Συμπληρώνονται σήμερα, 14 Αυγούστου, πενηνταένα χρόνια από τη δεύτερη φάση της τουρκικής εισβολής στην Κύπρο το καλοκαίρι του 1974, γνωστή ως «Αττίλας ΙΙ». Ήταν η επιχείρηση που ολοκλήρωσε το σχέδιο κατάληψης σχεδόν του μισού νησιού, παρά τα ψηφίσματα του ΟΗΕ και τις διεθνείς εκκλήσεις για κατάπαυση του πυρός.
Από τη Γενεύη στο πεδίο μάχης
Η δεύτερη φάση ξεκίνησε μετά την κατάρρευση των ειρηνευτικών συνομιλιών στη Γενεύη. Η Τουρκία, εκμεταλλευόμενη τον χρόνο, είχε ήδη μεταφέρει σημαντικές ενισχύσεις στην Κύπρο. Στις 3 τα ξημερώματα της 14ης Αυγούστου 1974, ο Τούρκος ΥΠΕΞ Τουράν Γκιουνές έστειλε στην Άγκυρα το κωδικοποιημένο μήνυμα «Η Αϊσέ μπορεί να πάει διακοπές», δίνοντας το πράσινο φως για τη νέα προέλαση.
Η προέλαση προς Αμμόχωστο και Μόρφου
Με ισχυρή υποστήριξη αρμάτων μάχης και αεροπορίας, οι τουρκικές δυνάμεις κινήθηκαν σε δύο κατευθύνσεις: ανατολικά προς Αμμόχωστο και δυτικά προς Μόρφου. Μέσα σε τρεις ημέρες, έως το απόγευμα της 16ης Αυγούστου, κατέλαβαν κρίσιμες περιοχές, συμπεριλαμβανομένων της Αμμοχώστου και της Μόρφου, διαμορφώνοντας τη γραμμή «Αττίλα» που χωρίζει μέχρι σήμερα το νησί.
Ηρωική αντίσταση και βαριές απώλειες
Παρά την ηρωική αντίσταση της ΕΛΔΥΚ και άλλων μονάδων, η συντριπτική υπεροχή των Τούρκων σε εξοπλισμό και στρατεύματα έκρινε την έκβαση. Σφοδρές μάχες, εκτεταμένες καταστροφές και βιαιότητες σημάδεψαν εκείνες τις μέρες.
Η τραγωδία σε αριθμούς
Με το τέλος του «Αττίλα ΙΙ», η Τουρκία είχε θέσει υπό τον έλεγχό της περίπου το 36% του κυπριακού εδάφους. Περισσότεροι από 200.000 Ελληνοκύπριοι εκτοπίστηκαν, ενώ σημειώθηκαν σφαγές και εγκλήματα πολέμου. Τα γεγονότα αποκάλυψαν αργότερα τον σχεδιασμό της διχοτόμησης, που, σύμφωνα με μαρτυρίες, είχε συζητηθεί με τον τότε Αμερικανό ΥΠΕΞ Χένρι Κίσινγκερ.
Μνήμη και αγώνας
Η επέτειος του «Αττίλα ΙΙ» αποτελεί ημέρα μνήμης και πένθους για τον κυπριακό ελληνισμό. Ηγεσία και λαός τιμούν τους νεκρούς και διαμηνύουν τη συνέχιση του αγώνα για απελευθέρωση και επανένωση της Κύπρου, με την τραγωδία του 1974 να παραμένει ζωντανή στη συλλογική μνήμη.
