Έρχεται ο Αλέξης
Το ενδεχόμενο πολιτικό comeback του Αλέξη Τσίπρα λειτουργεί σαν καμπανάκι πανικού σε ΠΑΣΟΚ, ΣΥΡΙΖΑ και Νέα Αριστερά. Στη Χαριλάου Τρικούπη βλέπουν ότι μια νέα «πλατφόρμα Τσίπρα» μπορεί να διαλύσει τον ήδη εύθραυστο αντιπολιτευτικό χάρτη, ενώ Φάμελλος και Χαρίτσης κινητοποιούνται οργανωτικά για να μην αφήσουν το έδαφος ελεύθερο.
Σύμφωνα με πληροφορίες, εντός Σεπτεμβρίου ετοιμάζεται κοινή περιοδεία Φάμελλου–Χαρίτση με αιχμή την ακρίβεια και την Παλαιστίνη, ενώ στο ΠΑΣΟΚ φουντώνει η ιδέα για επιθετική στρατηγική απέναντι στον Τσίπρα με κατηγορίες περί «λαϊκισμού και προσωπικών σχεδίων». Το ερώτημα δεν είναι πια αν ο Αλέξης θα προχωρήσει, αλλά πότε. Και μέχρι τότε, όλοι προετοιμάζονται για θερμό φθινόπωρο.
Το deal που αναβαθμίζει τη χώρα
Η δημόσια πρόταση εξαγοράς της ΕΧΑΕ από την Euronext, που επισημοποιήθηκε μετά από εβδομάδες έντονων διαβουλεύσεων, δεν είναι απλώς μια εταιρική κίνηση. Είναι το κλειδί για να αλλάξει πίστα η ελληνική κεφαλαιαγορά, να αποκτήσει επιτέλους ευρωπαϊκή ρευστότητα, θεσμικούς επενδυτές και διασύνδεση με τις αγορές της Γηραιάς Ηπείρου. Το Παρίσι (Euronext) δεν μπήκε τυχαία στο παιχνίδι: το σχέδιό του είναι να μετατρέψει την ΕΧΑΕ σε περιφερειακό hub για την ανατολική Μεσόγειο και τα Βαλκάνια. Και αυτό δεν είναι φιλοφρόνηση. Είναι στρατηγικό πλάνο.
Στο παρασκήνιο, η απόφαση της Euronext ωρίμαζε μήνες. Έλληνες τραπεζίτες με διασυνδέσεις στις Βρυξέλλες και Παρίσι, τεχνοκράτες με background στον ESM και στη DG FISMA και παράγοντες που βλέπουν την Αθήνα ως νέο “entry point” για επενδυτές στα Βαλκάνια, έπεισαν το board της Euronext πως ήρθε η ώρα. Το μεγάλο στοίχημα τώρα δεν είναι μόνο η αποδοχή της προσφοράς από τους μετόχους, αλλά και ποιος θα “τρέξει” την ενσωμάτωση της ΕΧΑΕ, ποιοι θα μπουν στο νέο σχήμα και ποιοι θα βρεθούν εκτός παιχνιδιού. Γιατί όπως λένε στις αγορές, “η νέα εποχή δεν σηκώνει παλιές νοοτροπίες”.
Εφόσον το σχέδιο υλοποιηθεί όπως έχει παρουσιαστεί, το Χρηματιστήριο Αθηνών θα αναβαθμιστεί σε “Euronext Athens”, προσελκύοντας μεγαλύτερη ρευστότητα, προσφέροντας ευκολότερη πρόσβαση σε διεθνείς επενδυτές και δημιουργώντας ευκαιρίες για ελληνικές και διεθνείς επιχειρήσεις που βλέπουν την Αθήνα ως γέφυρα για την ευρύτερη περιοχή. Το στοίχημα για την κυβέρνηση είναι να αξιοποιήσει αυτή την εξέλιξη ως εργαλείο εξωστρέφειας και οικονομικής ωρίμανσης – και όχι να το αφήσει να γίνει μια ακόμη μεταρρύθμιση χωρίς ουσία.
Σόου χωρίς χειροκρότημα στη Βουλή
Κάποιοι στην Κουμουνδούρου ονειρεύτηκαν πολιτική «εξόντωση» του Μητσοτάκη με όχημα μια προανακριτική – και κατέληξαν να δραπετεύουν από την ίδια τη διαδικασία. Το σκηνικό της Τρίτης το βράδυ θύμιζε κακοπαιγμένη παράσταση σε επαρχιακό θέατρο: φωνές, καταγγελίες για χούντες και μαφίες, και στο φινάλε… αποχώρηση των ίδιων που ζητούσαν την ψηφοφορία. Η ΝΔ, με το θεσμικό όπλο της επιστολικής ψήφου, όχι μόνο ήταν «παρούσα» αλλά τους άφησε με τα φώτα της σκηνής ανοιχτά και το κοινό να αποδοκιμάζει.
Στο παρασκήνιο, αυτό που πραγματικά συνέβη δεν ήταν «δημοκρατικό έγκλημα», όπως ωρύονται στα social οι γνωστοί μηχανισμοί της αντιπολίτευσης. Ήταν μια καλοσχεδιασμένη διαχείριση μιας ψηφοφορίας που θα μπορούσε να εξελιχθεί σε φαρσοκωμωδία. Η κυβέρνηση δεν φοβήθηκε το αποτέλεσμα – είχε την πλειοψηφία. Απλώς δεν χάρισε κανένα στιγμιότυπο “διάλυσης” στους μονταζιέρες του ΣΥΡΙΖΑ. Όσο για το ΠΑΣΟΚ, απλώς απέδειξε για άλλη μια φορά πως άλλο η δήλωση, άλλο η ψήφος.
Το πραγματικό πρόβλημα για την αντιπολίτευση είναι αλλού: δεν έχει εναλλακτική πρόταση διακυβέρνησης. Και όσο προσπαθεί να μετατρέψει την πολιτική σε reality εισαγγελικού τύπου, τόσο χάνει την επαφή με τον κόσμο. Η κυβέρνηση, από την άλλη, παρά τις δυσκολίες, διατηρεί την πρωτοβουλία των κινήσεων. Και κυρίως: δεν παίζει με θεσμούς και διαδικασίες για να βγάλει τίτλους στα δελτία.
Οι κρυφές ζυμώσεις πίσω από τα χαμόγελα
Πίσω από τις επίσημες δηλώσεις για καινοτομία και εξωστρέφεια, έχει αρχίσει να στήνεται ένα πιο σύνθετο παιχνίδι ισορροπιών στη Θεσσαλονίκη. Όπως μεταφέρουν πηγές μου από την πανεπιστημιακή και αυτοδιοικητική κοινότητα, η πρόσφατη κινητικότητα γύρω από το «νέο αφήγημα» της πόλης –με αφορμή τις παρεμβάσεις της Κατερίνας Σαρρή– δεν είναι τυχαία. Υπάρχει ήδη ένας σιωπηρός ανταγωνισμός ανάμεσα σε παλιές σχολές σκέψης και νέα δίκτυα που επιδιώκουν να ελέγξουν τον βηματισμό της Θεσσαλονίκης στο πεδίο της καινοτομίας.
Μου λένε χαρακτηριστικά ότι το Πανεπιστήμιο Μακεδονίας και το ΕΚΕΤΑ έχουν έρθει πιο κοντά παρασκηνιακά, με στόχο να αποκτήσουν ρόλο-ομπρέλα στον σχεδιασμό ενός κοινά αποδεκτού οικοσυστήματος. Την ίδια ώρα, πρόσωπα από τη διοίκηση Ζέρβα επιχειρούν να κρατήσουν τον έλεγχο των εξελίξεων και να αναδείξουν ρόλο συντονιστή, την ώρα που η Περιφέρεια προβάλλει μεν ενωτικά, αλλά φλερτάρει με τα δικά της δίκτυα τεχνοκρατών και επενδυτών.
Το ενδιαφέρον είναι ότι σε πηγαδάκια ήδη κυκλοφορεί η ιδέα για τη σύσταση μιας ad hoc «task force Θεσσαλονίκης 2030», με κλειστό πυρήνα προσώπων από την πανεπιστημιακή κοινότητα, την αγορά και τις δημοτικές αρχές. Όμως κάποιοι προειδοποιούν ότι, αν το εγχείρημα εξελιχθεί σε άλλο ένα τραπέζι χωρίς πραγματικό εκτελεστικό βραχίονα και με ανακυκλούμενα πρόσωπα, η πόλη θα χάσει άλλη μια ευκαιρία. Το ερώτημα που τίθεται είναι σαφές: θα γίνει η Θεσσαλονίκη κόμβος καινοτομίας ή θα παραμείνει όμηρος των εσωτερικών ισορροπιών και των πολλών… brands χωρίς προϊόν
Έργο-προσωπικό στοίχημα και πολιτικό case study
Πίσω από τις κορδέλες και τα χαμόγελα, ο αυτοκινητόδρομος Πάτρα–Πύργος είναι μια υπόθεση με έντονο πολιτικό αποτύπωμα. Όχι μόνο γιατί αλλάζει το χάρτη της οδικής ασφάλειας, αλλά γιατί, όπως λένε όσοι γνωρίζουν το παρασκήνιο, αποτέλεσε προσωπικό στοίχημα του Κυριάκου Μητσοτάκη από την πρώτη ημέρα της διακυβέρνησής του. Το έργο «ξεπάγωσε» το 2020 με δική του παρέμβαση, μπήκε στην Ολυμπία Οδό με συντονισμό Σταϊκούρα–Καραμανλή, και τελικά πέρασε την τελική στροφή με τις υπογραφές Δήμα και Κυρανάκη.
Πηγές από τον κατασκευαστικό κλάδο μεταφέρουν πως η πίεση για τήρηση χρονοδιαγράμματος τους τελευταίους έξι μήνες ήταν ασφυκτική – με συνεχείς αυτοψίες, ενδιάμεσες προθεσμίες και συσκέψεις ακόμα και με συμμετοχή του Μεγάρου Μαξίμου. Η ΑΒΑΞ, λένε, «πήρε πάνω της» την τελική ευθεία, με τους ανθρώπους της να δουλεύουν μέρα-νύχτα για να παραδοθεί ένα έργο 9 χλμ. πέραν της σύμβασης, πριν το πολιτικό ρολόι δείξει… Άγιο Ανδρέα.
Το μήνυμα που ήθελε να στείλει το Μαξίμου ήταν σαφές: τα έργα δεν είναι μακέτες, γίνονται. Και αν κάτι πρέπει να κρατήσει κανείς από τη χθεσινή τελετή, είναι πως ο δρόμος αυτός δεν παραδόθηκε μόνο με άσφαλτο – παραδόθηκε με πολιτικό νόημα. Ή, όπως σχολίασε με νόημα συνεργάτης του Πρωθυπουργού: «Στην Ηλεία δεν κόψαμε απλώς την κορδέλα, κόψαμε και τη συζήτηση περί αναξιοπιστίας του κράτους».
Η ώρα για καθαρό παιχνίδι
Με φόντο το νέο κύμα παρεμβάσεων ενάντια στον παράνομο τζόγο, ο Κυριάκος Πιερρακάκης προανήγγειλε αυστηροποίηση του πλαισίου και αλλαγή ταχύτητας. Όπως μαθαίνω, από το φθινόπωρο θα τεθεί σε εφαρμογή ένα νέο «ολιστικό» σχέδιο με βαριές ποινές για παραβάτες, αφαίρεση αδειών από δήμους και μακροχρόνιο σφράγισμα καταστημάτων. Μάλιστα, έρχεται και αυστηρότερος έλεγχος και στις άδειες ίντερνετ καφέ.
Πηγές μου επισημαίνουν πως το σχέδιο συζητήθηκε σε κλειστή σύσκεψη με υπηρεσιακούς και εκπροσώπους της αγοράς, όπου κατατέθηκαν συγκεκριμένες εισηγήσεις για ενίσχυση των ελέγχων, χρήση τεχνολογικών εργαλείων και δημιουργία ταχύτερου μηχανισμού διασταύρωσης ψηφιακών ιχνών. Το ζήτημα, σύμφωνα με κυβερνητικούς παράγοντες, έχει ανέβει στην ατζέντα του Μαξίμου λόγω της απώλειας φορολογικών εσόδων, που ξεπερνούν τα 500 εκατ. ευρώ ετησίως.
«Ο παράνομος τζόγος δεν είναι αθώα συνήθεια, είναι απειλή για την κοινωνική συνοχή και το κράτος δικαίου», φέρεται να τόνισε ο υπουργός σε στενούς του συνεργάτες, ζητώντας να τρέξουν οι νομοθετικές αλλαγές πριν το τέλος του έτους. Ο διορισμός του Αντώνη Βαρθολομαίου στην ΕΕΕΠ ερμηνεύεται, δε, ως καθαρό μήνυμα επανεκκίνησης και θεσμικής αναβάθμισης της εποπτείας.
