Δημοσιεύτηκε στην έντυπη εφημερίδα Today Press
Γράφει η Κατερίνα Φραγκάκη
Δικηγόρος Παρ’ Αρείω Πάγω
Στις 24-04-2024 εταιρεία διαχείρισης κοινοποίησε σε ηλικιωμένη γυναίκα δύο ξεχωριστές διαταγές πληρωμής για οφειλές της σε πιστωτικές κάρτες. Ουδέποτε η εταιρεία έκανε πρόταση να ρυθμιστούν οι εν λόγω οφειλές παρά τις επανειλημμένες προσπάθειες της γυναίκας. Οι οφειλές ήταν μόλις 1.956,86 EΥΡΩ και 17.051,98 EΥΡΩ αντίστοιχα με τους τόκους.
Μάλιστα, η εταιρεία δεν δίστασε να κινήσει και κατάσχεση για οφειλές από ΚΑΡΤΕΣ. Με την γυναίκα να κινδυνεύει να χάσει την κύρια κατοικία της, ενώ δεν έχει κανένα εισόδημα και αντιμετωπίζει τρομερά προβλήματα υγείας, η ίδια και ο σύζυγος της. Άλλωστε η εταιρεία ουδέποτε την ενημέρωσε για την κατάσχεση και η ίδια δεν γνώριζε, ούτε φυσικά περίμενε να έχουν προχωρήσει τόσο πολύ οι νομικές ενέργειες. Με μεγάλη προσπάθεια επιτεύχθηκε η ρύθμιση της οφειλής της χωρίς την καταβολή προκαταβολής και έτσι δεν προχώρησε ο πλειστηριασμός, ο οποίος είχε οριστεί για την επόμενη εβδομάδα . Η γυναίκα κατάφερε να σώσει το σπίτι της μετά από μεγάλες προσπάθειές μας και αφού αναγνωρίστηκε η δεινή οικονομική κατάσταση της και τα σοβαρά προβλήματα υγείας της.
Πώς μπορεί να προστατευτεί ο οφειλέτης από τον πλειστηριασμό;
Σημαντικές αλλαγές τίθενται στον εξωδικαστικό μηχανισμό. Στόχος είναι να μπορέσουν να ενταχθούν στον εξωδικαστικό μηχανισμό ρύθμισης οφειλών με κριτήρια ευαλωτότητας όσο το δυνατόν περισσότεροι οφειλέτες με μεγαλύτερα εισοδήματα από αυτά που ισχύουν σήμερα. Ουσιαστικά με τις αλλαγές που προωθεί το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών ο εξωδικαστικός μηχανισμός θα καλύπτει και την μεσαία τάξη δηλαδή όσους έχουν εισοδήματα έως 42.000 ευρώ και περιουσία ύψους έως 360.000 ευρώ. Με το υπό διαβούλευση νομοσχέδιο διπλασιάζονται τα όρια περιουσίας, εισοδήματος και καταθέσεων.
Επίσης, μια πολύ σημαντική αλλαγή έχει να κάνει με την υποχρεωτική αποδοχή από τις Εταιρείες Διαχείρισης Απαιτήσεων από Δάνεια και Πιστώσεις (servicers) της πρότασης ρύθμισης του εξωδικαστικού μηχανισμού που αφορούν τους ευάλωτους οφειλέτες.
Οι αλλαγές
Οι διευρυμένες αλλαγές στον εξωδικαστικό μηχανισμό ρύθμισης οφειλών αφορούν τα κριτήρια με τα οποία κάποιος οφειλέτης χαρακτηρίζεται ως ευάλωτος. Οι συγκεκριμένοι οφειλέτες θα πρέπει να έχουν εκδώσει βεβαίωση ευάλωτου οφειλέτη, να έχουν ληξιπρόθεσμες οφειλές τουλάχιστον 90 ημέρων σε χρηματοδοτικούς φορείς ύψους έως 300.000 ευρώ.
Εισοδήματα και καταθέσεις
Αναφορικά με τα νέα όρια των εισοδημάτων και των καταθέσεων σύμφωνα με τα οποία ένας οφειλέτης θεωρείται ευάλωτος είναι τα εξής:
- €Άγαμος: Από 7.000 στα 14.000 ευρώ.
- €Νοικοκυριό αποτελούμενο από δύο μέλη: Από 10.500 σε 21.000 ευρώ.
- €Νοικοκυριό αποτελούμενο από τρία μέλη ή μονογονεϊκή οικογένεια με ένα ανήλικο μέλος: Από 14.000 στα 28.000 ευρώ.
- €Νοικοκυριό αποτελούμενο από τέσσερα ή μονογονεϊκή οικογένεια με δύο ανήλικα μέλη: Από 17.500 στα 35.000 ευρώ.
- €Νοικοκυριό αποτελούμενο από πέντε μέλη και πάνω ή μονογονεϊκή οικογένεια με τρία ανήλικα μέλη και πάνω: Από 21.000 στα 42.000 ευρώ.
Περιουσιακά όρια
Με το νέο νομοσχέδιο διπλασιάζονται και τα περιουσιακά όρια:
- €Άγαμος: Από 120.000 στα 240.000 ευρώ.
- €Νοικοκυριό αποτελούμενο από δύο μέλη: Από 135.000 σε 270.000 ευρώ.
- €Νοικοκυριό αποτελούμενο από τρία μέλη ή μονογονεϊκή οικογένεια με ένα ανήλικο μέλος: Από 150.000 στα 300.000 ευρώ.
- €Νοικοκυριό αποτελούμενο από τέσσερα ή μονογονεϊκή οικογένεια με δύο ανήλικα μέλη: Από 165.000 στα 330.000 ευρώ.
- €Νοικοκυριό αποτελούμενο από πέντε μέλη και πάνω ή μονογονεϊκή οικογένεια με τρία ανήλικα μέλη και πάνω: Από 180.000 στα 360.000 ευρώ.
Υποχρεωτική ρύθμιση
Μια σημαντική αλλαγή που φέρνει το νέο νομοσχέδιο του υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών είναι η υποχρέωση του πιστωτή να έχει καταθέσει τουλάχιστον 3 μήνες προ της διενέργειας πλειστηριασμού έγγραφη πρόταση ρύθμισης στον οφειλέτη, με κάθε πρόσφορο τρόπο (συμπεριλαμβανομένης της ηλεκτρονικής αλληλογραφίας) για την οφειλή για την οποία επισπεύδει τον πλειστηριασμό. Η υποχρέωση δεν υφίσταται εάν ο οφειλέτης δεν έχει εγγραφεί στην ηλεκτρονική πλατφόρμα ενημέρωσης του πιστωτή, παρέχοντας κατ’ ελάχιστον διεύθυνση ηλεκτρονικής αλληλογραφίας και τηλέφωνο επικοινωνίας. Συνεπώς θα πρέπει όλοι οι οφειλέτες που τους κοινοποιείται κατασχετήρια έκθεση με ημερομηνία πλειστηριασμού αμέσως να προβαίνουν στην εγγραφή των στοιχείων τους στις πλατφόρμες των servicers ώστε αν δεν τους κοινοποιήσουν μέσα στην προθεσμία την πρότασή τους οι servicers να ακυρώνεται ο πλειστηριασμός. Με αυτόν τον τρόπο οι δανειολήπτες θα έχουν ένα νέο «όπλο» στα χέρια τους για να προστατέψουν το σπίτι τους από τον πλειστηριασμό.
Οφειλές στους δήμους
Ειδικότερα, σύμφωνα με απόφαση των υπουργείων Εθνικής Οικονομίας, Εσωτερικών και της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ) δρομολογείται η διαδικασία για ρύθμιση οφειλών άνω των 10.000 ευρώ, προς Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης ή νομικά τους πρόσωπα ου εξωδικαστικού μηχανισμού. Αξίζει να σημειωθεί ωστόσο ότι διευκόλυνση αυτή πληρωμών ενεργοποιείται μόνο με πρωτοβουλία του οφειλέτη και απαιτεί αυστηρή τήρηση προθεσμιών.
Βήμα-βήμα η αίτηση
Το πρώτο βήμα που πρέπει να κάνουν οι οφειλέτες είναι η αίτηση προς τον δήμο για τη βεβαίωση της οφειλής, ώστε να μεταφερθεί στα βιβλία εισπρακτέων εσόδων της ΑΑΔΕ. Μόλις ολοκληρωθεί η εγγραφή, ο πολίτης έχει προθεσμία τριών μηνών για να υποβάλει αίτηση στον εξωδικαστικό μηχανισμό μέσω της πλατφόρμας της Ειδικής Γραμματείας Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους (ΕΓΔΙΧ).
Κατά την υποβολή της αίτησης, δηλώνεται η πρόθεση ένταξης των οφειλών προς τον δήμο. Η διαδικασία είναι ψηφιακή και οι βεβαιωμένες οφειλές αντλούνται αυτόματα από την πλατφόρμα μέσω του Κέντρου Διαλειτουργικότητας. Τα χρέη εμφανίζονται διαχωρισμένα σε βασική οφειλή και προσαυξήσεις, ενώ στη συνέχεια εκπονείται πρόταση ρύθμισης, που μπορεί να περιλαμβάνει έως και 240 δόσεις. Η εξόφληση γίνεται με σταθερό επιτόκιο και υπό προϋποθέσεις μπορεί να προβλεφθεί κούρεμα προσαυξήσεων.
Ποιες οφειλές εντάσσονται σε ρύθμιση
Να σημειωθεί ότι στη ρύθμιση δεν εντάσσονται χρέη κάτω των 10.000 ευρώ ανά δήμο ή νομικό του πρόσωπο, οφειλές που έχουν ήδη παραγραφεί ή πρόκειται να παραγραφούν εντός ενός έτους, καθώς και περιπτώσεις όπου έχουν ήδη ληφθεί μέτρα αναγκαστικής είσπραξης από τον δήμο, όπως υποθήκες. Επίσης, δεν μπορούν να ενταχθούν ξανά χρέη που είχαν προηγουμένως ρυθμιστεί μέσω του εξωδικαστικού και η ρύθμιση χάθηκε.
Η αίτηση για την ένταξη στον εξωδικαστικό μηχανισμό πραγματοποιείται αποκλειστικά μέσω της πλατφόρμας του gov.gr. Η διαδικασία είναι πλήρως ψηφιακή, χωρίς φυσική παρουσία, και η επικοινωνία γίνεται εξ ολοκλήρου μέσω της πλατφόρμας.
Για την υποβολή της αίτησης απαιτούνται:
* Κωδικοί Taxisnet
* ΑΦΜ και email επικοινωνίας
*Δηλώσεις Ε1 και Ε3 (αν υπάρχει επιχείρηση)
* Αναλυτική κατάσταση οφειλών (συμπεριλαμβανομένων των χρεών προς δήμους)
*Τραπεζικές κινήσεις και στοιχεία εισοδήματος του τελευταίου 12μήνου
Η αίτηση εξετάζεται ηλεκτρονικά, ενώ η απάντηση αποστέλλεται μέσω της ίδιας πλατφόρμας.
