της Αγάπης Κόρμπε*
*Οικονομολόγος/Διεθνολόγος, με εξειδίκευση στην Πολιτική Επικοινωνία & τα Media
Υπήρχαν κάποτε κάτι χωράφια. Με αγελάδες, πρόβατα, πατάτες, καλαμπόκια. Με την πράσινη μετάβαση, δε χρειάζεται τίποτα απ’ όλα αυτά. Μόνο κάτι δικαιολογητικά, μια μίζα, μια πλατφόρμα και επιδοτήσεις σε κτήματα που δεν υπάρχουν, με καλλιέργειες πιο φανταστικές κι από το πρόγραμμα του ΠΑΣΟΚ του 1981.
ΟΠΕΚΕΠΕ, για τους φίλους. Οργανισμός Πληρωμών για άλλους. Όχι για σένα.
Το όνομά του μοιάζει με password που έβαλες βιαστικά για να τελειώσεις την εγγραφή σου στο efood. Κι όμως, είναι υπεύθυνος για τον τρόπο με τον οποίο η Ελλάδα -υποτίθεται- πληρώνει τους αγρότες της. Δηλαδή, όλους τους άλλους.
Ο ΟΠΕΚΕΠΕ είναι λίγο σαν την ΕΡΤ. Και οι δύο χρηματοδοτούνται από παντού, αλλά παρακολουθούνται από λίγους. Με τη διαφορά ότι η ΕΡΤ παίζει ακόμη Εξάντα και κανα ντοκιμαντέρ για τις λιβελούλες Φολεγάνδρου. Ο ΟΠΕΚΕΠΕ παίζει μόνο επιδοτήσεις. Όπως η ΕΡΤ βγάζει εκπομπές που δεν βλέπεις, έτσι κι αυτός βγάζει λεφτά που δεν βλέπεις.
Η απάτη στην Ελλάδα δεν είναι παραφωνία.Είναι λαϊκή παράδοση με πιστοποίηση ISO και σφραγίδα ΚΑΠ. Από τα πακέτα Ντελόρ, που βαφτίστηκαν “ανάπτυξη” αλλά κατέληξαν σε κουφώματα αλουμινίου, από τα Leader που έχτισαν τουριστικούς ξενώνες σε χωριά χωρίς τουρίστες, μέχρι τα ρομπότ-αρμέχτρες που έφτασαν μόνο σαν τιμολόγιο, η δημιουργική λογιστική έγινε η μόνη σοβαρή μας καλλιέργεια. Η γνώση της επιδότησης πέρασε όπως η συνταγή για το καλό τουρσί: από παππού σε εγγονό, από κοινοτάρχη σε δήμαρχο, από το ΚΕΠ στο ΚΥΔ. Ο παππούς έπαιρνε επιδότηση για χωράφια που είχε δώσει στην εκκλησία, ο πατέρας για στάβλο που ήταν καφετέρια, και ο γιος πλέον πληρώνεται για αγρόκτημα στο FarmVille. Δεν πρόκειται για μεμονωμένα περιστατικά, αλλά για θεσμική μαστοριά, μια πολιτισμική κληρονομιά όπου η εφευρετικότητα δεν μετριέται σε στρέμματα, αλλά σε γνωριμίες και μαγείρεμα.
Είναι η ελληνική εκδοχή της Σουηδικής ευημερίας, χωρίς τη Σουηδία.
Και τώρα που ψάχνουμε για ευθύνες, έρχεται και η πιο παλιά ελληνική συνήθεια: η αμνησία. Όλοι δείχνουν έκπληκτοι. Ποιος να το φανταζόταν πως σε έναν οργανισμό που διαχειρίζεται δισεκατομμύρια, κάποιος θα έκανε κομπίνα. Σοκ! Απροσδόκητο! Όπως όταν ανακαλύπτεις ότι το σουβλάκι δεν έχει 500 θερμίδες αλλά 1.200.
Και φυσικά, ο πρωθυπουργός μας δεν ήξερε τίποτα. Όπως δεν ήξερε για τις υποκλοπές, για το Χρηματιστήριο της Υγείας, για την κατάντια των σιδηροδρόμων, για τα νοικιασμένα Rafale και τα βαφτισμένα “επιτελικά κράτη”. Είναι ένα θαύμα της πολιτικής φυσιολογίας: έχει την εξουσία του απόλυτου μονάρχη, αλλά την άγνοια του τελευταίου κλητήρα. Είναι ο μοναδικός άνθρωπος στην Ελλάδα που περνάει μέσα από σκάνδαλα, χωρίς να τον αγγίζει τίποτα, εκτός από τα ποσοστά αποδοχής του στις δημοσκοπήσεις.
Το καλό με όλα αυτά είναι ότι δεν πρόκειται να ξανασυμβούν. Το κράτος θα κάνει αυτό που ξέρει καλύτερα: μια ΕΔΕ, μια συγγνώμη, έναν ανασχηματισμό, και μια καινούργια καμπάνια με drone να πετάνε πάνω από πατάτες CGI.
Το υποσχέθηκαν εξάλλου όλοι: ο υπουργός, ο υφυπουργός, ο πρώην πρόεδρος, ο νυν πρόεδρος, ο διοικητής, ο αντιπρόεδρος, και ο Πρωθυπουργός που δεν οφείλει να γνωρίζει τίποτα. Θα μπουν δικλείδες, πλατφόρμες, συστήματα, επιτροπές. Θα γίνουν όλα διαφανή. Σχεδόν αόρατα.
Και μέχρι να ξανασκάσει το επόμενο “μεμονωμένο περιστατικό” που μασουλάει χρήμα επί καμιά εικοσαετία, εσύ μπορείς να συνεχίσεις να πληρώνεις φόρους, να παρακολουθείς ειδήσεις και -γιατί όχι- να δηλώσεις κι εσύ ένα χωράφι. Δεν χρειάζεται να το έχεις. Αρκεί να έχεις κάποιον που ξέρει πού πρέπει να πας.
Άλλωστε, σε αυτή τη χώρα, η μόνη πραγματική καλλιέργεια που ευδοκιμεί είναι η καλλιέργεια της ατιμωρησίας. Και η μόνη σοδειά που δεν επηρεάζεται από κλιματική αλλαγή, ακρίβεια ή θεομηνίες, είναι η σοδειά της αρπαχτής.
