Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα διατήρησε αμετάβλητα τα επιτόκια την Πέμπτη, όπως αναμενόταν, κρατώντας στάση αναμονής για τις μελλοντικές κινήσεις της και αφήνοντας όλα τα ενδεχόμενα ανοικτά.
Με το επιτόκιο καταθέσεων να παραμένει στο 2%, το ερώτημα που απασχολεί τις αγορές και τους δανειολήπτες είναι αν θα αποτελέσει και τον τελικό σταθμό σε αυτόν τον κύκλο χαλάρωσης νομισματικής χαλάρωσης, μετά από 8 μειώσεις το τελευταίο 12μηνο ή αν θα υπάρξει και άλλη μείωση ή μειώσεις έως το τέλος του έτους. Ένα άλλο ερώτημα, λιγότερο πιθανό αλλά υπαρκτό, είναι αν η επόμενη αλλαγή στην πολιτική της, μετά από κάποιο διάστημα, θα αφορά αύξηση και όχι μείωση των επιτοκίων.
Όλα αυτά τα ενδεχόμενα είναι πιθανά, σύμφωνα με την πρόεδρο της ΕΚΤ, Κριστίν Λαγκάρντ, η οποία συνέδεσε τις αποφάσεις που θα ληφθούν στις επόμενες συνεδριάσεις της με την έκβαση της διαπραγμάτευσης μεταξύ της Ευρωπαϊκή Ένωση και των ΗΠΑ για το θέμα των δασμών και τον αντίκτυπο που θα έχει αυτή στον πληθωρισμό και την ανάπτυξη της Ευρωζώνης.
Τον Σεπτέμβριο, το πιθανότερο είναι η ΕΚΤ να διατηρήσει ξανά αμετάβλητα τα επιτόκια, καθώς δεν αναμένεται κάποια σημαντική διαφοροποίηση στα στοιχεία για τον πληθωρισμό της Ευρωζώνης τον Αύγουστο. Από εκεί και πέρα, το αν θα συνεχισθεί το «πάγωμα» των επιτοκίων ή αν θα υπάρξει και άλλη μείωση έως το τέλος του έτους, θα εξαρτηθεί από την πορεία της οικονομίας και την αντίδραση που θα δείξει στην όποια έκβαση της διαπραγμάτευσης για τους δασμούς.
Σε κάθε περίπτωση, είναι βέβαιο ότι τα επιτόκια δεν θα επανέλθουν στα μηδενικά ή αρνητικά επίπεδα της προηγούμενης 10ετίας. Αν υπάρξει κάποια μείωση θα είναι μικρή – της τάξης των 25 μονάδων βάσης ή το πολύ της μισής ποσοστιαίας μονάδας -και αυτό μόνο αν φανεί κάποια σημαντική και διατηρήσιμη μείωση του πληθωρισμού κάτω από τον στόχο του 2% ή αν υπάρξει μία νέα και μεγάλη επιβράδυνση της οικονομικής ανάκαμψης στην Ευρωζώνη.
Η αύξηση των επιτοκίων είναι το λιγότερο πιθανό σενάριο, γιατί προϋποθέτει μία κακή έκβαση της διαπραγμάτευσης – αποτυχία να υπάρξει συμφωνία που θα έχει ως συνέπεια πολύ υψηλότερους από τους σημερινούς δασμούς των ΗΠΑ και αντίμετρα από την πλευρά της ΕΕ – και παράλληλα μία σημαντική αύξηση του πληθωρισμού λόγω των εκατέρωθεν υψηλότερων δασμών.
Αυτό το σενάριο δεν αποκλείεται από ορισμένα «γεράκια» στο Διοικητικό Συμβούλιο της ΕΚΤ, τα οποία θεωρούν ότι μία μεγάλη αύξηση των δασμών μπορεί να οδηγήσει σε αναστάτωση στις εφοδιαστικές αλυσίδες των ευρωπαϊκών επιχειρήσεων και αύξηση του κόστους παραγωγής τους. Από την άλλη πλευρά, όμως, οι πολύ υψηλοί δασμοί θα έπλητταν περισσότερο την ανάπτυξη στην Ευρωζώνη και επομένως θα περιόριζαν τις πιέσεις στις τιμές. Επομένως, η μείωση της ζήτησης λόγω των δασμών, σε συνδυασμό με την ανατίμηση του ευρώ από την αρχή του έτους, θα μείωναν τον πληθωρισμό, όπως προβλέπει και το δυσμενές σενάριο που κατάρτισαν εμπειρογνώμονες της ΕΚΤ τον Ιούνιο, λαμβάνοντας υπόψη δασμούς 20% από τις ΗΠΑ και ανταποδοτικούς δασμούς σε αμερικανικά προϊόντα από την πλευρά της ΕΕ.
Με βάση τις πληροφορίες που έχουν δει το φως της δημοσιότητας, πάντως, το πιθανότερο είναι ότι θα υπάρξει μία κατ’ αρχή συμφωνία ΕΕ-ΗΠΑ, με το ύψος των δασμών να είναι στο 15%. όπως και στην περίπτωση της συμφωνίας Ιαπωνίας – ΗΠΑ. Συνεπώς, με βάση το σενάριο αυτό – εφόσον μάλιστα ενσωματωθούν στο 15% και οι δασμοί που ίσχυαν πριν τον Απρίλιο – θα είμαστε κοντά σε ό,τι ισχύει σήμερα.
Από εκεί και πέρα, βέβαια, υπάρχουν και άλλα σημεία της συμφωνίας που έχουν σημασία, όπως το ύψος των συντελεστών των κλαδικών δασμών – για αλουμίνιο, χάλυβα, αυτοκίνητα και μελλοντικά για φάρμακα και ημιαγωγούς – ή τα μη δασμολογικά εμπόδια.
Επίσης, η αμερικανική πλευρά επιμένει ιδιαίτερα στη δέσμευση από την ΕΕ ότι θα γίνουν επενδύσεις στις ΗΠΑ, σε αναλογία με τη δέσμευση της Ιαπωνίας για επενδύσεις 550 δισ. δολαρίων στην αμερικανική αγορά.
