O Χόρχε Μάριο Μπεργκόλιο, o πρώτος πάπας προερχόμενος από την Λατινική Αμερική, ο θάνατος του οποίου ανακοινώθηκε σήμερα από το Βατικανό, είχε γεννηθεί στις 17 Δεκεμβρίου του 1936 στο Μπουένος ‘Αιρες της Αργεντινής. Η οικογένειά του καταγόταν από το Πεδεμόντιο της βόρειας Ιταλίας: λογιστής στους αργεντίνικους σιδηρόδρομους ο πατέρας του, νοικοκυρά η μητέρα του.
Αφού πρώτα πήρε απολυτήριο τεχνικού λυκείου, αποφάσισε να μπει σε καθολική ιερατική σχολή. Στην συνέχεια έγινε μέλος του τάγματος των Ιησουιτών και σπούδασε φιλοσοφία. Το 1965 άρχισε να διδάσκει λογοτεχνία και ψυχολογία στο καθολικό κολέγιο του Σάντα Φε και, μετά από ένα χρόνο, σε θρησκευτικό ίδρυμα του Μπουένος ‘Αιρες. Το 1969 χειροτονήθηκε ιερέας και έπειτα από ένα χρόνο ολοκλήρωσε και τις σπουδές του στην θεολογία.
Επί δεκαπέντε χρόνια δίδαξε σε καθολικά πανεπιστημιακά ιδρύματα, ενώ το 1986 μετέβη στην Γερμανία, όπου ολοκλήρωσε το διδακτορικό του. Το 1992 ορίσθηκε από τον πάπα Ιωάννη Παύλο Β’, επίσκοπος της πόλης ‘Αουκα και αναπληρωτής επίσκοπος του Μπουένος ‘Αιρες. Στις 28 Φεβρουαρίου του 1992, επελέγη ως αρχιεπίσκοπος του Μπουένος ‘Αιρες και ολόκληρης της Αργεντινής.
Το 2001 ο Ιωάννης Παύλος ο Β’ τον όρισε καρδινάλιο και τον Απρίλιο του 2005 συμμετείχε στην εκλογή του πάπα Βενέδικτου από το Κονκλάβιο.
Ως αρχιεπίσκοπος του Μπουένος ‘Αιρες, έδωσε έμφαση στην στήριξη των φτωχότερων πολιτών, στην διάδοση του λόγου του Θεού σε κάθε γωνιά της πόλης, στο να παραμείνουν «πάντα ανοικτές» οι πύλες όλων των εκκλησιών και στην στενή συνεργασία κληρικών και λαϊκών.
Ο Χόρχε Μάριο Μπεργκόλιο εξελέγη πάπας στις 13 Μαρτίου του 2013. Αποφάσισε να επιλέξει το όνομα Φραγκίσκος -δίνοντας έμφαση, κυρίως, στον τίτλο του επισκόπου Ρώμης- και να φορέσει σιδερένιο και όχι χρυσό σταυρό. «Tα αδέλφια μου, οι καρδινάλιοι, για να διαλέξουν τον νέο πάπα, έφτασαν μέχρι την άλλη άκρη του κόσμου», είπε στον πρώτο χαιρετισμό του προς τους πιστούς.
Σύμφωνα με όλους τους αναλυτές, αλλά και με τις καρδιές εκατομμυρίων πιστών, ήταν «ο πάπας των φτωχών», ο ‘Αγιος Πατέρας των Καθολικών που έδωσε έμφαση στην βοήθεια και στην αλληλεγγύη προς τους μετανάστες, τους «τελευταίους» και τους ξεχασμένους. Έδωσε εντολή στις αρχές του Βατικανού να αφήνουν τους άστεγους να κοιμούνται στους δρόμους γύρω από τον ‘Αγιο Πέτρο, αλλά και μέσα στην Πλατεία της βασιλικής εκκλησίας. «Ποιος είμαι εγώ για να κρίνω έναν ομοφυλόφιλο, όταν ο ίδιος αναζητά τον δρόμο του Θεού;», ήταν η απάντηση που έδωσε σε δημοσιογράφο, επιστρέφοντας αεροπορικά από ένα από τα πρώτα ταξίδια του ως ποντίφικα.
Με αναφορά στον πόλεμο στην Ουκρανία, αλλά και στην ανθρωπιστική κρίση στην Γάζα, ο Φραγκίσκος επανέλαβε αμέτρητες φορές ότι «ο πόλεμος αποτελεί πάντα ήττα και κανείς δεν πρέπει ποτέ να το ξεχνά». Μια ημέρα μετά την έναρξη της ρωσικής επίθεσης κατά της Ουκρανίας, ο Αργεντινός πάπας πήγε πεζός στην πρεσβεία της Ρωσίας παρά το Βατικανό για να ζητήσει με έμφαση από τον διπλωματικό εκπρόσωπο της Μόσχας να σιγήσουν τα όπλα.
Η σχέση του με τον Οικουμενικό Πατριάρχη Βαρθολομαίο ήταν στενότατη. Τον προσκάλεσε και τον είχε στο πλευρό του σε όλες τις πρωτοβουλίες διαθρησκειακού διαλόγου, αποκαλώντας τον «αγαπητό αδελφό». Εμπνεύστηκε από το έργο του Οικουμενικού Πατριάρχη για την Εγκύκλιο υπέρ της προστασίας του περιβάλλοντος «Laudato sii» και ετοιμαζόταν να τον συναντήσει, τον ερχόμενο Μάιο, στην Μικρά Ασία για τα 1.700 χρόνια από την Πρώτη Οικουμενική Σύνοδο της Νίκαιας. Βαθιά του επιθυμία, όπως και του Προκαθήμενου της Ορθοδοξίας, ήταν να επιστρέψουν σύντομα οι δυο Εκκλησίες σε μόνιμο, κοινό εορτασμό του Πάσχα.
Δεν έλειψαν οι συγκρούσεις και οι επικριτές, εκείνοι που κατηγόρησαν τον λατινοαμερικανό πάπα, ότι δεν έδωσε το αναγκαίο βάρος στην ιεραρχία και στην τελετουργία, ότι μιλούσε μια γλώσσα υπερβολικά απλή η οποία θύμιζε, πολλές φορές, απλό ιερέα και όχι τον θρησκευτικό ταγό άνω του ενός δισεκατομμυρίου πιστών. Αυτή, όμως, ήταν η πραγματική δύναμη του Φραγκίσκου: η αναφορά στην ουσία του χριστιανικού μηνύματος, η επίγνωση ότι ένας καλός πιστός και άνθρωπος κρίνεται, πρώτα απ’ όλα, από την καθημερινή ζωή και τα έργα του. Μια στροφή προς μια αυθόρμητη, βαθιά ανθρωπιά, η οποία πολύ δύσκολα θα μπορέσει να ξεχαστεί τα επόμενα χρόνια από την Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία.
