Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Today Press
του Δημήτρη Γιαννακόπουλου
Στα μέσα Μαρτίου 2024 όταν επισκέφθηκε για πρώτη φορά την Αθήνα ως ευρωπαία εισαγγελέας, το κλίμα ήταν τόσο συγκρουσιακό που παραλίγο να δημιουργηθεί διπλωματικό επεισόδιο ενώ ευθέως η ηγεσία του Αρείου Πάγου και οι δικαστικές -εισαγγελικές ενώσεις την κατηγορούσαν ότι είχε υπερβεί τα εσκαμμένα.
Την περασμένη εβδομάδα, η Ρουμάνα εισαγγελική λειτουργός έδειξε ένα άλλο πρόσωπο δηλώνοντας ότι συνεργάστηκε άψογα με όσους συνάντησε, έστω αν πέρυσι και φέτος πολύκροτες υποθέσεις όπως εκείνη της σιδηροδρομικής τραγωδίας των Τεμπών παραμένουν πιο βαθιά βαλτωμένες από την προηγούμενη φορά.
Η σχεδόν ολοκληρωτική μεταβολή της στάσης της οφείλεται κατά κύριο λόγο στο ότι σε μείζονα ζητήματα κακοδιαχειρίσεων κονδυλίων, μοναδικό πεδίο της αρμοδιότητας της, η κυβέρνηση έχει επιδείξει σοβαρό έργο στέλνοντας στη Βουλή, τη Δικαιοσύνη και στο γραφείο της ευρωπαϊκής εισαγγελίας, στοιχεία για τα σκάνδαλα στον ΟΠΕΚΕΠΕ, της σύμβασης 717 του ΟΣΕ όπως και για τα «σπιτάκια ανακύκλωσης».
Καλυψώ
Το πλέον ουσιαστικό και απτό είναι το ότι οι ελληνικές αρχές στα πλαίσια επιχείρησης με την επωνυμία «Καλυψώ» ανατίναξαν το Κινεζικό λαθρεμπόριο και τις Κινεζικές εγκληματικές οργανώσεις εξασφαλίζοντας για λογαριασμό της Ε.Ε. εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ. «Είναι μια πολύ μεγάλη επιτυχία, πρέπει να τη μετατρέψουμε σε πλαίσιο συστηματικής συνεργασίας. Αυτός ήταν ο λόγος της επίσκεψής μου. Το πιο σημαντικό είναι μέσω της ενίσχυσης του ελληνικού παραρτήματος της ευρωπαϊκής εισαγγελίας, η Ελλάδα μπορεί να συμβάλει στον περιορισμό των απωλειών για τον ευρωπαϊκό προϋπολογισμό», ανέφερε η Ευρωπαία εισαγγελέας για τα 2.534 εμπορευματοκιβώτια στο λιμάνι του Πειραιά αξίας 250 εκατ. ευρώ και επισήμανε: «Στόχος είναι ό,τι γίνεται εδώ, να γίνεται παντού. Μιλάμε για έναν άλλο κόσμο, η απάτη ΦΠΑ και η ταμειακή απάτη έχει εξελιχθεί στην πιο επικερδή εγκληματική δραστηριότητα στην Ευρώπη. Στην Ευρώπη, ο νόμος πρέπει να ισχύει για όλους».
ΟΠΕΚΕΠΕ
Μιλώντας για την υπόθεση του ΟΠΕΚΕΠΕ, είπε πως για πολλά χρόνια κάποιοι έκλεβαν ευρωπαϊκά χρήματα, που «έπρεπε να βοηθούν τίμιους αγρότες για να καλλιεργούν την υπέροχη αυτή χώρα, όχι για βίλες και ακριβά αμάξια». Ο ΟΠΕΚΕΠΕ «έγινε το ακρωνύμιο του νεποτισμού της διαφθοράς και του αναποτελεσματικού κράτους. Ήρθε η ώρα να καθαρίσουμε τους στάβλους του Αυγεία», δήλωσε.
Υπογράμμισε επίσης ότι η υπόθεση δεν αποτελεί μεμονωμένο φαινόμενο. «Δεν είναι η μόνη. Υπάρχουν αρκετές υποθέσεις. Υπάρχει διαφθορά με αγροτικές επιδοτήσεις και σε άλλα κράτη μέλη. Γι’ αυτό έχουμε την Ευρωπαϊκή Εισαγγελία», σημείωσε, δίνοντας μάλιστα χαρακτηριστικό παράδειγμα: «Όλα τα λιμάνια στην Ευρώπη είναι εκτεθειμένα – εξ όσων γνωρίζω, η κοκαΐνη δεν έρχεται από τον ουρανό, μπαίνει από τα λιμάνια».
Παρεμβάσεις
Μιλώντας για την υπόθεση των Τεμπών, η κυρία Κοβέσι ανέφερε:
«Υπήρξαν πολλές παρεμβάσεις, δε θα εξειδικεύσω, είστε ενήμεροι για τα μέλη της κυβέρνησης που βρέθηκαν στη δικογραφία. Ας μιλήσουμε για τα Τέμπη. Θέλω να εκφράσω τα βαθιά που συλλυπητήρια. Δεν είμαι χαρούμενη για το νόμο περί ευθύνης υπουργών (άρθρο 86). Όπως είπα δικό μας καθήκον είναι να εξασφαλίσουμε ότι θα υπάρξει δίκαιη και αποτελεσματική έρευνα για ένα μέρος της έρευνας, όμως, υπήρξαν εμπόδια. Αυτή η τραγωδία θα μπορούσε να είχε αποφευχθεί… Ο μόνος τρόπος για να κλείσουμε αυτήν την πληγή είναι η απόδοση Δικαιοσύνης αλλά λόγω του άρθρου 86 αυτό δεν συνέβη».
Άρθρο 86
Σε ερώτηση για τη συνάντησή της με τον υπουργό Δικαιοσύνης Γιώργο Φλωρίδη, η Ευρωπαία Εισαγγελέας Λάουρα Κοβέσι αναφέρθηκε ευθέως στο άρθρο 86 του Συντάγματος. «Έχουμε δύο περιπτώσεις, τον ΟΠΕΚΕΠΕ και τα Τέμπη, όπου το άρθρο 86 εμπόδισε την έρευνά μας. Ο μόνος τρόπος είναι να το αλλάξουμε», τόνισε, προσθέτοντας: «Τα άσχημα νέα είναι ότι όπως και στην υπόθεση των Τεμπών η έρευνα δεν έφτασε ως εκεί που μπορούσε λόγω συντάγματος. Τα καλά νέα ότι το κοινοβούλιο μπορεί να τροποποιήσει το άρθρο 86 του Συντάγματος και καταλαβαίνω ότι υπάρχει θέληση να προχωρήσει αυτή η διαδικασία» είπε.
Ευρωπαϊκό φαινόμενο
Κατά την ευρωπαία εισαγγελέα:
«Όταν μιλάμε για τη διαφθορά, δεν είναι μόνο καθήκον των εισαγγελέων να τη λύσουν. Δεν θα εξαφανιστεί χωρίς πρόληψη. Επηρεάζει τις ζωές όλων μας, γιατί υπάρχει άμεση σχέση ανάμεσα στη διαφθορά και τη φτώχεια», είπε, φέρνοντας ως παράδειγμα τα Τέμπη: «Το οικονομικό έγκλημα και η διαφθορά μπορεί να σκοτώσουν – τα Τέμπη είναι ένα από αυτά τα παραδείγματα». Σημείωσε ακόμη:
«Αν θεωρείτε ότι υπάρχει διαφθορά μόνο στην Ελλάδα, δεν ισχύει αυτό. Δεν υπάρχει κράτος που να μην υπάρχει διαφθορά. Αυτό που βλέπουμε εδώ το βλέπουμε και σε άλλα μέλη. Λόγω του ΟΠΕΚΕΠΕ βλέπουμε ότι υπάρχει διαφθορά με τις αγροτικές επιδοτήσεις και σε άλλα κράτη μέλη».
Ανακύκλωση
Ιδιαίτερη αίσθηση προκάλεσε η τοποθέτηση της για το μείζον θέμα των κονδυλίων ανακύκλωσης το οποίο εξετάζεται ενδελεχώς από την ευρωπαϊκή αρχή. «Έχουμε γνώση και το παρακολουθούμε πολύ στενά» υπογράμμισε η κ. Κοβέσι και μάλιστα σύμφωνα με πληροφορίες υπήρξε και σχετική συνάντηση της με υπηρεσιακούς παράγοντες.
Η υπόθεση των «Σπιτιών Ανακύκλωσης» αποκαλύφθηκε αρχικά από την ΕΔΕΛ (Επιτροπή Δημοσιονομικού Ελέγχου), η οποία το 2023 δημοσίευσε ένα ιδιαίτερα αποκαλυπτικό πόρισμα για την τιμολόγηση των έργων. Ειδικότερα, το πόρισμα αναφέρει ότι το κόστος προμήθειας των εν λόγω εγκαταστάσεων κυμάνθηκε έως και πέντε φορές υψηλότερα από τις τιμές της αγοράς. «Υπήρχαν προσφορές από άλλες εταιρείες για παρόμοιο εξοπλισμό που δεν ξεπερνούσε τις 60.000 ευρώ ανά μονάδα», αναφέρεται χαρακτηριστικά, ενώ οι τελικές τιμές αγοράς έφτασαν ακόμη και τις 300.000 ευρώ ανά μονάδα με αποτέλεσμα την απώλεια δεκάδων εκατομμυρίων ευρώ.
