Μετά την εκδημία του Πάπα Φραγκίσκου, τα βλέμματα του καθολικού κόσμου στρέφονται στη Ρώμη, καθώς 133 καρδινάλιοι από όλες τις ηπείρους συγκεντρώνονται στο Βατικανό για να εκλέξουν τον 267ο Ποντίφικα. Πρόκειται για μια διαδικασία βαθιά ριζωμένη στην ιστορία και γεμάτη συμβολισμούς, η οποία έχει τεράστιο θρησκευτικό, κοινωνικό και πολιτικό αντίκτυπο, καθώς ο νέος Πάπας θα ηγηθεί μιας κοινότητας 1,4 δισεκατομμυρίων πιστών παγκοσμίως.
Πώς εκλέγεται ο νέος Πάπας – Η διαδικασία βήμα προς βήμα
Η εκλογή του Πάπα ακολουθεί αυστηρό και προκαθορισμένο πρωτόκολλο, το οποίο περιγράφεται παρακάτω:
1. Προετοιμασία και συγκέντρωση των καρδιναλίων
Μετά τον θάνατο του Πάπα, συγκαλείται το κονκλάβιο (λατινικά: cum clave, «με το κλειδί»), δηλαδή η σύνοδος των καρδιναλίων με δικαίωμα ψήφου. Αφορά όλους όσοι είναι κάτω των 80 ετών. Κατά τη διάρκεια των πρώτων ημερών, οι καρδινάλιοι τελούν λειτουργίες, συσκέψεις και προσευχές για καθοδήγηση από το Άγιο Πνεύμα.
2. Λειτουργία στη Βασιλική του Αγίου Πέτρου
Η διαδικασία ξεκινά επίσημα με μια ανοιχτή λειτουργία (Missa pro eligendo Pontifice), κατά την οποία οι καρδινάλιοι ζητούν φώτιση για την κρίσιμη απόφασή τους.
3. Μετάβαση στην Καπέλα Σιξτίνα και έναρξη της απομόνωσης
Οι καρδινάλιοι μεταβαίνουν στην Καπέλα Σιξτίνα, τοποθεσία ιστορικά συνδεδεμένη με την εκλογή των Ποντίφικων. Από εκείνη τη στιγμή και μέχρι να υπάρξει αποτέλεσμα, τίθενται σε πλήρη απομόνωση από τον έξω κόσμο – χωρίς κινητά, επικοινωνία ή πρόσβαση σε ΜΜΕ.
4. Όρκος μυστικότητας
Καθένας ορκίζεται να τηρήσει απόλυτη μυστικότητα για όσα συζητηθούν ή συμβούν εντός του κονκλαβίου. Η παραβίαση τιμωρείται αυστηρά, ακόμη και με εκκλησιαστικές ποινές.
5. Η ψηφοφορία
Το κυρίως μέρος της διαδικασίας περιλαμβάνει αλλεπάλληλες ψηφοφορίες:
-
Οι καρδινάλιοι γράφουν το όνομα του εκλεκτού τους σε ειδικό χαρτί, το οποίο διπλώνεται και τοποθετείται σε χάλκινη λεκάνη.
-
Καθημερινά γίνονται έως και τέσσερις ψηφοφορίες (δύο το πρωί, δύο το απόγευμα).
-
Για να εκλεγεί κάποιος Πάπας, απαιτείται πλειοψηφία δύο τρίτων των ψήφων.
6. Καύση των ψηφοδελτίων
Μετά από κάθε γύρο, τα ψηφοδέλτια καίγονται:
-
Αν η ψηφοφορία είναι άκαρπη, προστίθεται ειδική χημική ουσία ώστε ο καπνός να είναι μαύρος.
-
Αν εκλεγεί Πάπας, τα χαρτιά καίγονται ώστε να παραχθεί λευκός καπνός – το πασίγνωστο σήμα που ανακοινώνει την εκλογή.
7. Αποδοχή και επιλογή ονόματος
Ο εκλεγμένος ερωτάται αν αποδέχεται την εκλογή. Αν απαντήσει θετικά, επιλέγει το παπικό του όνομα.
8. Η πρώτη εμφάνιση – «Habemus Papam»
Αφού ντυθεί με τα παπικά άμφια, ο νέος Πάπας παρουσιάζεται στο μπαλκόνι του Αγίου Πέτρου, όπου ο ανώτατος καρδινάλιος διακηρύσσει: «Habemus Papam» – «Έχουμε Πάπα».
Ιδεολογικό ρήγμα εντός του κονκλαβίου
Η φετινή διαδικασία γίνεται σε μια περίοδο εσωτερικής διαίρεσης στους κόλπους της Καθολικής Εκκλησίας. Ένα μέρος των καρδιναλίων επιθυμεί να συνεχιστεί το μεταρρυθμιστικό όραμα του Πάπα Φραγκίσκου – με έμφαση στους φτωχούς, την περιβαλλοντική ευθύνη και την κοινωνική δικαιοσύνη. Άλλοι επιζητούν επιστροφή σε πιο παραδοσιακές αρχές, δίνοντας προτεραιότητα στη διδασκαλία και την τάξη, μακριά από αμφιλεγόμενα κοινωνικά ζητήματα.
Αυτή η ιδεολογική πόλωση αναμένεται να παίξει καθοριστικό ρόλο στην τελική επιλογή.
Ποιοι θεωρούνται φαβορί
Στη λίστα των επικρατέστερων περιλαμβάνονται:
-
Πιέτρο Παρολίν (Ιταλία): Γραμματέας του Βατικανού, γνωστός για τη διπλωματία και τη συνέχεια στο όραμα Φραγκίσκου.
-
Λουίς Αντόνιο Τάγκλε (Φιλιππίνες): Ισχυρή φιγούρα από την Ασία, δημοφιλής στους φτωχότερους λαούς.
-
Ζαν-Μαρκ Αβελίν (Γαλλία) και Πέτερ Έρντο (Ουγγαρία): Εκπρόσωποι ευρωπαϊκών ρευμάτων με διαφορετικές θεολογικές βάσεις.
Όμως, όπως έχει αποδειχθεί στο παρελθόν, οι εκπλήξεις δεν αποκλείονται – ένας άγνωστος υποψήφιος θα μπορούσε να συγκεντρώσει συναίνεση ως «συμβιβαστική» λύση.
Το διακύβευμα για την Καθολική Εκκλησία και τον κόσμο
Η εκλογή Πάπα δεν αφορά μόνο την πνευματική καθοδήγηση της Καθολικής Εκκλησίας, αλλά και την παγκόσμια ηθική ηγεσία. Η επιλογή του νέου Ποντίφικα θα καθορίσει εάν η Εκκλησία θα συνεχίσει τη μεταρρυθμιστική πορεία ή θα επιστρέψει σε πιο παραδοσιακή στάση, σε μια εποχή κοινωνικών προκλήσεων και γεωπολιτικών αλλαγών.
Ο χρόνος θα δείξει ποιον δρόμο θα ακολουθήσει η Καθολική Εκκλησία – και με ποιο πρόσωπο
