Την ώρα που η χώρα παρακολουθεί συγκλονισμένη την ομολογία της Ειρήνης Μουρτζούκου για τη δολοφονία τεσσάρων βρεφών –μεταξύ αυτών των δύο δικών της παιδιών, του βρέφους της κουμπάρας της, αλλά και της αδελφής της πριν από έντεκα χρόνια– το βάρος πέφτει πλέον στις ευθύνες των ιατροδικαστών που χειρίστηκαν τις πρώτες εκθέσεις θανάτου.
Ερωτήματα τίθενται ευθέως για τα πορίσματα που έκαναν λόγο για «παθολογικά αίτια» ή «πνευμονίτιδες», ενώ σήμερα γίνεται λόγος για καθαρές ενδείξεις υποξίας και ασφυκτικού μηχανισμού θανάτου.
Πέντε θάνατοι – Τρεις ιατροδικαστές – Ένας κοινός παρανομαστής
Σε τουλάχιστον τρεις από τις πέντε περιπτώσεις θανάτου παιδιών, την ιατροδικαστική διερεύνηση είχε αναλάβει ο ίδιος ιατροδικαστής της Πάτρας. Και στις τρεις περιπτώσεις κατέληξε σε διάγνωση παθολογικών αιτιών, χωρίς να εντοπίσει στοιχεία που αργότερα αποκάλυψε η επιτροπή της ΕΛ.ΑΣ.
Αναλυτικά:
- Φεβρουάριος 2021: Θάνατος 6 μηνών βρέφους της κουμπάρας της Μουρτζούκου. Ο ιατροδικαστής Πατρών αποδίδει τον θάνατο σε «διάμεση πνευμονίτιδα παιδικής ηλικίας». Η επανεξέταση, όμως, δείχνει υποξία στον θύμο αδένα – σαφής ένδειξη ασφυξίας.
- Ιούνιος 2022: Θάνατος του 19 μηνών παιδιού της Μουρτζούκου στην Πάτρα. Η αρχική ιατροδικαστική γνωμάτευση μιλά ξανά για «διάμεση πνευμονίτιδα». Η μεταγενέστερη ανάλυση από την ΕΛ.ΑΣ. εντοπίζει εκτεταμένες βλάβες σε πνεύμονες, εγκέφαλο και ήπαρ, όλα συμβατά με υποξία.
- Οκτώβριος 2023: Θάνατος του δύο μηνών δεύτερου παιδιού της Μουρτζούκου στο Παίδων «Αγία Σοφία». Η ιατροδικαστική έκθεση της Αθήνας κάνει λόγο για αιφνίδιο θάνατο λόγω επιληψίας. Ωστόσο, ο παιδονευρολόγος που ορίστηκε αργότερα από την ΕΛ.ΑΣ. απορρίπτει το ενδεχόμενο επιληπτικών κρίσεων.
- Αύγουστος 2024: Θάνατος του 15 μηνών Παναγιωτάκη στην Αμαλιάδα, παρουσία της Μουρτζούκου. Η αρχική ιατροδικαστική έκθεση, πάλι από τον ιατροδικαστή Πατρών, αποδίδει τον θάνατο σε «ιογενή λοίμωξη» με «εγκολεασμό εντέρου». Νεότερη ανάλυση, όμως, θέτει σε αμφισβήτηση το εύρημα, λόγω ελλιπών ενδείξεων για τέτοια παθολογία.
- Άγνωστη ημερομηνία: Θάνατος της 14χρονης αδελφής της Μουρτζούκου, υπόθεση που παραγράφηκε λόγω ανηλικότητας της δράστιδος, αλλά εντάσσεται πλέον στη συνολική εικόνα.
Ο τραγικός χαμός του Παναγιωτάκη ήταν η αφορμή για να ξεκινήσει εκ νέου η διερεύνηση των προηγούμενων θανάτων. Η ΕΛ.ΑΣ., μέσω της τετραμελούς επιστημονικής επιτροπής και των παθολογοανατόμων, βρήκε κοινά ευρήματα υποξίας σε θύμο αδένα, εγκέφαλο, ήπαρ και πνεύμονες. Οι παραλείψεις και οι αστοχίες στις αρχικές εκθέσεις, ιδίως από τον ιατροδικαστή της Πάτρας, τίθενται πλέον υπό θεσμικό έλεγχο.
Οι ιατροδικαστές Νίκος Καρακούκης, Ελένη Καλύβα και Νίκος Καλόγρηας καλούνται πλέον, κατόπιν εισαγγελικής παραγγελίας, να εξετάσουν εκ νέου τις ιατρικές εκθέσεις και να δώσουν τελική επιστημονική ετυμηγορία. Οι ενδείξεις, όπως όλα δείχνουν, είναι αδιάσειστες και καθοριστικές για την απονομή δικαιοσύνης.
Η υπόθεση εκτός από το ποινικό σκέλος ανοίγει και θεσμική συζήτηση: Πόσο αξιόπιστες είναι τελικά οι αρχικές ιατροδικαστικές εκτιμήσεις; Υπάρχει μηχανισμός επανελέγχου; Και, κυρίως, θα αποδοθούν ευθύνες σε όσους με τα πορίσματά τους καθυστέρησαν να αποκαλυφθεί η φρίκη;