Δημοσιεύτηκε στην έντυπη εφημερίδα Today Press
Συνέντευξη στη Μάρθα Λεκκάκου
«Το δημογραφικό ζήτημα αποτελεί διαχρονική πρόκληση για την οικονομία και το ασφαλιστικό μας σύστημα. Η σταθερή μείωση των γεννήσεων και η γήρανση του πληθυσμού επιβαρύνουν το υφιστάμενο διανεμητικό μοντέλο, καθιστώντας επιτακτική την ανάγκη θωράκισής του μέσω σύγχρονων και συμπληρωματικών μηχανισμών.», παραδέχεται μιλώντας στην Today Press η Υφυπουργός Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης, Άννα Ευθυμίου, και αναλύει τις κυβερνητικές πολιτικές αντιμετώπισης του ζέοντος αυτού ζητήματος.
- Κυρία Υφυπουργέ, εξηγήσετε μας αρχικά τη νέα ρύθμιση που αφορά στο δικαίωμα του επιδόματος κυοφορίας – λοχείας σε σχέση με τον χρόνο ασφάλισης σε διαφορετικούς πρώην ασφαλιστικούς φορείς.
Να σημειώσουμε ότι η Κυβέρνηση και το Υπουργείο Εργασίας έχουν κάνει σημαντικά βήματα για τη στήριξη της μητρότητας και της οικογένειας. Ένα από αυτά είναι η επέκταση της ειδικής άδειας μητρότητας για τις μισθωτές του ιδιωτικού τομέα από τους 6 στους 9 μήνες ενώ, η ίδια παροχή επεκτάθηκε και στις ελεύθερες επαγγελματίες, τις αυτοαπασχολούμενες και τις αγρότισσες.
Με τη νέα ρύθμιση αποκαθιστούμε μια αδικία. Με το ισχύον καθεστώς μία μητέρα πρέπει να έχει 200 ημέρες ασφάλισης στον ίδιο πρ. ασφαλιστικό φορέα τα τελευταία δύο χρόνια από την εκτιμώμενη ημερομηνία τοκετού. Αν, όμως, έχει 150 ημέρες σε έναν πρ. ασφαλιστικό φορέα και 50 ημέρες ασφάλισης σε άλλον πρ. ασφαλιστικό φορέα, δε δικαιούται το επίδομα κυοφορίας – λοχείας. Πλέον, με τη νέα ρύθμιση που έρχεται προς ψήφιση στη Βουλή με το νέο εργασιακό νομοσχέδιο, οι ημέρες ασφάλισης λειτουργούν σωρευτικά για περισσότερους του ενός πρ. ασφαλιστικούς φορείς και, έτσι, μπορεί να το λάβει κανονικά. Πρόκειται για μια μεταβατική διάταξη στην κατεύθυνση της κατάρτισης του Ενιαίου Κανονισμού παροχών σε χρήμα, που αυτή τη στιγμή μελετάμε στο Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης, ώστε να υπάρξει και ακόμα μεγαλύτερη ενίσχυση του επιδόματος κυοφορίας – λοχείας.
Υπενθυμίζω ότι συνολικά, τα επιδόματα που μπορεί να λάβει μια νέα εργαζόμενη μητέρα του ιδιωτικού τομέα, σε συνάρτηση με τη γέννηση του παιδιού της, μπορεί να φτάσουν ή και να ξεπεράσουν τα 11.000 ευρώ, μια στήριξη που είναι βαθιά τόσο ουσιαστική όσο και συμβολική, καθόσον αναγνωρίζεται έμπρακτα η σημασία της μητρότητας και της γονεϊκότητας στο σύγχρονο κοινωνικό και εργασιακό περιβάλλον.
- Τι προβλέπει η νέα διάταξη για την προσαύξηση της σύνταξης των εργαζόμενων συνταξιούχων σε σχέση με την Εισφορά Αλληλεγγύης;
Πάνω από 200.000 συνταξιούχοι συνεχίζουν να εργάζονται μετά τη συνταξιοδότηση τους. Πολιτική του Υπουργείου Εργασίας είναι να ενισχύει την απασχόληση των συνταξιούχων και, συνακόλουθα, και τη βιωσιμότητα του ασφαλιστικού μας συστήματος.
Οι συνταξιούχοι έχουν, πλέον, το κίνητρο για να δηλώσουν ότι εργάζονται, καθόσον αφενός έχει καταργηθεί η περικοπή της σύνταξής τους που ίσχυε παλαιότερα ύψους 30% και αντικατασταθεί με έναν πόρο υπέρ του ΕΦΚΑ, και αφετέρου μπορούν να εξασφαλίσουν με αυτόν τον τρόπο μεγαλύτερο εισόδημα. Με το μέτρο αυτό, προωθούμε την ενεργό γήρανση και αυξάνουμε τη νόμιμη και δηλωμένη συμμετοχή στην αγορά εργασίας των συνταξιούχων, που, με το προηγούμενο καθεστώς, επέλεγαν να εργαστούν σε καθεστώς αδήλωτης εργασίας.
Με τη νέα διάταξη του νομοσχεδίου που αφορά την Ειδική Εισφορά Αλληλεγγύης, όταν ένας συνταξιούχος θα δικαιούται προσαύξηση στη σύνταξή του λόγω απασχόλησής τους κατά τη διάρκεια της σύνταξής του, τότε η προσαύξηση αυτή δεν οδηγεί σε ένταξη στην Εισφορά Αλληλεγγύης Συνταξιούχων ούτε και σε αλλαγή κλίμακας, εφόσον ήδη καταβάλει εισφορά αλληλεγγύης.
- Πόσες είναι σήμερα οι εκκρεμείς κύριες και επικουρικές συντάξεις, και ποια είναι η πρόοδος που έχει επιτευχθεί από το 2019; Τι κάνει το Υπουργείο σήμερα για την επιτάχυνση της έκδοσης των συντάξεων;
Από το 2019 που έχει γίνει στη μείωση των εκκρεμών κύριων συντάξεων, που σήμερα ανέρχονται στις 15.000, μειωμένες σε σχέση με εκατοντάδες χιλιάδες στο παρελθόν. Ο χρόνος έκδοσης των κύριων συντάξεων έχει πέσει κάτω από 50 ημέρες.
Στις επικουρικές συντάξεις υπάρχουν ακόμη 32.000 εκκρεμότητες, χωρίς να σημαίνει ότι δεν εκδίδονται σε εύλογο χρόνο, ιδίως σε όσες υπάρχει ενιαίος χρόνος ασφάλισης. Ο λόγος είναι ότι υφίσταται μία εγγενής αδυναμία, δηλαδή ο πολυκερματισμός του χρόνου ασφάλισης σε μικρά ταμεία. Ωστόσο, αυτήν τη στιγμή, “τρέχουν” δύο μεγάλα έργα. Το πρώτο αφορά την ψηφιοποίηση όλου του ασφαλιστικού βίου των ασφαλισμένων και το δεύτερο τη δημιουργία ενός ολοκληρωμένου πληροφοριακού συστήματος, με την ενοποίηση 88 διαφορετικών βάσεων δεδομένων του ΕΦΚΑ. Σε ό,τι αφορά την ψηφιοποίηση του ασφαλιστικού βίου, έχουν ψηφιοποιηθεί περίπου 27 εκατομμύρια σελίδες και μένει ένα υπόλοιπο 26 εκατομμυρίων σελίδων, η ψηφιοποίηση των οποίων εκτιμάται ότι θα ολοκληρωθεί αρχές του επόμενου έτους και, έτσι, θα μειωθεί περαιτέρω ο χρόνος απονομής σε όλες τις συντάξεις και στις επικουρικές φυσικά.
- Το δημογραφικό ζήτημα αποτελεί μία από τις μεγαλύτερες προκλήσεις για τη χώρα. Ποιες πρωτοβουλίες έχει αναλάβει η Κυβέρνηση τόσο για την ανάσχεση της υπογεννητικότητας όσο και για την αντιμετώπιση των συνεπειών της γήρανσης του πληθυσμού;
Το δημογραφικό ζήτημα αποτελεί διαχρονική πρόκληση για την οικονομία και το ασφαλιστικό μας σύστημα. Η σταθερή μείωση των γεννήσεων και η γήρανση του πληθυσμού επιβαρύνουν το υφιστάμενο διανεμητικό μοντέλο, καθιστώντας επιτακτική την ανάγκη θωράκισής του μέσω σύγχρονων και συμπληρωματικών μηχανισμών.
Η Κυβέρνηση έχει λάβει μέτρα, πρώτον, για την άμβλυνση αυτού του φαινομένου και, δεύτερον, για την αντιμετώπιση των συνεπειών του. Στην πρώτη κατηγορία εντάσσονται μεταξύ άλλων μέτρα που αφορούν στην ενίσχυση των νοικοκυριών με παιδιά όπως, η παροχή επιδόματος γέννας, η ενίσχυση των οικογενειακών επιδομάτων, η επέκταση των επιδομάτων μητρότητας χρονικά και ποσοτικά, η αύξηση του αριθμού των διαθέσιμων θέσεων σε βρεφονηπιακούς και παιδικούς σταθμούς αλλά και η μη φορολόγηση παροχών των επιχειρήσεων σε παιδιά εργαζομένων τους.
Στη δεύτερη ομάδα συμπεριλαμβάνονται μέτρα, όπως η αναπροσαρμογή των ποσοστών αναπλήρωσης, ώστε να επιβραβεύεται η μακροχρόνια συμμετοχή στην αγορά εργασίας και η άρση των αντικινήτρων για την απασχόληση συνταξιούχων καταργώντας την περικοπή του 30% της σύνταξης τους και αντικαταστώντας την με ένα πόρο υπέρ του ΕΦΚΑ.
- Ποιος είναι ο ρόλος του ΤΕΚΑ στη μεταρρύθμιση του ασφαλιστικού συστήματος και τι προσφέρει στους νέους ασφαλισμένους;
Η ίδρυση του ΤΕΚΑ αποτελεί τομή στο ασφαλιστικό μας σύστημα. Είναι το ταμείο επικουρικής ασφάλισης για τη νέα γενιά. Σκοπός του η σταδιακή μετατροπή της επικουρικής ασφάλισης από διανεμητική σε κεφαλαιοποιητική, ώστε να μην είναι εκτεθειμένη στον δημογραφικό κίνδυνο. Ταυτόχρονα, δημιουργείται κεφάλαιο, τμήμα του οποίου θα χρησιμοποιηθεί για τη χρηματοδότηση εγχωρίων επενδύσεων, αυξάνοντας την παραγωγικότητα και μετατρέποντας το συνταξιοδοτικό σε μοχλό ανάπτυξης της οικονομίας. Εξίσου σημαντικό ότι από το ΤΕΚΑ οι μελλοντικοί συνταξιούχοι θα λαμβάνουν υψηλότερες επικουρικές συντάξεις σε σχέση με σήμερα. Παράλληλα, τα Ταμεία Επαγγελματικής Ασφάλισης προσφέρουν μία ακόμη θεσμική διέξοδο, ενισχύοντας τη συμπληρωματική συνταξιοδοτική κάλυψη ανά επαγγελματικό κλάδο.
Στόχος μας είναι ένα κοινωνικοασφαλιστικό σύστημα δίκαιο, βιώσιμο και ανθεκτικό στις δημογραφικές πιέσεις. Ένα σύστημα που θα εγγυάται αξιοπρεπείς συντάξεις για τους σημερινούς και μελλοντικούς συνταξιούχους.
- Ποια είναι η πρόοδος στον επανυπολογισμό και την καταβολή των αναδρομικών στους συνταξιούχους στρατιωτικούς; Τι ποσοστό των κύριων συντάξεων του Δημοσίου εκδίδεται αυτοματοποιημένα και πώς εξελίσσεται η διαδικασία για τις παράλληλες αναθεωρητικές συντάξεις;
Σε ό,τι αφορά τα αναδρομικά των συνταξιούχων στρατιωτικών ο επανυπολογισμός των συντάξεών τους βρίσκεται σε τελικό στάδιο και από τον Σεπτέμβριο θα καταβληθούν τα σχετικά αναδρομικά ποσά.
Σύμφωνα με στοιχεία της Γενικής Διεύθυνση Απονομής Συντάξεων του Δημοσίου, το 90% των κύριων συντάξεων του δημοσίου εκδίδονται αυτοματοποιημένα, ενώ οι ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις για τις κύριες συντάξεις είναι 1.080.
Όσον αφορά τις παράλληλες αναθεωρητικές συντάξεις, δηλαδή αυτές για τις οποίες ο τελευταίος φορέας ήταν το δημόσιο με παράλληλη ασφάλιση στο ΤΑΝ, στο ΤΣΜΕΔΕ και στο ΤΣΑΥ, πλέον μέσα από μια αυτοματοποιημένη διαδικασία που εφαρμόζει ο ΕΦΚΑ, αντλούνται τα στοιχεία από τα πρώην ασφαλιστικά ταμεία (ΤΑΝ, ΤΣΜΕΔΕ και ΤΣΑΥ), με αποτέλεσμα η διαδικασία να προχωρά γρηγορότερα.
