κλάδο στην προσπάθεια της πράσινης μετάβασης.
Η γειτονική Ιταλία, επιδοτεί με 500 εκατ. ευρώ την ανανέωση του ακτοπλοϊκού στόλου της με νεότευκτα πλοία.
Επιπλέον:
1) οι ναυτικοί που είναι ναυτολογημένοι σε πλοία υπό ιταλική σημαία απαλλάσσονται από τον φόρο εισοδήματος
2) επιδοτούνται οι εργοδοτικές ασφαλιστικές εισφορές, μειώνοντας το λειτουργικό κόστος των ακτοπλοϊκών εταιρειών.
3) Χρηματοδοτείται η εκπαίδευση των νέων ναυτικών μέσω επιδοτούμενων προγραμμάτων.
Η Γερμανία δίνει περίπου 30 εκατ. ετησίως έως και το 2025 για την υποστήριξη εταιρεία που θέλουν να ναυπηγήσουν πλοία μηδενικών εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου.
Επιπλέον η γερμανική κυβέρνηση επιδοτεί:
1) τους μισθούς των ναυτικών που εργάζονται στα πλοία υπό γερμανική σημαία.
2) επιδοτεί με 60 εκατ. ευρώ ετησίως την ανάπτυξη καινοτόμων προϊόντων και υπηρεσιών όπου εντάσσονται η ναυπηγική βιομηχανία και η ναυτιλία.
3) Στο πλαίσιο αυτό υπάρχουν επιδοτούμενα προγράμματα για κατάρτιση και εκπαίδευση σε τεχνολογίες που σχετίζονται με τη βιώσιμη ναυτιλία.
Η ισπανική κυβέρνηση έδωσε επιδότηση ύψους 11,8 εκατ. ευρώ στην ακτοπλοϊκή εταιρεία Balearia για τη μετατροπή πέντε πλοίων με δυνατότητα καύσης υγροποιημένου φυσικού αερίου.
Στη Νορβηγία, προβλέπεται λειτουργεί η επιστροφή φόρων και ασφαλιστικών εισφορών για τους ναυτικούς που εργάζονται σε πλοία υπό νορβηγική σημαία, που μειώνει σημαντικά τα ο μισθολογικό κόστος των εταιρειών.
Τα άμεσα μέτρα που προτείνουν οι ακτοπλοϊκές εταιρείες
1) Επιδότηση της διαφοράς τιμής 30% του νέου καυσίμου (MGO) που πρέπει να χρησιμοποιούν από 1η Μαΐου 2025 τα συμβατικά πλοία και είναι 30% ακριβότερο από το υφιστάμενο VLSFO απευθείας στις εταιρείες εμπορίας καυσίμων ώστε οι ακτοπλοϊκές να προμηθεύονται το νέο καύσιμο στην τιμή του παλιού.
2) Επιδότηση των εργοδοτικών εισφορών για τους ναυτικούς όπως ισχύει στην Ιταλία, να επιδοτούνται οι εργοδοτικές εισφορές των ακτοπλοϊκών εταιρειών».
3) Κάλυψη του κόστους των υποχρεωτικών εκπτώσεων για πολύτεκνους, ΑμεΑ, φοιτητές κ.λπ., όπως γίνεται και για τα ΚΤΕΛ. Τα εκπτωτικά εισιτήρια υπολογίζονται στο 37% του συνόλου
4) Ενίσχυση του μεταφορικού ισοδύναμου: «Να επιστρέφεται ένα μέρος του ναύλου στους νησιώτες».
5) Μείωση του ΦΠΑ στα εισιτήρια. Σύμφωνα με πληροφορίες η κυβέρνηση δεν μπαίνει καν στη συζήτηση για μείωση του ΦΠΑ.
Καταγγελία Fast Ferries
Η Fast Ferries συμφερόντων Θεολόγου Παναγιωτάκη προχώρησε, σύμφωνα με πληροφορίες, σε καταγγελίες προς την Επιτροπή Ανταγωνισμού για τις πρακτικές της Seajets στα δρομολόγια των Κυκλάδων. Υποστηρίζει ότι «η πρακτική της διαφορετικής τιμολόγησης ακόμη και μέσα στην ίδια ημέρα, για την ίδια διαδρομή και για παρόμοια ταχύπλοα πλοία, έχει ένα μόνον στόχο: την αφαίμαξη κάθε μεταφορικού έργου από το συμβατικό πλοίο, ώστε σύντομα να μην υπάρχει πια ούτε καν αυτό στα προσφερόμενα δρομολόγια».
Όπως σημειώνει η Fast Ferries στην επιστολή της το πλοίο της ΘΑΝΤΕΡ ήταν έως και τον Σεπτέμβριο του 2024 δρομολογημένο στη γραμμή Πειραιά – Σύρου – Τήνου – Μυκόνου -Πάρου – Ίου – Θήρας- Ηρακλείου Κρήτης.
Πιο συγκεκριμένα: «Και στις 42 αυτές διαφορετικές συνδέσεις μεταξύ των λιμένων, ασκήθηκε ασφυκτική ανταγωνιστική πολιτική από την Seajets, καθώς μόνον τις ημέρες και ώρες που εκτελούσε κάποια σύνδεση το πλοίο μας, ένα πλοίο της Seajets που εκτελούσε το ίδιο δρομολόγιο σε παραπλήσιο ωράριο με το δικό μας, είχε ναυλολόγιο έως και 50% φτηνότερο από των υπολοίπων δρομολογίων της ίδιας εταιρείας, την ίδια ημέρα ή άλλες ημέρες».
Μάλιστα υποστηρίζει ότι η ίδια πρακτική ακολουθείται και το 2025 από τη Seajets. «Με πολύ μεγάλη μας λύπη παρατηρούμε ότι και φέτος, το 2025 η εταιρεία Sea Jets εφαρμόζει ανάλογη πολιτική έναντι της εταιρείας μας και μάλιστα, αυτή τη φορά εις βάρος των συμβατικών μας πλοίων» και προσθέτει:
«Επιπλέον, σε μία τέτοια περίπτωση είναι δεδομένο ότι πέραν της σταθερής υψηλής τιμής ο αριθμός των προσφερόμενων δρομολογίων θα μειωθεί, έτσι ώστε να εξυπηρετούν ακριβώς τις ανάγκες της Seajets και να επιτευχθούν μεγαλύτερες πληρότητες. Άλλωστε, κάποια ωράρια δρομολογίων της Seajets έχουν επιλεχθεί από την ίδια με τρόπο τέτοιο, όχι για να ικανοποιήσουν κάποια επιπλέον ανάγκη της αγοράς, αλλά απλώς για να μην αφήσουν κανένα περιθώριο στον ανταγωνισμό για δρομολόγηση συμβατικού πλοίου»
