Στη συνεδρίαση του Βορειοατλαντικού Συμβουλίου του ΝΑΤΟ στις Βρυξέλλες παρουσίασε ο Επίτροπος Βιώσιμων Μεταφορών και Τουρισμού Απόστολος Τζιτζικώστας το σχέδιο της ΕΕ για τη στρατιωτική κινητικότητα.
Στην ομιλία του στο Συμβούλιο ο κ. Τζιτζικώστας αναφέρθηκε στις γεωπολιτικές και γεωστρατηγικές ανακατατάξεις που αντιμετωπίζει η Ευρώπη και η Συμμαχία, τονίζοντας ότι «σήμερα βρισκόμαστε σε μια από τις πιο καθοριστικές στιγμές της ευρωπαϊκής Ιστορίας. Εκείνοι που επιθυμούν να μας βλάψουν πιστεύουν ότι είμαστε πολιτικά αδύναμοι να διαμορφώσουμε μια ουσιαστική και μακροπρόθεσμη απάντηση. Κάνουν λάθος. Η ευρωπαϊκή ασφάλεια έχει ωφεληθεί πάρα πολύ από τη διαχρονική συνεργασία με το ΝΑΤΟ, την οποία έχουμε ενισχύσει τα τελευταία χρόνια για να ανταποκρινόμαστε πιο αποτελεσματικά στις απειλές. Αλλά το τοπίο της ασφάλειας αλλάζει γρήγορα. Ως εκ τούτου, η Ευρώπη πρέπει να κάνει πολύ περισσότερα για να αποκτήσει αξιόπιστη αποτροπή και να παράσχει την ασφάλεια από την οποία εξαρτάται η ευημερία μας. Αυτό απαιτεί από όλα τα κράτη μέλη να ενεργούν με αλληλεγγύη και να επενδύουν στη συλλογική μας άμυνα».
Ο κ. Τζιτζικώστας επανέλαβε τις θέσεις της ΕΕ για τον πόλεμο στην Ουκρανία, καθιστώντας σαφές ότι η ΕΕ επιθυμεί δίκαιη και διαρκή ειρήνη στην περιοχή και αναφέρθηκε στη Λευκή Βίβλο για το Μέλλον της Ευρωπαϊκής Άμυνας.
Αναφερόμενος στη στρατιωτική κινητικότητα ο Επίτροπος υπογράμμισε ότι αποτελεί μια από τις κορυφαίες προτεραιότητες στο χαρτοφυλάκιό του, σημειώνοντας πως στον συγκεκριμένο τομέα η ΕΕ δραστηριοποιείται από το 2017, με το πρώτο σχέδιο δράσης να εγκρίνεται το επόμενο έτος. Ένα σχέδιο δράσης που καθόριζε τις υποδομές μεταφορών διπλής χρήσης (πολιτικής και στρατιωτικής), σε συνεργασία με το ΝΑΤΟ.
«Οι υποδομές διπλής χρήσης καθορίστηκαν με βάση τις μη στρατιωτικές υποδομές, τα λεγόμενα διευρωπαϊκά δίκτυα μεταφορών. Αυτές είναι οι πιο στρατηγικές συνδέσεις μας μεταξύ των κρατών μελών, των πρωτευουσών τους και όλων των μεγάλων οικονομικών κέντρων. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι η υποδομή για στρατιωτικές κινήσεις είναι κατά 97% πανομοιότυπη με το πολιτικό μας δίκτυο. Η συνεργασία μεταξύ της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και του ΝΑΤΟ για τις υποδομές διπλής χρήσης είναι ένα από τα καλύτερα παραδείγματα συνεργασίας μέχρι στιγμής», τόνισε ο Επίτροπος.
Ο κ. Τζιτζικώστας αναφέρθηκε στον πρώτο προϋπολογισμό για υποδομές στρατιωτικής κινητικότητας διπλής χρήσης το 2019, όταν ακόμα η αξία των συγκεκριμένων υποδομών δεν ήταν στις προτεραιότητες της ΕΕ. Όλα αυτά άλλαξαν το 2022 με τον πόλεμο στην Ουκρανία.
Οι διαθέσιμοι πόροι ύψους 1,7 δισεκατομμυρίων ευρώ απορροφήθηκαν μέσα σε μόλις δυο χρόνια για 95 έργα διπλής χρήσης σε 21 κράτη μέλη της ΕΕ. «Αυτός ο προϋπολογισμός ήταν υπερβολικά μικρός. Ήταν μια σταγόνα στον ωκεανό, αλλά σε μια τελείως διαφορετική γεωπολιτική συγκυρία. Αποτέλεσμα, να απέχουμε ακόμη πολύ από την ύπαρξη ενός καλά συνδεδεμένου και ανθεκτικού δικτύου μεταφορών διπλής χρήσης. Οι μελλοντικές μας επενδύσεις πρέπει να είναι πιο εστιασμένες και πολύ – πολύ υψηλότερες. Σε στενή συνεργασία με το ΝΑΤΟ, προσδιορίσαμε τέσσερις διαδρόμους στρατιωτικής κινητικότητας προτεραιότητας της ΕΕ που πρέπει να αναβαθμιστούν επειγόντως στις στρατιωτικές απαιτήσεις. Και προσδιορίσαμε 600 συγκεκριμένα έργα υποδομών διπλής χρήσης σε ισάριθμα σημεία. Την 1η Ιουλίου θα έχουμε έτοιμη την τελική χαρτογράφηση των σημείων και των αντίστοιχων έργων για να την παρουσιάσουμε στους Υπουργούς Μεταφορών και Άμυνας των κρατών μελών της ΕΕ», επισήμανε ο Επίτροπος.
Ο κ. Τζιτζικώστας σημείωσε ότι τα έργα αυτά είναι σε δρόμους, στον σιδηρόδρομο, σε λιμάνια και αεροδρόμια και προβλέπονται και παρεμβάσεις για τον ανεφοδιασμό, σύμφωνα με τις ανάγκες τόσο της ΕΕ, όσο και του ΝΑΤΟ.
Αναφερόμενος στη μελλοντική χρηματοδότηση της στρατιωτικής κινητικότητας, ο Επίτροπος υπογράμμισε ότι απαιτείται γενναία αύξηση πόρων στο νέο Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο της ΕΕ, που θα αρχίσει το 2028.
Πέρα από τη χρηματοδότηση όμως ο κ. Τζιτζικώστας επισήμανε την ανάγκη να περιοριστεί η γραφειοκρατία και ειδικά αυτή που αφορά στις στρατιωτικές μετακινήσεις, με στόχο «να διασφαλίσουμε ότι για τα στρατεύματα και το υλικό που διακινούνται εντός της ΕΕ και διασχίζουν τα εσωτερικά μας σύνορα δεν θα απαιτούνται πλέον άδειες διασυνοριακής κυκλοφορίας. Όσοι προέρχονται από χώρες εκτός της ΕΕ θα χρειάζονται μόνο μία άδεια, στα εξωτερικά σύνορα της ΕΕ, για την είσοδο και τη διέλευση από το έδαφος της ΕΕ».
Ο Επίτροπος μετά την ομιλία του δέχτηκε ερωτήσεις από τα μέλη του Βορειοανατολικού Συμβουλίου του ΝΑΤΟ και ακολούθησε συζήτηση.
