Δημοσιεύτηκε στην έντυπη εφημερίδα Today Press
του Δημήτρη Γιαννακόπουλου
Οι 90 νεκροί τον Αύγουστο του 2018, ένας μήνας μετά την πυρκαγιά στο Μάτι, έγιναν 95 τον Σεπτέμβριο και 104 λίγες εβδομάδες αργότερα αν και χρειάστηκε να επιστρατευτεί κλιμάκιο Γερμανών ιατρών και βιολόγων προς την Ιατροδικαστική υπηρεσία Αθηνών προκειμένου να τακτοποιήσουν με δείγματα DNA 104 θύματα σε 87 σακούλες συλλογής οστών και ανθρωπίνων υπολειμμάτων. Πολύ αργότερα, στη διάρκεια της πρώτης δίκης των 21 κατηγορουμένων που ξεκίνησε το Σεπτέμβριο του 2022 και ολοκληρώθηκε τον Απρίλιο του 2024, αποδείχθηκε ότι υπήρξαν κι άλλα θύματα, τουλάχιστον 16 όλα στα …αζήτητα και αταυτοποίητα. Καμία διαδικασία αναγνώρισης των σορών δεν προχώρησε σύμφωνα με τα υπηρεσιακά πρωτόκολλα και πέραν μιας ακτίνας λίγων χιλιομέτρων από το Μάτι, ουδείς αναζητήθηκε.
Ο κατήφορος -μέχρι την απόφαση της Τετάρτης με την οποία το δευτεροβάθμιο δικαστικό όργανο, το Εφετείο Πλημμελημάτων, αποφάσισε να εκτίσουν ποινές φυλάκισης 4 εκ των καταδικασθέντων-, δεν έχει τελειωμό.
Παρότι η εισαγγελέας του Αρείου Πάγου, η απερχόμενη Γ. Αδειλίνη, είχε ζητήσει να επανεισαχθεί η υπόθεση ξανά σε δίκη αφού πρωτοδίκως 5 στελέχη της Πυροσβεστικής και ο ηλικιωμένος πολίτης από την αυλή του οποίου ξεκίνησε η φωτιά στον Ν. Μπουτζά, νωρίς το μοιραίο απόγευμα της 23ης Ιουλίου 2018, κρίθηκαν ένοχοι και έφυγαν με τα… χέρια στις τσέπες όπως και οι υπόλοιποι αθώοι καθώς οι ποινές τους είχαν αναστέλλουσα δύναμη.
Παράδοξα
Τώρα όμως οι 6 καταδικασθέντες έγιναν 10 και ο … πρώην αθώος γ.γ. Πολιτικής Προστασίας επί ΣΥΡΙΖΑ, Γιάννης Καπάκης, καθ΄ ύλην διοικητικός -επιχειρησιακός αρμόδιος, πέρασε την πόρτα της φυλακής.
Για πρώτη φορά στα νεότερα πολιτικά χρονικά φυλακίζεται για κακούς χειρισμούς στον τομέα της ευθύνης του, κυβερνητικό στέλεχος. Για πρώτη φορά φυλακίζεται ο τότε αρχηγός της Πυροσβεστικής Σωτ. Τερζούδης, ο μόνος αρχηγός που δεν είχε υπηρετήσει ποτέ πριν σε κάποια θέση στην Αττική. Και για πρώτη φορά φυλακίζεται ο τότε αρχηγός Βασίλης Ματθαιόπουλος που παρότι εξ’ αρχής συμπεριλαμβάνονταν στους βασικούς υπαίτιους, εν τούτοις προήχθη σε αρχηγό διαδεχθείς τον Τερζούδη που αποστρατεύτηκε ως ανικάνος!
Ο τέταρτος, ο Γιάννης Φωστιέρης, επίσης ανώτατος αξιωματικός της Πυροσβεστικής, ήταν διοικητής του Ενιαίου Συντονιστικού Κέντρου Επιχειρήσεων στην Αττική αν και σε όλη τη διάρκεια της θητείας του υπηρέτησε μόνο σε μονάδες της Μακεδονίας και του Έβρου από όπου έλκει την καταγωγή του. Μεταξύ των αθωωθέντων η τότε περιφερειάρχης, νυν βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ, Ρένα Δούρου η οποία δεν τόλμησε καν να πατήσει το πόδι της στην αίθουσα τελετών του Εφετείου Αθηνών την περασμένη Τρίτη και οι τότε δήμαρχοι Μαραθώνα, Ραφήνας και Πεντέλης.
Η δύναμη των συγγενών
Εκείνο που μέτρησε περισσότερο από όλα ήταν η στεντόρεια φωνή, το κλάμα, η οιμωγή των συγγενών και των θυμάτων. Όταν την Τρίτη το δικαστήριο ανακοίνωσε την ετυμηγορία του με πλήθος…αστερίσκων, οι συγγενείς ξέσπασαν και μαζί τους όλος ο κόσμος.
Η δίκη διακόπηκε για την επομένη, μαύρα μπαλόνια τοποθετήθηκαν στο Εφετείο κι έτσι την επομένη, τα πράγματα «ισορρόπησαν» χωρίς να αναγνωριστεί κανένα ελαφρυντικό σε κανέναν. Η συνολική ποινή που τους επιβλήθηκε ανέρχεται σε 340 χρόνια, ωστόσο εκτίμησε τα 5 έτη. Τουλάχιστον έως ότου φθάσει η υπόθεση στον Άρειο Πάγο, θα παραμείνουν στα κελιά τους. Παράλληλα, το δικαστήριο μετέτρεψε τις ποινές για πέντε κατηγορούμενους σε χρηματική ποινή 10 ευρώ ανά ημέρα, βάσει της ποινής των 238 ετών. Αυτοί είναι οι Χρήστος Γκολφίνος, τότε διευθυντής του τηλεφωνικού κέντρου «199» Φίλιππος Παντελεάκος, τότε επικεφαλής του Κέντρου Επιχειρήσεων Πολιτικής Προστασίας, Δαμιανός Παπαδόπουλος, τότε διοικητής Πυροσβεστικού Σταθμού Νέας Μάκρης, Νίκος Παναγιωτόπουλος, τότε διοικητής Πυροσβεστικών Υπηρεσιών Αθηνών, Χαράλαμπος Χιώνης, τότε διοικητής Πυροσβεστικών Υπηρεσιών Ανατολικής Αττικής και Κωνσταντίνος Αγγελόπουλος ο πολίτης του Ν. Μπουτζά.
Ο πραγματογνώμονας Λιότσιος
Ο Δημήτρης Λιότσιος είναι ο αξιωματικός της Πυροσβεστικής που ορίστηκε από τη Δικαιοσύνη να εντοπίσει όλα όσα οδήγησαν στην τραγωδία, Αυτός είχε καταγγείλει ότι δέχθηκε πιέσεις από τον τότε υπαρχηγό του Σώματος Βασίλη Ματθαιόπουλο για να «αμβλύνει» τις ευθύνες και να αποδώσει την καταστροφή στον καιρό. Τα θύματα θέλησαν όχι μόνο να δηλώσουν ευγνωμοσύνη για τη συμβολή του κ. Λιότσιου στην αποκάλυψη σοβαρών εγκληματικών παραλείψεων, αλλά και να αποδοκιμάσουν τον ανώτερο του για την παρέμβαση που είχε επιχειρήσει να κάνει.
Στο άκουσμα των τελικών ποινών πολλοί ξέσπασαν σε δάκρυα ανακούφισης, αγκαλιάζοντας ο ένας τον άλλον. Μητέρα θύματος, κλαίγοντας, άρχισε να φωνάζει προς τους καταδικασθέντες που βρίσκονταν στο εδώλιο «μια συγγνώμη βρε παιδιά, μια συγγνώμη», ενώ άλλοι από το ακροατήριο φώναζαν «καταραμένοι να είστε στη φυλακή». Ο εισαγγελέας απευθυνόμενη στους συγγενείς των θυμάτων είπε «μακάρι να μπορούσα να κάνω κάτι περισσότερο», με εκείνους να απαντούν ότι «οι νεκροί παραμένουν νεκροί…».
Οι διώξεις του 2019
Δικαστικά, όλα ξεκίνησαν τον Μάρτιο του 2019 όταν η εισαγγελία Αθηνών είχε ασκήσει διώξεις κατά των Ρ. Δούρου, Η. Ψινάκη, Ευγ. Μπουρνούς, Σ. Τερζούδη, Β. Ματθαιόπουλο και Γ.Καπάκη για εμπρησμό από αμέλεια , ανθρωποκτονίες από αμέλεια και σωματικές βλάβες από αμέλεια με επιβαρυντικές περιστάσεις του νόμου. Στην αξιολόγηση του υλικού της δικογραφίας οι εισαγγελείς έκαναν λόγο για «απόλυτη ασυνεννοησία, χάος και κατάρρευση του συστήματος, γενικές ευθύνες των συναρμόδιων υπηρεσιών, εγκληματικά λάθη και παραλείψεις κατά την αντιμετώπιση της φονικής πυρκαγιάς».
Αξιολόγησαν τη σωρεία παραλείψεων στο στάδιο της πρόληψης από την πλευρά της αυτοδιοίκησης, ενώ στη δικογραφία της κόλασης της πυρκαγιάς, και τις τρομακτικές ευθύνες του κρατικού μηχανισμού περιέγραφαν 350 καταθέσεις μαρτύρων και σωρεία άλλων επιβαρυντικών στοιχείων.
Ειδικότερα ευθύνες επέρριπταν για έλλειψη συντονισμού, σωρεία παραλείψεων και λαθών κατά την αντιμετώπιση της πύρινης λαίλαπας από Πυροσβεστικό Σώμα, ΕΛΑΣ, Περιφέρεια, τους δύο Δήμους της περιοχής (Ραφήνα, Μαραθώνα) και τη γενική γραμματεία Πολιτικής Προστασίας. Τρία χρόνια αργότερα κι ενώ μεσολάβησαν ένα σωρό διαδικαστικά ζητήματα, η υπόθεση έφτασε στο ακροατήριο.
