Το Σταυρόλεξο της Φοιτητικής Στέγασης – Προκλήσεις, Κόστος και Κρατική Στήριξη για το Ακαδημαϊκό Έτος

Δημοσιεύτηκε στην έντυπη εφημερίδα Today Press

του Λευτέρη Ποταμιάνου,

Προέδρου του Συλλόγου Μεσιτών Αστικών Συμβάσεων Αθηνών-Αττικής

Η αναζήτηση φοιτητικής στέγης στην Αθήνα αποτελεί ένα πιεστικό ζήτημα για χιλιάδες φοιτητές και τις οικογένειές τους κάθε ακαδημαϊκό έτος. Αυτή η δυσκολία είναι ένα δομικό πρόβλημα με κοινωνικοοικονομικές προεκτάσεις, που επηρεάζει άμεσα την ποιότητα ζωής των φοιτητών.

Η Δυσκολία Εύρεσης Προσιτής Φοιτητικής Κατοικίας

Η αγορά φοιτητικής κατοικίας στην Αθήνα χαρακτηρίζεται από διαρκή αύξηση τιμών και συρρίκνωση της διαθεσιμότητας, ειδικά για οικονομικές επιλογές. Οι τιμές ενοικίασης έχουν αυξηθεί ραγδαία, φτάνοντας το 75% από το 2017 στις φοιτητικές περιοχές της Αττικής. Αυτό έχει οδηγήσει σε “μηδενική διαθεσιμότητα” κατοικιών με μίσθωμα έως 300 ευρώ στην Αθήνα για το τρέχον ακαδημαϊκό έτος, σε αντίθεση με το 10% πέρυσι. Παράλληλα, αυξάνονται τα διαθέσιμα ακίνητα στα υψηλότερα μισθώματα, ενώ συρρικνώνονται τα οικονομικότερα.

Επιπλέον, η αύξηση των τιμών δεν συνοδεύεται από βελτίωση της ποιότητας. Τα διαθέσιμα φοιτητικά διαμερίσματα είναι συχνά “μικρά, παλιά, αλλά πανάκριβα”, με τα οικονομικότερα να έχουν κατασκευαστεί έως το 1980.Αυτό σημαίνει ότι οι φοιτητές πληρώνουν υψηλότερο τίμημα για υποδεέστερα σπίτια, επηρεάζοντας το βιοτικό τους επίπεδο και την ακαδημαϊκή τους απόδοση.

Τέλος, η ανεπάρκεια των κρατικών φοιτητικών εστιών επιτείνει το πρόβλημα. Οι θέσεις καλύπτουν λιγότερο από 5% των φοιτητών. Αυτό ωθεί τους φοιτητές στην ιδιωτική αγορά, η οποία πιέζεται από τις βραχυχρόνιες μισθώσεις, δημιουργώντας έναν φαύλο κύκλο αύξησης τιμών και υπογραμμίζοντας την ανάγκη για συστηματικές επενδύσεις σε δημόσιες υποδομές.

Κόστος Ενοικίου στην Αθήνα: Πίνακας και Ανάλυση Τιμών

Οι τιμές ενοικίων για φοιτητικές κατοικίες στην Αθήνα έχουν αυξητικές τάσεις, φτάνοντας ακόμη και 8%-12% για μη ανακαινισμένα ακίνητα και 12%-16% για πλήρως ανακαινισμένα. Στο κέντρο της Αθήνας, επτά στα δέκα διαθέσιμα ακίνητα (άνω του 1ου ορόφου έως 50 τ.μ.) έχουν ζητούμενο μίσθωμα άνω των 400 ευρώ/μήνα, εκ των οποίων πολλά κυμαίνονται και από 500 έως 600 ευρώ. Παρόμοια εικόνα παρατηρείται σε δυτικά, νότια προάστια και Πειραιά.

Ο παρακάτω πίνακας παρουσιάζει ενδεικτικές μέσες ζητούμενες τιμές ενοικίων για φοιτητικές κατοικίες στην Αθήνα για το 2025, ανά περιοχή και μέγεθος, παρέχοντας μια συγκρίσιμη επισκόπηση για τον προϋπολογισμό.

Ενδεικτικές Μέσες Ζητούμενες Τιμές Ενοικίων Φοιτητικών Κατοικιών (2025)

Τα συνολικά μηνιαία έξοδα ενός φοιτητή (ενοίκιο, κοινόχρηστα, ρεύμα, νερό, ίντερνετ, κινητή τηλεφωνία, σουπερμάρκετ, έξοδοι) επιβαρύνουν ακόμα περισσότερο την εικόνα, αναδεικνύοντας το σημαντικό οικονομικό βάρος.

Το Κρατικό Φοιτητικό Στεγαστικό Επίδομα: Μια Ανάσα Οικονομικής Στήριξης

Το φοιτητικό στεγαστικό επίδομα είναι ένα κρατικό βοήθημα από το Υπουργείο Παιδείας για οικονομική ενίσχυση προπτυχιακών φοιτητών που σπουδάζουν σε διαφορετική πόλη.

Για να είναι κάποιος δικαιούχος, πρέπει να είναι Έλληνας ή υπήκοος Ε.Ε., να διαθέτει Α.Φ.Μ. και Ακαδημαϊκή Ταυτότητα, και να έχει υποβάλει φορολογική δήλωση προηγούμενης χρονιάς. Η αίτηση υποβάλλεται συνήθως από τους γονείς, με κάποιες εξαιρέσεις. Για τη συνέχιση, ο φοιτητής πρέπει να έχει περάσει τα μισά μαθήματα του προηγούμενου έτους (δεν ισχύει για πρωτοετείς). Απαραίτητο είναι μισθωτήριο συμβόλαιο τουλάχιστον έξι μηνών εντός του ακαδημαϊκού έτους.

Το επίδομα έχει αναπροσαρμοστεί: 1.500 ευρώ για φοιτητή που διαμένει μόνος. Για φοιτητές σε ΑΕΙ εκτός Αττικής/Θεσσαλονίκης, αυξάνεται σε 2.000 ευρώ. Σε συγκατοίκηση, το επίδομα είναι 2.000 ευρώ ανά φοιτητή, ή 2.500 ευρώ ανά φοιτητή αν σπουδάζουν σε περιφερειακό πανεπιστήμιο. Δεν χορηγείται για δεύτερο πτυχίο, μεταπτυχιακό ή διδακτορικό. Αν αίτηση συγκατοίκου απορριφθεί, ο εγκριθείς λαμβάνει το βασικό επίδομα (1.500€ ή 2.000€).

Μια νέα “επιστροφή ενοικίου” αναμένεται από Νοέμβριο 2025: ποσό ίσο με το 1/12 του ετήσιου ενοικίου, έως 800 ευρώ ανά κατοικία, χωρίς εισοδηματικά κριτήρια για φοιτητική κατοικία. Ενδέχεται να απαιτείται ηλεκτρονική πληρωμή ενοικίου. Πρωτοετείς θα υποβάλλουν αίτηση μετά την εγγραφή και παραλαβή ακαδημαϊκής ταυτότητας.

Εναλλακτικές Λύσεις και Συμβουλές για Αναζήτηση

Λόγω των αυξημένων τιμών, πολλοί φοιτητές στρέφονται σε εναλλακτικές λύσεις.

Η συγκατοίκηση είναι δημοφιλής επιλογή για μείωση κόστους (ενοίκιο, κοινόχρηστα) και καταμερισμό ευθυνών, προσφέροντας ασφάλεια και ενίσχυση κοινωνικών δεξιοτήτων. Διάφορες πλατφόρμες βοηθούν στην εύρεση συγκατοίκου όμως ακόμα το μοντέλο συγκατοίκησης δεν έχει την απήχηση που έχει στο εξωτερικό.

Η φοιτητική κατοικία στην Αθήνα παραμένει ένα σύνθετο ζήτημα λόγω της αύξησης τιμών, της συρρίκνωσης διαθεσιμότητας και της επίδρασης των βραχυχρόνιων μισθώσεων. Η ανεπάρκεια των κρατικών εστιών επιδεινώνει την κατάσταση.

Παρά τις δυσκολίες, το κρατικό φοιτητικό στεγαστικό επίδομα και η επερχόμενη “επιστροφή ενοικίου” προσφέρουν σημαντική οικονομική ανακούφιση. Η συγκατοίκηση είναι μια πρακτική λύση, ενώ οι ιδιωτικές εστίες αποτελούν μια εναλλακτική.

Η επιτυχημένη εύρεση στέγης απαιτεί στρατηγικό σχεδιασμό, έρευνα και προσοχή στις λεπτομέρειες του μισθωτηρίου. Η ενημέρωση για τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις είναι ζωτικής σημασίας. Η αντιμετώπιση του προβλήματος απαιτεί συντονισμένη προσπάθεια για αύξηση του στεγαστικού αποθέματος και ενίσχυση των δημόσιων υποδομών.