Σε αυξημένη ετοιμότητα βρίσκεται η Αθήνα καθώς οι εξελίξεις στη Λιβύη και οι διαρκείς παρεμβάσεις της Άγκυρας επαναφέρουν στο προσκήνιο τις ανησυχίες για αποσταθεροποίηση στη ΝΑ Μεσόγειο. Η υπογραφή μνημονίου συνεργασίας μεταξύ της τουρκικής εταιρείας TPAO και της Εθνικής Εταιρείας Πετρελαίου της Λιβύης για έρευνες σε θαλάσσιες ζώνες εγείρει έντονους διπλωματικούς κραδασμούς, ενώ την ίδια στιγμή αυξάνονται κατακόρυφα οι μεταναστευτικές ροές από τις λιβυκές ακτές.
Νέο μνημόνιο Άγκυρας – Τρίπολης πυροδοτεί ανησυχία
Συναγερμός σήμανε τόσο στην Αθήνα όσο και στη Χάγη –όπου βρισκόταν ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης για τη Σύνοδο του ΝΑΤΟ– μετά την ανακοίνωση της νέας συμφωνίας Άγκυρας – Τρίπολης. Η συνεργασία αφορά σεισμικές έρευνες σε τέσσερα θαλάσσια «οικόπεδα» σε περιοχές μεταξύ Ελλάδας και Λιβύης. Αν και κυβερνητικές πηγές σημειώνουν πως οι εν λόγω ζώνες βρίσκονται νοτίως της μέσης γραμμής και δεν αγγίζουν κυριαρχικά δικαιώματα της Ελλάδας, η κίνηση θεωρείται ακόμη μία προσπάθεια εμπέδωσης της τουρκο-λυβικής αμφισβήτησης στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο.
Το γεγονός πως κατά τη διάρκεια των υπογραφών παρουσιάστηκε και σχετικός χάρτης του παράνομου μνημονίου του 2019 υποδεικνύει την πρόθεση των δύο πλευρών να επιμείνουν σε προκλητικές διεκδικήσεις.
Διπλωματική αντεπίθεση από την Αθήνα – Ενεργοποίηση της Ε.Ε.
Η ελληνική κυβέρνηση, σύμφωνα με πληροφορίες, θα ζητήσει στη Σύνοδο Κορυφής της Ευρωπαϊκής Ένωσης την ένταξη ρητής αναφοράς στα συμπεράσματα του Συμβουλίου ότι το τουρκο-λυβικό μνημόνιο δεν αναγνωρίζεται και δεν παράγει έννομα αποτελέσματα – επαναφέροντας τις θέσεις της Ε.Ε. από το 2019.
Ασφυκτική πίεση από τις μεταναστευτικές ροές
Ταυτόχρονα, πολλαπλασιάζονται οι μεταναστευτικές αφίξεις προς την Ελλάδα από τη Λιβύη, γεγονός που προκαλεί ενόχληση αλλά και καχυποψία στην ελληνική πλευρά. Ο πρωθυπουργός, σε πρόσφατη δήλωσή του, επεσήμανε πως οι εξελίξεις στη Λιβύη συνδέονται με «την εργαλειοποίηση των μεταναστευτικών ροών» — μια έμμεση αλλά σαφής αιχμή για γεωπολιτικό παιχνίδι σε βάρος της Ελλάδας.
Η κλιμακούμενη πίεση θέτει υπό αμφισβήτηση ακόμη και τον προγραμματισμό επίσημης επίσκεψης του υπουργού Εξωτερικών Γιώργου Γεραπετρίτη στη Λιβύη. Αν και η Αθήνα έχει ήδη προτείνει τρεις εναλλακτικές ημερομηνίες, η απουσία απάντησης από την Τρίπολη θεωρείται ενδεικτική της ψυχρότητας στις διμερείς σχέσεις.
Ανοιχτοί δίαυλοι με την Τουρκία – Στο βάθος νέα αναβολή του Ανώτατου Συμβουλίου Συνεργασίας
Μέσα σε αυτό το φορτισμένο κλίμα, σημειώθηκε ένα σύντομο τετ α τετ Μητσοτάκη – Ερντογάν στο περιθώριο της Συνόδου του ΝΑΤΟ. Παρά τη συμβολική σημασία του διαλόγου, οι προσδοκίες για ουσιαστική επαναπροσέγγιση παραμένουν περιορισμένες. Η προοπτική διεξαγωγής του Ανώτατου Συμβουλίου Συνεργασίας Ελλάδας – Τουρκίας φαίνεται να απομακρύνεται χρονικά, με το φθινόπωρο να προβάλλει πλέον ως το πιθανότερο ορόσημο.
