Δημοσιεύτηκε στην έντυπη εφημερίδα Today Press
του Γιάννη Καντέλη
Το σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ έχει φέρει την κυβέρνηση με την πλάτη στον τοίχο τη στιγμή που επανάκαμπτε πολιτικά και δημοσκοπικά έχοντας ανακτήσει την πρωτοβουλία των κινήσεων. Πλέον, βρίσκεται ξανά πίσω από τις εξελίξεις, καθώς η ατζέντα διαμορφώνεται από τις διαρκείς αποκαλύψεις του περιεχομένου της δικογραφίας και για να βγει από τη δύσκολη θέση πρέπει να ξοδέψει πολύτιμο πολιτικό κεφάλαιο. Ήδη, χρειάστηκε να θυσιάσει έναν υπουργό και τρεις υφυπουργούς με τις απομακρύνσεις του κ. Βορίδη και των κκ Σταμενίτη, Μπουκώρου και Χατζηβασιλείου, ωστόσο, αυτό δεν είναι αρκετό για να σταματήσει η πίεση της αντιπολίτευσης και ο αρνητικός αντίκτυπος στους πολίτες.
Οι πρώτες μετρήσεις που φτάνουν στο Μέγαρο Μαξίμου δείχνουν «φρένο» στη δυναμική ανόδου της ΝΔ, η οποία είχε σκαρφαλώσει σε ποσοστά πάνω από το 30%, ενώ κυβερνητικά στελέχη δεν κρύβουν την ανησυχία τους για τις μακροπρόθεσμες συνέπειες που μπορεί να έχει η υπόθεση του ΟΠΕΚΕΠΕ, μιας και «βρισκόμαστε ακόμα στην αρχή», όπως σημειώνουν. Παρότι, οι ίδιες πηγές, δεν διακρίνουν ποινικές ευθύνες για πρώην υπουργούς με βάση το περιεχόμενο της δικογραφίας, αναγνωρίζουν πως ο πολιτικός αντίκτυπος είναι σημαντικός και χρειάζονται γρήγορες και αποφασιστικές κινήσεις για να μην υπάρξει περαιτέρω φθορά στην κυβέρνηση.
Η μεταφορά του ΟΠΕΚΕΠΕ στην ΑΑΔΕ, που ανακοινώθηκε πριν ξεσπάσει το σκάνδαλο και θα περιλαμβάνεται σε νομοσχέδιο του υπουργείου Οικονομικών που θα συζητηθεί αυτή τη βδομάδα στη Βουλή, δείχνει την διάθεση της κυβέρνησης να «σπάσει το απόστημα», όπως τονίζει υψηλόβαθμο κυβερνητικό στέλεχος. Ταυτόχρονα, η παραδοχή του πρωθυπουργού πως «αποτύχαμε» στο συγκεκριμένο ζήτημα έγινε για να δείξει πως αντιλαμβάνεται την άποψη που έχουν οι πολίτες, αναγνωρίζει το λάθος και είναι αποφασισμένος να αντιμετωπίσει τις παθογένειες του «βαθέως κράτους». Σε πολιτικό επίπεδο προσπαθεί να ανακτήσει την πρωτοβουλία των κινήσεων με τη σύσταση ειδικής ομάδας που θα αναζητήσει τα ποσά που έχουν καταβληθεί παρανόμως, ενώ ήδη έγινε η πρώτη σύσκεψη της οικονομικής αστυνομίας με την ΑΑΔΕ και το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης ώστε να εντοπίσουν αυτούς που τα εισέπραξαν παράνομα και να τα πάρουν πίσω. Δύο προτεραιότητες που τέθηκαν από το Μέγαρο Μαξίμου με στόχο να καθαρίσει το τοπίο και να πληρώσουν οι υπεύθυνοι. Αλλά και να περάσει το μήνυμα πως θα γίνει ότι χρειάζεται ώστε η χώρα να γυρίσει σελίδα από τις κακές πρακτικές του παρελθόντος. Παράλληλα, το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης πρέπει να διασφαλίσει πως δεν θα κινδυνεύσουν οι ενισχύσεις των αγροτών τους επόμενους μήνες, κατά τη μετάβαση του συστήματος στην ΑΑΔΕ ή από τις αποφάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Αυτή την εβδομάδα η προσοχή του Μεγάρου Μαξίμου στρέφεται στην ποινική διαχείριση της υπόθεσης. Θα πρέπει να ληφθούν αποφάσεις για τη στάση που θα κρατήσει έναντι της αντιπολίτευσης που αυξάνει την πίεση ετοιμάζοντας πρόταση για τη σύσταση Προανακριτικής Επιτροπής. Στο ΠΑΣΟΚ ήδη συντάσσουν το κείμενο με το κατηγορητήριο για τους δύο πρώην υπουργούς, Μάκη Βορίδη και Λευτέρη Αυγενάκη, το οποίο θα καταθέσουν στη Βουλή, ζητώντας την παραπομπή τους. Στο κυβερνητικό επιτελείο αφήνουν όλα τα ενδεχόμενα ανοιχτά για την στάση που θα τηρήσουν και θα διαμορφώσουν την τελική τους στάση εντός των επόμενων ημερών. Συνεργάτες του πρωθυπουργού επισημαίνουν πως από τα μέχρι τώρα στοιχεία δεν προκύπτουν ποινικές ευθύνες για κανέναν από τους δύο. Ωστόσο, ζυγίζουν τη στάση που θα τηρήσουν καθώς δεν θέλουν να δημιουργηθεί στους πολίτες η αίσθηση συγκάλυψης της υπόθεσης. Στο τραπέζι του κ. Μητσοτάκη βρίσκονται δύο εισηγήσεις από το επιτελείο του. Σύμφωνα με την πρώτη η ΝΔ θα πρέπει να αποδεχθεί την πρόταση για προανακριτική, ώστε να μην υπάρχει καμία σκιά. Αυτό δεν σημαίνει πως αναγνωρίζουν ποινικές ευθύνες, αλλά στόχος είναι να μην μείνει «η ρετσινιά» ούτε στους δύο πρώην υπουργούς ούτε στην παράταξη. Ανοιχτό είναι και το ενδεχόμενο η ΝΔ να καταθέσει και δική της πρόταση αν αυτή του ΠΑΣΟΚ «έχει πολιτικό χαρακτήρα και δεν βασίζεται στη δικογραφία ή αν περιέχει «τρέλες», όπως έγινε με την πρόταση της ήσσονος αντιπολίτευσης που κατηγορούσε τον πρωθυπουργό για εσχάτη προδοσία». Χωρίς απαραίτητα να ακολουθηθεί το “μοντέλο Τριαντόπουλου”, αλλά με ανοιχτό το ενδεχόμενο να ολοκληρωθεί κοινοβουλευτικά η διαδικασία της προανακριτικής.
Η δεύτερη εισήγηση λέει πως δεν πρέπει να συναινέσει η κυβέρνηση στην ποινικοποίηση της πολιτικής ζωής», απορρίπτοντας την προανακριτική από την στιγμή που δεν υπάρχουν στοιχεία με βάση τα οποία να προκύπτουν ποινικές ευθύνες για τους κκ. Βορίδη και Αυγενάκη. Τα στελέχη που το εισηγούνται εξηγούν πως στόχος είναι ο ίδιος ο πρωθυπουργός, στον οποίο επιχειρούν να προσάψουν «ευθύνες που δεν έχει». Επίσης, εκφράζουν προβληματισμό για τη στάση που θα τηρήσει η κοινοβουλευτική ομάδα στην οποία ήδη υπάρχει μουρμούρα για τους χειρισμούς που έχουν γίνει. Αυτό δείχνει και το βαρύ κλίμα που επικρατεί μεταξύ των βουλευτών τόσο για τη διαχείριση της υπόθεσης όσο και για τις συνέπειες που έχει στην πορεία προς τις εκλογές.
Πάντως, στενοί συνεργάτες του πρωθυπουργού θεωρούν πως η κατάσταση είναι διαχειρίσιμη, καθώς εκτιμούν πως η δεύτερη δικογραφία που αναμένεται για τον ΟΠΕΚΕΠΕ δεν θα προσθέσει νέα στοιχεία όσον αφορά τα πολιτικά πρόσωπα. Μάλιστα, αναλύοντας τα στοιχεία των focus groups που έχουν στη διάθεση τους παρατηρούν πως η συντριπτική πλειονότητα των πολιτών θεωρεί τις ευθύνες διαχρονικές και δεν τις επιρρίπτει μόνο στη σημερινή κυβέρνηση. Ενώ, για τα αποτελέσματα των δημοσκοπήσεων που έχουν δημοσιευτεί σχολιάζουν πως «η σημερινή κυβέρνηση είναι η ανθεκτικότερη κυβέρνηση δεύτερης τετραετίας, διότι οι πολίτες, παρά τα λάθη μας, αναγνωρίζουν πως έχουμε κάνει σημαντικό έργο» και πιστεύουν πως υπάρχει χρόνος μέχρι τις εκλογές να διορθωθούν οι αστοχίες και οι πολίτες «να επιλέξουν τη σταθερότητα και την ασφάλεια που δίνει μία ισχυρή κυβέρνηση», επιλέγοντας να δώσουν μία τρίτη τετραετία στη ΝΔ.
