Ισχυρή ανάπτυξη, η οποία πρωτίστως βασίζεται στη μεγάλη αύξηση των επενδύσεων, υψηλά πρωτογενή πλεονάσματα, περαιτέρω μείωση της ανεργίας (στο χαμηλότερο επίπεδο από το 2008) και αποκλιμάκωση του πληθωρισμού, προβλέπει το προσχέδιο του νέου προϋπολογισμού που κατατέθηκε στη Βουλή από τον υπουργό Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Κυριάκο Πιερρακάκη. Παράλληλα, ενσωματώνεται το σύνολο των μέτρων για στήριξη των νέων, των οικογενειών και των συνταξιούχων.
Ειδικότερα, προβλέπεται άνοδος του ΑΕΠ 2,4% το 2026, από 2,2% εφέτος και 2,3% το 2024. Η ιδιωτική κατανάλωση θα αυξηθεί 1,7%, από 1,9% εφέτος και 2,1% το 2024. Η δημόσια κατανάλωση θα αυξηθεί 0,7%, από 1,4% εφέτος και -4,1% το πέρυσι. Οι συνολικές επενδύσεις θα κινηθούν ανοδικά κατά 10,2%, από 5,7% το 2025 και 4,5% το 2024. Οι εξαγωγές αγαθών και υπηρεσιών θα αυξηθούν 4,5%, από 2,2% εφέτος και 1% πέρυσι. Οι εισαγωγές αγαθών και υπηρεσιών θα αυξηθούν 4,6%, από 0,9% εφέτος και 5,5% το 2024. Ο πληθωρισμός θα αποκλιμακωθεί στο 2,2% σε μέσα επίπεδα, από 2,6% εφέτος και 2,7% το 2024. Ενώ, η ανεργία θα μειωθεί στο 8,6%, από 9,1% εφέτος και 10,1% πέρυσι.
Τα βασικά σημεία του προσχεδίου έχουν ως εξής:
Το προσχέδιο του κρατικού προϋπολογισμού 2026 κατατίθεται εν μέσω σημαντικής διεθνούς αβεβαιότητας, τόσο σε γεωπολιτικό όσο και σε δημοσιοοικονομικό επίπεδο. Οι γεωπολιτικές εντάσεις στην Ουκρανία και τη Μέση Ανατολή σε συνδυασμό με την ενίσχυση του προστατευτισμού και της επιβολής δασμών αλλά και των δημοσιονομικών προκλήσεων που αντιμετωπίζουν μεγάλες οικονομίες της Ευρώπης, εντείνουν την αβεβαιότητα ως προς τις προοπτικές της παγκόσμιας ανάπτυξης.
Παρά την ανωτέρω αυξημένη αβεβαιότητα στο παγκόσμιο οικονομικό περιβάλλον, η ελληνική οικονομία προβλέπεται να συνεχίσει για έκτο συναπτό έτος να καταγράφει σημαντικά υψηλότερο ρυθμό πραγματικής ανάπτυξης σε σχέση με τον μέσο όρο της ευρωζώνης. Ο ρυθμός ανάπτυξης αναμένεται να ανέλθει σε 2,2% το 2025 και 2,4% το 2026. Σημειώνεται ότι σύμφωνα με τις εαρινές προβλέψεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ο ρυθμός ανάπτυξης για την ευρωζώνη εκτιμάται σε 0,9% για το 2025 και 1,4% για το 2025, ενώ σύμφωνα με τις πρόσφατες προβλέψεις της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, τον Σεπτέμβριο 2025 ο ρυθμός ανάπτυξης της ευρωζώνης προβλέπεται σε 1,2% το 2025 και σε 1,0% το 2026. Το ονομαστικό ΑΕΠ αναμένεται να αυξηθεί από τα 249,6 δισ. ευρώ το 2025 σε 260,9 δισ. ευρώ το 2026. Παράλληλα, ο εγχώριος πληθωρισμός αναμένεται να αποκλιμακωθεί από 2,6% το 2025 σε 2,2% το 2026.
Σημαντικό ρόλο στην επιτάχυνση του ρυθμού ανάπτυξης διαδραματίζουν τόσο η φορολογική μεταρρύθμιση, όσο και οι λοιπές παρεμβάσεις που ανακοινώθηκαν στη Διεθνή Έκθεση της Θεσσαλονίκης. Μέσω της διαρθρωτικής αναμόρφωσης της φορολογίας εισοδήματος με έμφαση στους νέους, στις οικογένειες με παιδιά και στη μεσαία τάξη, ενισχύεται άμεσα το εισόδημα των πολιτών. Παράλληλα, η μείωση των συντελεστών συνεπάγεται μεγαλύτερη ωφέλεια για τους εργαζόμενους, τους συνταξιούχους, τους αγρότες και τους ελεύθερους επαγγελματίες με κάθε μελλοντική αύξηση των αποδοχών τους. Στο πλαίσιο της δημογραφικής φορολογικής μεταρρύθμισης εισάγονται επιπλέον μέτρα με τοπικά χαρακτηριστικά και παρεμβάσεις που σχετίζονται με το στεγαστικό πρόβλημα, όπως η σταδιακή κατάργηση του ΕΝΦΙΑ για οικισμούς με πληθυσμό έως 1.500 κατοίκους, η μείωση του ΦΠΑ στα ακριτικά νησιά με πληθυσμό έως 20.000 κατοίκους, η μείωση της φορολογίας ενοικίων σε συνδυασμό με την επιστροφή ενός ενοικίου ετησίως, καθώς και η μείωση των τεκμηρίων διαβίωσης για τις κατοικίες και άλλα περιουσιακά στοιχεία με απαλλαγή των εξαρτώμενων τέκνων από την ελάχιστη δαπάνη διαβίωσης. Επιπροσθέτως, ενισχύεται το εισόδημα των συνταξιούχων μέσω της σταδιακής κατάργησης του συμψηφισμού των αυξήσεων των συντάξεων με την προσωπική διαφορά, με την περαιτέρω αύξηση των συντάξεων βάσει ΑΕΠ και πληθωρισμού, καθώς και με την ενίσχυση των χαμηλοσυνταξιούχων, των ανασφάλιστων υπερηλίκων και των ατόμων με αναπηρία με το ποσό των 250 ευρώ κάθε Νοέμβριο.
Ο ρυθμός μεταβολής των επενδύσεων αναμένεται να αυξηθεί από 4,5% το 2024 σε 5,7% το 2025 και σε 10,2% το 2026, καθ’ όσον σε συνδυασμό με τη δυναμική που επιδεικνύουν οι ιδιωτικές επενδύσεις, αναμένεται να υλοποιηθεί ένα σημαντικά διευρυμένο πρόγραμμα δημοσίων επενδύσεων το 2026, με πόρους ύψους 16,7 δισ. ευρώ έναντι 14,6 δισ. ευρώ το 2025. Η ανωτέρω αύξηση των επενδύσεων αποτελεί τη δεύτερη μεγαλύτερη αύξηση στην ευρωζώνη για το 2025 και τη μεγαλύτερη αύξηση τόσο στην ευρωζώνη όσο και στην Ευρωπαϊκή Ένωση των 27 για το 2026, μειώνοντας περαιτέρω το παραγωγικό κενό. Σημειώνεται ότι ο μέσος όρος αύξησης των επενδύσεων στην ευρωζώνη εκτιμάται σε 1,3% για το 2025 και 2,2% για το 2026, σύμφωνα με τις εαρινές προβλέψεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Το ποσοστό ανεργίας, έχοντας υποχωρήσει σε μονοψήφιο αριθμό ήδη από το 2025, προβλέπεται να βελτιωθεί περαιτέρω το 2026 κατά μισή ποσοστιαία μονάδα του εργατικού δυναμικού, διαμορφούμενο σε 8,6% βάσει της Έρευνας Εργατικού Δυναμικού, το οποίο αντιστοιχεί στο χαμηλότερο ποσοστό ανεργίας στην Ελλάδα μετά το 2008.
Το πρωτογενές αποτέλεσμα του κρατικού προϋπολογισμού αναμένεται να διαμορφωθεί σε 3,6% του ΑΕΠ για το 2025 και σε 2,8% το 2026, ενώ το συνολικό αποτέλεσμα της Γενικής Κυβέρνησης σε 0,6% το 2025 και σε -0,1% το 2026. Σε αυτό το πλαίσιο, το χρέος της Γενικής Κυβέρνησης ως ποσοστό του ΑΕΠ αναμένεται να παρουσιάσει για έκτο συνεχόμενο έτος τη μεγαλύτερη αποκλιμάκωση στην Ευρωπαϊκή Ένωση και να διαμορφωθεί σε επίπεδα κάτω του 140%, με την πρόβλεψη να διαμορφώνεται σε 137,6%, που είναι το χαμηλότερο επίπεδο από το 2010.
Παρά το ασταθές παγκόσμιο περιβάλλον, η Ελλάδα αποτελεί πλέον σημείο αναφοράς για τη σταθερότητα και τη συνέπεια της οικονομικής της πολιτικής. Η αναγνώριση αυτή από τους ευρωπαϊκούς και διεθνείς θεσμούς δεν είναι αυτονόητη, αλλά συνιστά αποτέλεσμα συλλογικής προσπάθειας, υπευθυνότητας και σταθερού μεταρρυθμιστικού προσανατολισμού. Η διατήρηση της δημοσιονομικής ισορροπίας, σε συνδυασμό με τη συνέχιση των επενδύσεων και των διαρθρωτικών αλλαγών, αποτελεί τη έναυσμα για βιώσιμη ανάπτυξη και ουσιαστική βελτίωση του βιοτικού επιπέδου όλων των πολιτών.
Μακροοικονομικές προβλέψεις το 2026
Η παγκόσμια οικονομία συνεχίζει να χαρακτηρίζεται από υψηλό βαθμό αβεβαιότητας, η οποία συνδέεται με παράγοντες, όπως οι γεωπολιτικές εντάσεις, η κλιματική αλλαγή και η έλλειψη σταθερότητας και προβλεψιμότητας στη διεθνή εμπορική πολιτική, οι οποίοι έχουν αντίκτυπο στην ιδιωτική κατανάλωση και στις επενδύσεις παγίου κεφαλαίου.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στις εαρινές οικονομικές προβλέψεις τον Μάιο 2025 εκτιμά ρυθμό ανάπτυξης, ο οποίος συνίσταται για μεν την ΕΕ σε μεταβολή από 1% το 2024, σε 1,1% το 2025 και σε 1,5% το 2026, υποστηριζόμενο από τη συνεχιζόμενη αύξηση της κατανάλωσης και την ανάκαμψη των επενδύσεων, για δε την ευρωζώνη σε αύξηση από 0,9% τα έτη 2024 και 2025 σε 1,4% το 2026. Ο πληθωρισμός, σύμφωνα με τις εαρινές οικονομικές προβλέψεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, αναμένεται να υποχωρήσει στη μεν ΕΕ από 2,6% το 2024 σε 2,3% το 2025 και σε 1,9% το 2026, στη δε ευρωζώνη από 2,4% το 2024 σε 2,1% το 2025 και σε 1,7% το 2026.
Σύμφωνα με τις προβλέψεις της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας- ΕΚΤ (Σεπτέμβριος 2025), ο ρυθμός ανάπτυξης της ευρωζώνης προβλέπεται να διαμορφωθεί σε 1,2% το 2025 και σε 1% το 2026 έναντι 0,8% το 2024, ενώ ο πληθωρισμός αναμένεται να αποκλιμακωθεί από 2,4% το 2024 σε 2,1% το 2025 και περαιτέρω σε 1,7% το 2026.
Η ελληνική οικονομία προβλέπεται το 2026 να διατηρήσει ισχυρή αναπτυξιακή δυναμική, παρά τους συνεχιζόμενους εξωγενείς παράγοντες αστάθειας και προκλήσεων, εξακολουθώντας να επιδεικνύει την ανθεκτικότητα που επέδειξε και στις προηγούμενες εξωγενείς κρίσεις. Το πραγματικό ΑΕΠ το 2026 προβλέπεται να αυξηθεί κατά 2,4% σε ετήσια βάση, σηματοδοτώντας το έκτο διαδοχικό έτος με ρυθμό ανάπτυξης άνω του 2% και εμφανίζοντας επιτάχυνση έναντι του 2025 (2,2%).
Η επιτάχυνση της πραγματικής ανάπτυξης το 2026 εδράζεται στους ακόλουθους βασικούς άξονες ανθεκτικότητας:
*στις νέες κυβερνητικές παρεμβάσεις μείωσης των φορολογικών βαρών και ενίσχυσης των εισοδημάτων και των επενδύσεων,
*στη συνεχιζόμενη επέκταση της αγοράς εργασίας,
*στην αξιοποίηση των ευρωπαϊκών πόρων του ΤΑΑ/Next Generation EU (NGEU) και
*στην προοδευτική αναβάθμιση της παραγωγικής βάσης μέσω των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων.
Λαμβανομένων υπόψη τόσο της δυναμικής των ιδιωτικών επενδύσεων όσο και των αυξημένων πόρων του ΤΑΑ, καθώς το Πρόγραμμα «Ελλάδα 2.0» προσεγγίζει τον ορίζοντα υλοποίησής του, ο ρυθμός αύξησης του ακαθάριστου σχηματισμού παγίου κεφαλαίου αναμένεται να διαμορφωθεί το 2026 σε 10,2% έναντι 5,7% το 2025. Η διψήφια αύξηση των συνολικών επενδύσεων καταδεικνύει τις θετικές εξελίξεις σε όλες τις κατηγορίες επενδύσεων, επισημαίνεται δε ότι το 50% περίπου της αύξησης προέρχεται από τις επενδύσεις σε κατασκευές (μεταβολή 13,8% σε ετήσια βάση) και το υπόλοιπο 50% από τις επενδύσεις σε εξοπλισμό (μεταβολή 10,1% σε ετήσια βάση) και από τις επενδύσεις σε αγροτικά και λοιπά αγαθά (μεταβολή 2,7% σε ετήσια βάση).
Ως εκ τούτου, οι επενδύσεις προβλέπεται να αποτελέσουν τον κύριο μοχλό ανάπτυξης για το 2026, συμβάλλοντας στην ετήσια πραγματική ανάπτυξη κατά 1,7 ποσοστιαίες μονάδες. Το αρνητικό επενδυτικό κενό της Ελλάδας απέναντι στην ευρωζώνη, το οποίο βαίνει συνεχώς βελτιούμενο από το 2019, αναμένεται στο τέλος του 2026 να έχει συρρικνωθεί στο μικρότερο μέγεθος για όλη την περίοδο από την έναρξη της οικονομικής προσαρμογής. Οι εν λόγω εξελίξεις αντανακλούν την άνοδο των πραγματικών επενδύσεων στην Ελλάδα σε ποσοστό 18% του ΑΕΠ το 2026, σε ονομαστικούς δε όρους σε ποσοστό 16,8% του ΑΕΠ το 2026 έναντι 15,7% το 2025, που αποτελεί το υψηλότερο ποσοστό από το 2010.
Οι νέες κυβερνητικές παρεμβάσεις, οι οποίες ανακοινώθηκαν στη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης (ΔΕΘ) 2025, αποτελούν μόνιμα μέτρα στήριξης με έναρξη εφαρμογής το 2026 και ύψος 1,76 δισ. ευρώ για το πρώτο έτος, αποσκοπώντας πρωτίστως στην ενίσχυση του εισοδήματος και στη μείωση των φορολογικών βαρών για το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού. Στο επίκεντρό τους βρίσκεται η σημαντική αναμόρφωση της κλίμακας του φόρου εισοδήματος μισθωτών, συνταξιούχων, αγροτών και ελεύθερων επαγγελματιών. Ειδικές ρυθμίσεις για την επιπλέον φορολογική ελάφρυνση προβλέπονται για τις οικογένειες με παιδιά και για νέους ηλικίας έως 30 ετών. Η εν λόγω διαρθρωτική αναμόρφωση της φορολογικής κλίμακας εισοδήματος αναμένεται να επιφέρει στους οικογενειακούς προϋπολογισμούς ελάφρυνση ύψους 1,2 δισ. ευρώ το 2026 και επιπλέον 400 εκατ. ευρώ το 2027, στοχεύοντας στην ουσιαστική ενίσχυση των μεσαίων εισοδημάτων, των οικογενειών με παιδιά και των νέων.
Περαιτέρω ενίσχυση των εισοδημάτων αναμένεται το 2026 από τις υπόλοιπες νέες παρεμβάσεις, όπως η σταδιακή κατάργηση του συμψηφισμού της προσωπικής διαφοράς των συνταξιούχων, η μείωση του φόρου εισοδήματος για ιδιοκτήτες ακινήτων, η μείωση κατά 30% μεσοσταθμικά των τεκμηρίων διαβίωσης, οι παρεμβάσεις στα ειδικά μισθολόγια Ενόπλων Δυνάμεων και Σωμάτων Ασφαλείας, η μείωση κατά 30% του Φόρου Προστιθέμενης Αξίας (ΦΠΑ) στα ακριτικά νησιά με πληθυσμό έως 20.000 κατοίκους, η τριετής κατάργηση του ελάχιστου εισοδήματος για νέες μητέρες καθώς και οι ελαφρύνσεις σε οικισμούς με πληθυσμό έως 1.500 κατοίκους, όπως η σταδιακή κατάργηση του Ενιαίου Φόρου Ιδιοκτησίας Ακινήτων (ΕΝΦΙΑ) για κύριες κατοικίες και η μείωση κατά 50% του ελάχιστου εισοδήματος για τους ελεύθερους επαγγελματίες.
Η υλοποίηση αυτών των μόνιμων πολιτικών ενίσχυσης εισοδημάτων, η οποία συντελείται εντός των δημοσιονομικών στόχων, αφορά στη μεγάλη πλειοψηφία των πολιτών και αποσκοπεί στη βελτίωση της αγοραστικής δύναμης των νοικοκυριών και στη στήριξη της εγχώριας ζήτησης με μόνιμο αποτύπωμα στο διαθέσιμο εισόδημα. Επιπλέον, η μείωση των φορολογικών συντελεστών συνεπάγεται ότι οι αυξήσεις των αποδοχών κατά τα μελλοντικά έτη θα ενισχύουν περισσότερο το καθαρό εισόδημα των εργαζόμενων. Για το 2026, η θετική επίδραση από το σύνολο των νέων κυβερνητικών παρεμβάσεων στην πραγματική ανάπτυξη προβλέπεται σε 0,6 ποσοστιαίες μονάδες του ΑΕΠ. Ως αποτέλεσμα, η ελληνική οικονομία προβλέπεται να συνεχίσει για έκτο συναπτό έτος να καταγράφει υψηλότερο ρυθμό πραγματικής ανάπτυξης σύμφωνα με τις προβλέψεις του υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών (συνολικά 2,4% και ανά κάτοικο 2,6%) σε σχέση με τον μέσο όρο της ευρωζώνης και της ΕΕ, όπως αποτυπώνεται στις εαρινές οικονομικές προβλέψεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (1,4% για την ευρωζώνη και 1,5% για την ΕΕ και ανά κάτοικο 1,1% και 1,3%, αντίστοιχα). Με αυτόν τον τρόπο ενισχύεται η μεσοπρόθεσμη προοπτική σύγκλισης με την ευρωζώνη, βελτιώνοντας σταδιακά τη θέση της χώρας στο ευρωπαϊκό πλαίσιο.
Βασιζόμενη στα ενισχυμένα εισοδήματα, η πραγματική καταναλωτική δαπάνη προβλέπεται να αυξηθεί κατά 1,5% το 2026 σε ετήσια βάση, δεδομένου ότι η ιδιωτική κατανάλωση αναμένεται να αυξηθεί κατά 1,7% και η δημόσια κατανάλωση κατά 0,7%, με εφαλτήριο τις παρεμβάσεις εισοδηματικής πολιτικής για τον ιδιωτικό και τον δημόσιο τομέα, τις θετικές εξελίξεις στην αγορά εργασίας, την επιβράδυνση του ρυθμού πληθωρισμού καθώς και την ενίσχυση του καταναλωτικού κλίματος.
Η απασχόληση εκτιμάται ότι θα συνεχίσει να κινείται ανοδικά το 2026 κατά 0,4% σε ετήσια εθνικολογιστική βάση, αντικατοπτρίζοντας συγκριτικά μεγαλύτερη αύξηση του αριθμού των μισθωτών κατά 0,6%. Σε εθνικολογιστικά μεγέθη ο αριθμός των μισθωτών το 2026 αναμένεται να ανέλθει σε περίπου 3,9 εκατομμύρια, επίπεδο υψηλότερο κατά 659 χιλιάδες άτομα από το αντίστοιχο επίπεδο του 2008, πριν την οικονομική κρίση χρέους στην Ελλάδα. Αντίστοιχα, ο αριθμός των συνολικά απασχολούμενων αναμένεται να ανέλθει σε 5,2 εκατομμύρια, επίπεδο υψηλότερο από εκείνο του 2008 κατά 297 χιλιάδες άτομα, το οποίο αποδίδεται εξ ολοκλήρου στην προοδευτική βελτίωση από το 2022 και εφεξής.
Το ποσοστό ανεργίας, έχοντας υποχωρήσει σε μονοψήφιο αριθμό ήδη από το 2025, προβλέπεται να μειωθεί περαιτέρω το 2026 κατά μισή ποσοστιαία μονάδα του εργατικού δυναμικού, διαμορφούμενο σε 8,6% βάσει της Έρευνας Εργατικού Δυναμικού, το χαμηλότερο ποσοστό ανεργίας στην Ελλάδα μετά το 2008.
Λαμβανομένης υπόψη της νέας αναπροσαρμογής του κατώτατου μισθού από 1/4/2026 και εν μέσω αυξημένης απασχόλησης, ο ονομαστικός μέσος μισθός αναμένεται να αυξηθεί το 2026 κατά 3,7%, όσο και το 2025. Η εξέλιξη αυτή διαμορφώνει το επίπεδο των κατά κεφαλήν αμοιβών εξαρτημένης εργασίας για το 2026, κατά 21,6% υψηλότερα από το επίπεδο του 2019. Σημειώνεται ότι οι κατά κεφαλήν αμοιβές εξαρτημένης εργασίας αποτελούν μικτές αμοιβές. Εάν ληφθούν υπόψη οι διαδοχικές μειώσεις της φορολογίας εισοδήματος και των ασφαλιστικών εισφορών, εκτιμάται ότι οι καθαρές κατά κεφαλήν αμοιβές το 2026 θα έχουν αυξηθεί περισσότερο από 30% σε σχέση με το 2019.
Ο πραγματικός μέσος μισθός προβλέπεται να κινηθεί ανοδικά για τρίτη διαδοχική χρονιά το 2026, με τον ρυθμό αύξησής του να επιταχύνεται σε 1,5% από 0,5% το 2025. Η παραγωγικότητα εργασίας προβλέπεται επίσης να εισέλθει σε τροχιά επιτάχυνσης, με τον ρυθμό ετήσιας αύξησής της να διαμορφώνεται σε 1,9% από 1,5% το 2025, γεγονός που συμβάλλει στη διατήρηση της διεθνούς ανταγωνιστικότητας της ελληνικής οικονομίας.
Τα οφέλη για τον πραγματικό μέσο μισθό στηρίζονται στην εκτιμώμενη άμβλυνση των πληθωριστικών πιέσεων εντός του 2026. Ο ρυθμός αύξησης του εναρμονισμένου πληθωρισμού το 2026 προβλέπεται να διαμορφωθεί σε 2,2%, προσεγγίζοντας τον μεσοπρόθεσμο στόχο της ΕΚΤ. Η εξέλιξη αυτή υποδηλώνει την εξομάλυνση των υποκείμενων πιέσεων τόσο στον τομέα των τροφίμων όσο και στον δομικό πυρήνα του πληθωρισμού καθώς και την αρνητική επίδραση της συνιστώσας της ενέργειας, της τάξεως των 0,2 ποσοστιαίων μονάδων, στον ετήσιο ρυθμό μεταβολής του εναρμονισμένου δείκτη.
Στον εξωτερικό τομέα της οικονομίας, προβλέπεται θετική πορεία το 2026 για το εξωτερικό ισοζύγιο υπηρεσιών, με τη συμβολή του στην αύξηση του πραγματικού ΑΕΠ να ανέρχεται σε 0,6 ποσοστιαίες μονάδες λόγω της ταχύτερης αύξησης των πραγματικών εξαγωγών υπηρεσιών (5%) έναντι των πραγματικών εισαγωγών υπηρεσιών (2,7%). Η δυναμική αύξηση των ονομαστικών τουριστικών εισπράξεων, που εκτιμάται σε 6,5% σε ετήσια βάση, εκτιμάται ότι θα συμβάλει προς αυτή την κατεύθυνση. Οι εξαγωγές αγαθών σε σταθερές τιμές αναμένεται να αυξηθούν κατά 3,9%, ενώ αύξηση κατά 4,5% προβλέπεται να παρουσιάσουν και οι εξαγωγές αγαθών και υπηρεσιών συνολικά. Οι εισαγωγές αγαθών και υπηρεσιών αναμένεται επίσης να αυξηθούν σε ανάλογα επίπεδα (4,6%), ενισχυόμενες από την αύξηση των εισαγωγών αγαθών που εκτιμάται σε 5,3% λόγω της εύρωστης εγχώριας ζήτησης για επενδύσεις και κατανάλωση.
Προϋπολογισμός Γενικής Κυβέρνησης
Σύμφωνα με τις προβλέψεις για το 2026, το πρωτογενές αποτέλεσμα της Γενικής Κυβέρνησης, σε δημοσιονομική βάση, προβλέπεται να διαμορφωθεί σε πλεόνασμα ύψους 7,292 δισ. ευρώ ή 2,8% του ΑΕΠ.
Οι καθαρές εθνικά χρηματοδοτούμενες πρωτογενείς δαπάνες της Γενικής Κυβέρνησης, σύμφωνα με τον ορισμό του νέου ευρωπαϊκού πλαισίου οικονομικής διακυβέρνησης και του ΜΔΣ, αναμένεται να αυξηθούν κατά 4,4% το 2025 και 5,8% το 2026, μετά τη μείωση κατά 0,4% που εκτιμάται για το 2024, εξαιτίας κυρίως των ενεργητικών μέτρων μείωσης της φοροδιαφυγής που μετρούν αφαιρετικά στον στόχο των δαπανών, με τη σωρευτική αύξηση των ετών 2024- 2026 να εκτιμάται σε περίπου 10 δισ. ευρώ. Η εν λόγω σωρευτική αύξηση αντιστοιχεί στο όριο που τίθεται από το ΜΔΣ 2025- 2028, υπενθυμίζεται δε ότι ο σχετικός στόχος αύξησης των πρωτογενών δαπανών στο ΜΔΣ ανέρχεται σε 2,6% το 2024, σε 3,7% το 2025 και σε 3,6% το 2026.
Σημειώνεται ότι κατόπιν ενεργοποίησης της εθνικής ρήτρας διαφυγής για τις αμυντικές δαπάνες, η μεταβολή των αμυντικών δαπανών, ως ποσοστό του ΑΕΠ, κατά την περίοδο 2025- 2028 σε σχέση με το 2024 λαμβάνεται υπόψη από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή σε περίπτωση υπέρβασης του ορίου δαπανών. Σε όρους λειτουργικής ταξινόμησης των δαπανών (ορισμός CoFoG – Classification of the Functions of Government, Eurostat) οι αμυντικές δαπάνες το 2026 εκτιμώνται σε περίπου 0,3% του ΑΕΠ, υψηλότερες σε σχέση με το 2024. Επισημαίνεται ότι οι φυσικές παραλαβές εξοπλιστικών προγραμμάτων αναμένεται να αυξηθούν σε 2,3 δισ. ευρώ το 2026 έναντι 1,7 δισ. ευρώ το 2025.
Τα έσοδα από φόρους αναμένεται να ανέλθουν στο ύψος των 73,527 δισ. ευρώ, αυξημένα κατά 2,649 δισ. ευρώ ή 3,7% έναντι του 2025, κυρίως λόγω της προβλεπόμενης μεγέθυνσης της οικονομίας, όπως αντικατοπτρίζεται στις μακροοικονομικές προβλέψεις. Οι συνολικές δαπάνες του κρατικού προϋπολογισμού για το 2026 προβλέπεται ότι θα διαμορφωθούν σε 86,529 δισ. ευρώ, αυξημένες κατά 5,074 δισ. ευρώ σε σχέση με την αντίστοιχη εκτίμηση έτους 2025. Η εν λόγω αύξηση οφείλεται κυρίως στην επιτάχυνση των έργων που χρηματοδοτούνται από το ΤΑΑ λόγω λήξης του προγράμματος, στην εφαρμογή των παρεμβάσεων που ανακοινώθηκαν στη ΔΕΘ, στις αυξημένες φυσικές παραλαβές των οπλικών συστημάτων του υπουργείου Εθνικής ‘Αμυνας και στην αύξηση του δημοσιονομικού περιθωρίου δαπανών για την εξυπηρέτηση των αναγκών των υπουργείων και των φορέων της Γενικής Κυβέρνησης.
Δημοσιονομικές παρεμβάσεις 2025 και 2026
Φορολογική μεταρρύθμιση για το δημογραφικό, τους νέους και τη μεσαία τάξη
Οι δημοσιονομικές παρεμβάσεις για το 2026 περιλαμβάνουν μία σειρά από φορολογικές και μισθολογικές μεταρρυθμίσεις με κύριο στόχο την ενίσχυση του εισοδήματος και τη μείωση των φορολογικών βαρών, ιδιαίτερα για τη μεσαία τάξη, τις οικογένειες με παιδιά και τους νέους. Οι κυριότερες από αυτές είναι:
*διαρθρωτική αναμόρφωση της κλίμακας φόρου εισοδήματος για μισθωτούς, συνταξιούχους, αγρότες και ελεύθερους επαγγελματίες,
*μη συμψηφισμός του 50% της αύξησης των συντάξεων με την προσωπική διαφορά για το έτος 2026 και κατάργηση του συμψηφισμού της προσωπικής διαφοράς από το 2027,
*παρεμβάσεις στα ειδικά μισθολόγια των Ενόπλων Δυνάμεων και των Σωμάτων Ασφαλείας καθώς και παρεμβάσεις σε λοιπές κατηγορίες υπαλλήλων, όπως του υπουργείου Εξωτερικών, τα μέλη Διδακτικού Ερευνητικού Προσωπικού (ΔΕΠ) και οι ερευνητές, οι μηχανικοί και οι λοιποί υπάλληλοι με πενταετή κύκλο σπουδών,
*σταδιακή κατάργηση του ΕΝΦΙΑ για κύριες κατοικίες σε οικισμούς με πληθυσμό έως 1.500 κατοίκους,
*μείωση κατά 30% του ΦΠΑ σε νησιά της περιφέρειας του Βορείου Αιγαίου, του νομού Έβρου και του νομού Δωδεκανήσων με πληθυσμό έως 20.000 κατοίκους,
*εισαγωγή ενδιάμεσου συντελεστή 25% στον φόρο εισοδήματος από ακίνητα. Παράλληλα, επεκτείνονται η φοροαπαλλαγή για κενές κατοικίες που θα εκμισθωθούν και το 2026, καθώς και η απαλλαγή ΦΠΑ στα νέα κτήρια, ενώ επεκτείνεται χρονικά ο περιορισμός νέων βραχυχρόνιων μισθώσεων στα 3 δημοτικά διαμερίσματα της Αθήνας και
*μείωση των τεκμηρίων διαβίωσης, η οποία κυμαίνεται από 30% έως 35%, για τις κατοικίες, σημαντικές μειώσεις των αντικειμενικών δαπανών για τα αυτοκίνητα, προσαρμογές στο ελάχιστο εισόδημα για τους ελεύθερους επαγγελματίες σε οικισμούς με πληθυσμό έως 1.500 κατοίκους και εξαίρεση από το ελάχιστο εισόδημα για τις νέες μητέρες.
Οι παρεμβάσεις αυτές πραγματοποιούνται εντός των δημοσιονομικών στόχων. Το συνολικό κόστος των νέων μέτρων για το 2026 ανέρχεται σε 1,76 δισ. ευρώ.
Πέραν των ανωτέρω παρεμβάσεων, τον Απρίλιο 2026 θα αυξηθεί περαιτέρω ο κατώτατος μισθός με στόχο να ανέλθει στο ποσό των 950 ευρώ τον Απρίλιο 2027, από το ποσό των 880 ευρώ που είναι σήμερα. Η αύξηση αυτή επηρεάζει το επίδομα ανεργίας, το επίδομα μητρότητας, τα επιδόματα τριετιών, την αμοιβή υπερωριών και τους βασικούς μισθούς των δημόσιων υπαλλήλων.
Επιπρόσθετες παρεμβάσεις είναι οι ακόλουθες:
*επέκταση του προγράμματος ανακαίνισης σχολείων «Μαριέττα Γιαννάκου» με επιπλέον 300 εκατ. ευρώ ως δωρεά από τις τέσσερις συστημικές τράπεζες, με αποτέλεσμα ο συνολικός προϋπολογισμός να ανέλθει στο ποσό των 650 εκατ. ευρώ. Η εν λόγω παρέμβαση αποσκοπεί στην ανακαίνιση περισσότερων από 2.500 σχολικών μονάδων,
*θέσπιση υπερεκπτώσεων 100% για επενδυτικές δαπάνες σε στρατηγικούς τομείς, όπως η άμυνα και η κατασκευή οχημάτων καθώς και αεροσκαφών και των εξαρτημάτων αυτών και
*μη υπολογισμός της Εισφοράς Αλληλεγγύης για τους εργαζόμενους συνταξιούχους με βάση την προσαύξηση της σύνταξής τους λόγω της εργασίας.
Ειδικότερα, η αναμόρφωση της φορολογικής κλίμακας συνίσταται στα ακόλουθα:
*μείωση των φορολογικών συντελεστών κατά 2% για εισοδήματα από 10.000 έως 40.000 ευρώ. Συγκεκριμένα, οι φορολογικοί συντελεστές μειώνονται:
-από 22% σε 20% για εισόδημα μεταξύ 10.000- 20.000 ευρώ,
-από 28% σε 26% για εισόδημα μεταξύ 20.000- 30.000 ευρώ και
-από 36% σε 34% για εισόδημα μεταξύ 30.000 – 40.000 ευρώ,
*εισαγωγή νέας φορολογικής κλίμακας με συντελεστή 39% για εισοδήματα μεταξύ 40.000 και 60.000 ευρώ,
*ο συντελεστής για εισόδημα από 10.000 έως 20.000 ευρώ, ο οποίος πλέον θα ανέρχεται σε 20% για φορολογούμενους χωρίς τέκνα, μειώνεται περαιτέρω αναλόγως του αριθμού των τέκνων και ακόμη περισσότερο για τους τρίτεκνους σε:
-18% για φορολογούμενους με 1 εξαρτώμενο τέκνο,
-16% για φορολογούμενους με 2 εξαρτώμενα τέκνα και
-9% για φορολογούμενους με 3 εξαρτώμενα τέκνα,
*όσον αφορά στους πολύτεκνους, προβλέπεται μεγαλύτερη μείωση των συντελεστών και ειδικότερα, για οικογένειες με τέσσερα ή περισσότερα παιδιά ο φόρος για εισοδήματα έως 20.000 ευρώ μηδενίζεται,
*ο συντελεστής για εισόδημα από 20.000 έως 30.000 ευρώ, ο οποίος πλέον θα ανέρχεται σε 26% για φορολογούμενους χωρίς τέκνα, μειώνεται επίσης κατά 2 ποσοστιαίες μονάδες για κάθε τέκνο, ανεξαρτήτως αριθμού τέκνων:
-24% για φορολογούμενους με 1 εξαρτώμενο τέκνο,
-22% για φορολογούμενους με 2 εξαρτώμενα τέκνα,
-20% για φορολογούμενους με 3 εξαρτώμενα τέκνα,
-18% για φορολογούμενους με 4 εξαρτώμενα τέκνα και
-16% για φορολογούμενους με 5 εξαρτώμενα τέκνα κ.λπ.,
*μηδενισμός του φόρου για εισοδήματα έως 20.000 ευρώ των νέων ηλικίας έως 25 ετών και
*διαμόρφωση σε 9% του συντελεστή για εισόδημα από 10.000 έως 20.000 ευρώ των νέων ηλικίας από 26 έως 30 ετών.
Το δημοσιονομικό κόστος της μεταρρύθμισης εκτιμάται σε 1,2 δισ. ευρώ για το 2026 και σε 1,6 δισ. ευρώ για το 2027 και αναμένεται να ωφελήσει περίπου 4 εκατομμύρια φορολογούμενους.
Αυξήσεις αποδοχών συνταξιούχων
Κατά τη διάρκεια του 2025 εφαρμόστηκαν τα ακόλουθα μέτρα:
*αύξηση των συντάξεων με βάση τον πληθωρισμό και το ΑΕΠ κατά 2,4%, με δημοσιονομικό κόστος 474 εκατ. ευρώ,
*ετήσια αναπροσαρμογή των ορίων της Εισφοράς Αλληλεγγύης Συνταξιούχων (ΕΑΣ), ώστε οι συνταξιούχοι που υπάγονται σε αυτή να λαμβάνουν το πλήρες ποσό της αύξησης της σύνταξης,
*επέκταση από το 2025 της απαλλαγής από τη φαρμακευτική δαπάνη στους χαμηλοσυνταξιούχους και
*καθιέρωση κοινωνικής ενίσχυσης ποσού 250 ευρώ κάθε Νοέμβριο για συνταξιούχους άνω των 65 ετών με χαμηλά εισοδηματικά κριτήρια (14.000 ευρώ για άγαμους και 26.000 ευρώ για έγγαμους) καθώς και για ανασφάλιστους υπερήλικες και άτομα με αναπηρία, με ετήσιο κόστος 360 εκατ. ευρώ.
Τα νέα μέτρα για τους συνταξιούχους, πέραν των ωφελειών της φορολογικής μεταρρύθμισης και της ενίσχυσης του Νοεμβρίου, τα οποία θα εφαρμοστούν από το 2026, είναι τα εξής:
*περαιτέρω αύξηση των συντάξεων με βάση τον πληθωρισμό και το ΑΕΠ,
*μη συνυπολογισμός της προσαύξησης της σύνταξης των εργαζόμενων συνταξιούχων λόγω της εργασίας τους κατά τον υπολογισμό της ΕΑΣ και
*μη συμψηφισμός του 50% της αύξησης της σύνταξης με την προσωπική διαφορά από τον Ιανουάριο 2026, πλήρης δε κατάργηση του συμψηφισμού από τον Ιανουάριο 2027. Το μέτρο αυτό εκτιμάται ότι θα ωφελήσει άμεσα περίπου 671.000 συνταξιούχους.
Το συνολικό κόστος της αύξησης των συντάξεων βάσει πληθωρισμού και ΑΕΠ και λαμβανομένου υπόψη του μη συμψηφισμού με την προσωπική διαφορά, εκτιμάται για το 2026 σε 629 εκατ. ευρώ.
Αυξήσεις αποδοχών δημόσιων υπαλλήλων
Κατά τη διάρκεια του 2025 εφαρμόστηκαν τα ακόλουθα μέτρα:
*θεσμοθέτηση κανόνα ετήσιας οριζόντιας αύξησης των μισθών ανάλογα με την αύξηση του κατώτατου μισθού, με το δημοσιονομικό κόστος για το 2025 να ανέρχεται στο ποσό των 215 εκατ. ευρώ,
*αυτοτελής φορολόγηση της αποζημίωσης των εφημεριών των ιατρών του Εθνικού Συστήματος Υγείας (ΕΣΥ), με κόστος 40 εκατ. ευρώ,
*μείωση των ασφαλιστικών εισφορών κατά μία μονάδα και στο Δημόσιο, με κόστος 83 εκατ. ευρώ,
*μερικός ή πλήρης μη συμψηφισμός της προσωπικής διαφοράς στη μισθολογική εξέλιξη των δημόσιων υπαλλήλων, με ετήσιο κόστος 12 εκατ. ευρώ προσαυξανόμενο κατά 5 εκατ. ευρώ ετησίως,
*αύξηση του κινήτρου επίτευξης στόχων, με ετήσιο κόστος 40 εκατ. ευρώ,
*αύξηση της νυχτερινής αποζημίωσης των ένστολων, με ετήσιο κόστος 25 εκατ. ευρώ και
*ενίσχυση των στελεχών των Ενόπλων Δυνάμεων και των Σωμάτων Ασφαλείας με το επίδομα ιδιαίτερων συνθηκών εργασίας και επικινδυνότητας ύψους 100 ευρώ μηνιαίως, με εκτιμώμενο συνολικό κόστος 111 εκατ. ευρώ για το 2025 και 222 εκατ. ευρώ για το 2026.
Για το 2026, πέραν των ωφελειών που θα έχουν οι δημόσιοι υπάλληλοι από τη φορολογική μεταρρύθμιση, εφαρμόζονται οι ακόλουθες παρεμβάσεις ύψους 613 εκατ. ευρώ:
*οριζόντια αύξηση των μισθών από τον Απρίλιο 2026, ανάλογα με την αύξηση του κατώτατου μισθού, με εκτιμώμενο κόστος 358 εκατ. ευρώ περίπου,
*αναμόρφωση του μισθολογίου των Ενόπλων Δυνάμεων με αυξήσεις εφαρμοζόμενες από τον Οκτώβριο 2025, ετήσιου κόστους 162 εκατ. ευρώ (καθαρού κόστους 85 εκατ. ευρώ μετά την αναδιάρθρωση της δομής των Ενόπλων Δυνάμεων) και των Σωμάτων Ασφαλείας (Ελληνική Αστυνομία, Πυροσβεστικό Σώμα, Λιμενικό Σώμα – Ελληνική Ακτοφυλακή), ετήσιου κόστους 127 εκατ. ευρώ,
*αυξήσεις στην αποζημίωση υπηρεσίας αλλοδαπής, στο επίδομα ειδικών καθηκόντων και στις αποζημιώσεις για τα δίδακτρα φοίτησης των τέκνων του προσωπικού του υπουργείου Εξωτερικών, με ετήσιο κόστος 30 εκατ. ευρώ,
*μισθολογική αναγνώριση (δύο μισθολογικά κλιμάκια) των αποφοίτων Πολυτεχνικών Σχολών και άλλων Πανεπιστημιακών Σχολών με πενταετή κύκλο σπουδών, κόστους 7 εκατ. ευρώ και
*θέσπιση αφορολόγητου για το επίδομα βιβλιοθήκης των μελών ΔΕΠ και των ερευνητών, με ετήσιο κόστος 6 εκατ. ευρώ περίπου και αναγνώριση προϋπηρεσίας ερευνητών σε Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα (ΑΕΙ) και σε τεχνολογικούς φορείς, ανεξαρτήτως της σχέσης εργασίας.
Παρεμβάσεις για το στεγαστικό πρόβλημα
Το 2025 εφαρμόστηκαν τα κάτωθι μέτρα:
*νέο πρόγραμμα «ΣΠΙΤΙ μου ΙΙ», συνολικού προϋπολογισμού 2 δισ. ευρώ, με διευρυμένα ηλικιακά και εισοδηματικά κριτήρια σε σχέση με το πρώτο πρόγραμμα «ΣΠΙΤΙ μου»,
*απαλλαγή από τον φόρο εισοδήματος για 3 έτη σε ιδιοκτήτες οι οποίοι από τις 8/9/2024 έως τις 31/12/2025 εκμισθώνουν κενά σπίτια με μακροχρόνια μίσθωση ή μετατρέπουν τη βραχυχρόνια μίσθωση ακινήτων σε μακροχρόνια,
*απαγόρευση της εγγραφής για το 2025 στο μητρώο βραχυχρόνιων μισθώσεων νέων ακινήτων του κέντρου της Αθήνας (1ο, 2ο, 3ο δημοτικό διαμέρισμα),
*αύξηση του τέλους ανθεκτικότητας στην κλιματική κρίση για βραχυχρόνιες μισθώσεις,
*διπλασιασμός της μέγιστης επιδότησης του προγράμματος «Ανακαινίζω- Ενοικιάζω» και
*επιστροφή σε ετήσια βάση, από τον Νοέμβριο 2025, ενός μισθώματος σε δικαιούχους ενοικιαστές (κύριας και φοιτητικής κατοικίας) με βάση εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια, που καταλαμβάνουν περίπου το 80% των ενοικιαστών, ετήσιου κόστους 230 εκατ. ευρώ.
Για το 2026 οι νέες παρεμβάσεις περιλαμβάνουν:
*επέκταση και για το 2026 της φοροαπαλλαγής διάρκειας τριών ετών για κενά ακίνητα που θα διατεθούν σε μακροχρόνια μίσθωση, με κόστος 13 εκατ. ευρώ για το 2026 και 22 εκατ. ευρώ για το 2027. Σε αυτό το πλαίσιο διευρύνεται το πεδίο εφαρμογής του μέτρου, ως ακολούθως:
-σε περίπτωση που η μίσθωση αφορά σε τρίτεκνη ή πολύτεκνη οικογένεια, η απαλλαγή θα χορηγείται και για σπίτια με μεγαλύτερο εμβαδό από 120 τ.μ., προσαυξανόμενο κατά 20 τ.μ. για κάθε εξαρτώμενο τέκνο άνω των δύο,
-σε περίπτωση αποχώρησης του μισθωτή εντός της τριετίας, η απαλλαγή συνεχίζει να ισχύει για το υπολειπόμενο διάστημα και εφόσον το ακίνητο κενωθεί άπαξ και εκμισθωθεί εκ νέου και
-ειδικά για τις περιπτώσεις μίσθωσης σε ιατρικό ή νοσηλευτικό προσωπικό που απασχολείται σε φορείς της Γενικής Κυβέρνησης, σε εκπαιδευτικούς όλων των βαθμίδων της δημόσιας εκπαίδευσης καθώς και σε ένστολο προσωπικό των Ενόπλων Δυνάμεων και των Σωμάτων Ασφαλείας, η απαλλαγή ισχύει και υπό την προϋπόθεση ότι το ακίνητο μισθώνεται για τουλάχιστον έξι συναπτούς μήνες,
*θέσπιση από το 2026 ενδιάμεσου συντελεστή 25% (από 35%) για εισόδημα από μισθώματα, το ύψος του οποίου κυμαίνεται από 12.000 έως 24.000 ευρώ. Το μέτρο εκτιμάται ότι θα ωφελήσει περίπου 161.000 ιδιοκτήτες και παράλληλα, αναμένεται να συμβάλλει στη φορολογική συμμόρφωση και στη συγκράτηση των τιμών των ενοικίων. Το δημοσιονομικό κόστος εκτιμάται σε 90 εκατ. ευρώ ετησίως,
*επέκταση της αναστολής του ΦΠΑ στις νέες οικοδομές έως το τέλος του 2026, με ετήσιο κόστος 18 εκατ. ευρώ,
*παράταση της μείωσης του φόρου εισοδήματος για δαπάνες αναβάθμισης κτηρίων για τα έτη 2025 και 2026, με εκτιμώμενο κόστος 5 εκατ. ευρώ,
*επέκταση για το 2026 του περιορισμού νέων βραχυχρόνιων μισθώσεων στα τρία δημοτικά διαμερίσματα της Αθήνας και
*θέσπιση νέου πλαισίου κοινωνικής αντιπαροχής σχετικά με την αξιοποίηση της δημόσιας ακίνητης περιουσίας για την κατασκευή σύγχρονων κοινωνικών κατοικιών, με στόχο την εξασφάλιση κοινωνικής μίσθωσης σε ευάλωτες ομάδες.
Κατάργηση ΕΝΦΙΑ σε οικισμούς με πληθυσμό έως 1.500 κατοίκους
Από το 2026 ο ΕΝΦΙΑ μειώνεται κατά 50%, ενώ από το 2027 ο φόρος καταργείται πλήρως για κύριες κατοικίες σε οικισμούς με πληθυσμό έως 1.500 κατοίκους, εξαιρουμένων των οικισμών της Αττικής (πλην των νησιών). Το μέτρο αφορά σε περίπου 1 εκατομμύριο ακίνητα εντός 12.720 οικισμών (σε σύνολο 13.586 οικισμών) της χώρας, με ετήσιο κόστος 75 εκατ. ευρώ περίπου. Σημειώνεται ότι η αποκέντρωση συνδέεται άμεσα και με το στεγαστικό πρόβλημα, κατά τα ως άνω.
Μείωση ΦΠΑ κατά 30% στα ακριτικά νησιά του Αιγαίου
Από την 1/1/2026 ο ΦΠΑ μειώνεται κατά 30% στα νησιά της περιφέρειας του Βορείου Αιγαίου, του νομού Έβρου (Σαμοθράκη) και του νομού Δωδεκανήσων με πληθυσμό έως 20.000 κατοίκους. Το ετήσιο κόστος του μέτρου υπολογίζεται σε 25 εκατ. ευρώ και αποσκοπεί στην ενίσχυση της οικιστικής και της επιχειρηματικής δραστηριότητας στις εν λόγω περιοχές.
Αναμόρφωση τεκμηρίων διαβίωσης
Θεσπίζονται μεταρρυθμίσεις σχετικά με τα τεκμήρια διαβίωσης με στόχο τη μείωση της φορολογικής επιβάρυνσης για περίπου 477.000 φορολογούμενους, ετήσιου κόστους 40 εκατ. ευρώ.
Ειδικότερα, οι εν λόγω μεταρρυθμίσεις συνίστανται στα ακόλουθα:
*μείωση των συντελεστών που προσδιορίζουν τις αντικειμενικές δαπάνες για κατοικίες, η οποία κυμαίνεται από 30% έως 35%,
*υπολογισμός της τεκμαρτής δαπάνης για τα αυτοκίνητα που ταξινομήθηκαν μετά την 1/11/2010 με βάση εφεξής τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα (κατ’ αναλογία με τα τέλη κυκλοφορίας) και όχι με βάση τα κυβικά εκατοστά. Η εν λόγω παρέμβαση ευνοεί την αγορά νεότερων οχημάτων, κάτω της δεκαετίας, με χαμηλότερες εκπομπές ρύπων,
*μείωση της τεκμαρτής δαπάνης για τα νεότερα σκάφη στα χαμηλότερα επίπεδα, όπως ισχύει για τα παλαιότερα σκάφη και
*εξαίρεση από την ελάχιστη αντικειμενική δαπάνη των εξαρτώμενων τέκνων που έχουν ίδιο εισόδημα.
Ενίσχυση επενδύσεων
Οι παρεμβάσεις που αποβλέπουν στην ενίσχυση των ιδιωτικών επενδύσεων είναι οι ακόλουθες:
*αύξηση του εθνικού σκέλους του προϋπολογισμού δημοσίων επενδύσεων κατά 500 εκατ. ευρώ σε μόνιμη βάση από το 2025, ανερχόμενου σε 3,3 δισ. ευρώ το 2026,
*νέα δράση του Προγράμματος Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης για την ενίσχυση επενδυτικών σχεδίων για νέες αλλά και για υφιστάμενες πολύ μικρές και μικρές επιχειρήσεις σε περιοχές Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης (Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας και Δήμοι Μεγαλόπολης, Τρίπολης, Γορτυνίας και Οιχαλίας),
*δράση 200 εκατ. ευρώ στο πλαίσιο του ΕΣΠΑ 2021- 2027, για την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας και της εξωστρέφειας των μικρομεσαίων επιχειρήσεων στους τομείς της μεταποίησης και των υπηρεσιών,
*στοχευμένη δράση 50 εκατ. ευρώ για κλάδους με υστέρηση στο εμπορικό ισοζύγιο,
*δράση 70 εκατ. ευρώ για την ενίσχυση της αυτοαπασχόλησης πτυχιούχων που ενδιαφέρονται να αναπτύξουν νέα επιχειρηματική δραστηριότητα,
*χρηματοδότηση δράσης για τις επιχειρήσεις που θα επενδύσουν στην ανάπτυξη ή/και στην παραγωγή στους τομείς των ψηφιακών τεχνολογιών, της βιοτεχνολογίας και των καθαρών και αποδοτικών ως προς τη χρήση των πόρων τεχνολογιών, με προϋπολογισμό 50 εκατ. ευρώ (ευρωπαϊκή πρωτοβουλία STEP),
*αύξηση κατά 300 εκατ. ευρώ του εγγυοδοτικού προγράμματος InvestEU, στο πλαίσιο του ΤΑΑ, για τη στήριξη των μικρομεσαίων επιχειρήσεων και με στόχο να κινητοποιηθούν δάνεια ύψους 3,6 δισ. ευρώ, τα οποία θα στηρίξουν τουλάχιστον 25.000 μικρομεσαίες επιχειρήσεις σε όλη τη χώρα,
*επέκταση της χρηματοδότησης του Ταμείου Χαρτοφυλακίου ΤΕΠΙΧ ΙΙΙ μέσω της ΕΑΤ, με επιπλέον πόρους 780 εκατ. ευρώ, για επιχειρηματικά δάνεια μικρομεσαίων επιχειρήσεων,
*θεσμοθέτηση νέων ταμείων το 2026, όπως το Ταμείο Αγροτικής Επιχειρηματικότητας (έως 170 εκατ. ευρώ), το Ταμείο Εγγυοδοσίας DeLFI Plus (έως 500 εκατ. ευρώ) και το Patent Fund (41,4 εκατ. ευρώ) για τη στήριξη της κατοχύρωσης ευρεσιτεχνιών και
*υπερεκπτώσεις επενδυτικών δαπανών με στόχο την ενίσχυση των ιδιωτικών επενδύσεων σε νευραλγικούς τομείς της βιομηχανίας. Προς αυτή την κατεύθυνση, οι δαπάνες σε στρατηγικούς τομείς, όπως η άμυνα και η κατασκευή οχημάτων καθώς και αεροσκαφών και των εξαρτημάτων αυτών, θα εκπίπτουν από τα ακαθάριστα έσοδα των επιχειρήσεων προσαυξημένες κατά 100%. Το μέτρο αφορά σε επενδύσεις της περιόδου 2026- 2028, με το συνολικό ύψος της φορολογικής έκπτωσης να ανέρχεται στο ποσό των 150 εκατ. ευρώ.
Λοιπές παρεμβάσεις
Οι λοιπές παρεμβάσεις που έλαβαν χώρα το 2025 για την ενίσχυση του διαθέσιμου εισοδήματος περιλαμβάνουν:
*μείωση των ασφαλιστικών εισφορών κατά 1 μονάδα,
*κατάργηση του τέλους επιτηδεύματος από το 2025 σε συνέχεια της μείωσης κατά 50% το 2024,
*μονιμοποίηση της επιστροφής του ΕΦΚ στους αγρότες με νέο σύστημα,
*αυτοτελής φορολόγηση εφημεριών των ιατρών του ΕΣΥ,
*μείωση του ψηφιακού τέλους συναλλαγής σε μία σειρά από συναλλαγές,
*κατάργηση τέλους σταθερής τηλεφωνίας (5%) για συνδέσεις με οπτική ίνα,
*απαλλαγή από τον φόρο ασφαλίστρου (15%) συμβολαίων υγείας για παιδιά ηλικίας έως 18 ετών,
*φοροαπαλλαγή οικειοθελών παροχών επιχειρήσεων υπέρ των νέων γονέων,
*κίνητρο προσέλκυσης ιατρών σε προβληματικές και άγονες περιοχές,
*αύξηση του φοιτητικού στεγαστικού επιδόματος για τα περιφερειακά Πανεπιστήμια,
*αύξηση των αποδοχών των σπουδαστών στρατιωτικών σχολών,
*αναμόρφωση του επιδόματος επικίνδυνης και ανθυγιεινής εργασίας ΟΤΑ,
*μείωση των τραπεζικών προμηθειών,
*διπλασιασμός των εισοδηματικών ορίων του εξωδικαστικού μηχανισμού και
*μείωση των ασφαλιστικών εισφορών για υπερεργασία, υπερωρίες, νυχτερινή απασχόληση και απασχόληση σε ημέρες αργίας ή Κυριακές για εργαζόμενους πλήρους απασχόλησης.
Για το 2026 θεσπίζονται οι ακόλουθες νέες παρεμβάσεις:
*κατάργηση από τον Ιανουάριο 2026 του τέλους 10% στη συνδρομητική τηλεόραση, με ετήσιο κόστος 22 εκατ. ευρώ,
*επέκταση της μείωσης κατά 50% του ελάχιστου εισοδήματος για τους ελεύθερους επαγγελματίες στους οικισμούς εκτός Αττικής με πληθυσμό έως 1.500 κατοίκους και τα σχολικά κυλικεία,
*εξαίρεση από το ελάχιστο εισόδημα για τις νέες μητέρες που ασκούν ελεύθερο επάγγελμα κατά το έτος γέννησης του τέκνου καθώς και για τα επόμενα δύο έτη,
*αύξηση της αποζημίωσης των οπλιτών από 8,8 ευρώ σε 50 έως 100 ευρώ μηνιαίως, με ετήσιο δημοσιονομικό κόστος 25 εκατ. ευρώ περίπου,
*έναρξη λειτουργίας από τον Ιανουάριο 2026 του Ταμείου Καινοτομίας Φαρμάκων, με ετήσιο κόστος 50 εκατ. ευρώ, για την ευχερέστερη πρόσβαση των ασθενών σε καινοτόμες θεραπείες και
*απαλλαγή, από το φορολογικό έτος 2026, των ιδρυμάτων και των κληροδοτημάτων από τον φόρο εισοδήματος καθώς και μη φορολόγηση των δωρεών προς αυτά. Το εν λόγω μέτρο έχει ετήσιο κόστος 43 εκατ. ευρώ.
Δημόσιο Χρέος
Το χρέος της Γενικής Κυβέρνησης εκτιμάται ότι θα διαμορφωθεί σε 362,800 δισ. ευρώ ή 145,4% ως ποσοστό του ΑΕΠ στο τέλος του 2025 έναντι 364,885 δισ. ευρώ ή 153,6% ως ποσοστό του ΑΕΠ το 2024, παρουσιάζοντας μείωση κατά 8,2 ποσοστιαίες μονάδες έναντι του 2024. Το 2026 το χρέος της Γενικής Κυβέρνησης προβλέπεται ότι θα διαμορφωθεί σε 359 δισ. ευρώ ή 137,6% ως ποσοστό του ΑΕΠ, παρουσιάζοντας μείωση κατά 7,8 ποσοστιαίες μονάδες του ΑΕΠ έναντι του 2025.
