Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Today Press
Ο Γραμματέας του ΜέΡΑ25, Γιάνης Βαρουφάκης, μιλάει στην Today Press, στον απόηχο της κατάθεσης του προσχεδίου του κρατικού προϋπολογισμού στη Βουλή των Ελλήνων.
Αν επιχειρούσατε να κάνετε μια περιγραφή της εικόνας της κοινωνίας, ποιοι είναι οι πιο ευάλωτοι; Ποιοι είναι εκείνοι που χρειάζονται μεγαλύτερη οικονομική στήριξη;
Το πρόβλημα ορίζεται διαφορετικά. Ότι ολοένα και μεγαλύτερες κατηγορίες του πληθυσμού γίνονται ευάλωτες. Σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ , o πληθυσμός που βρίσκεται σε κίνδυνο φτώχειας ή κοινωνικό αποκλεισμό ανέρχεται στο 26,9% του πληθυσμού της Χώρας και είναι ακόμα υψηλότερος στην περίπτωση των παιδιών ηλικίας 17 ετών και κάτω (27,9%). Σχεδόν τρία εκατομμύρια άνθρωποι. Το ποσοστό κινδύνου φτώχειας – δηλ., όσοι έχουν εισόδημα κάτω από το 60% του διάμεσου διαθέσιμου εισοδήματος – πριν από όλες τις κοινωνικές μεταβιβάσεις ανέρχεται σε 45,0%. Οι άνεργοι μετά τις κοινωνικές μεταβιβάσεις βρίσκονται σε κίνδυνο φτώχειας σε ποσοστό 49,2% και 61,0% οι άνεργες γυναίκες. Στην πραγματικότητα ποσοστό 31,2% του πληθυσμού του έτους 2024 θα κατατασσόταν ως εκτεθειμένο στον κίνδυνο φτώχειας με βάση τις συνθήκες του έτους 2008. Μόνο η Βουλγαρία σε όλη την ΕΕ ξεπερνά την Ελλάδα σε κίνδυνο φτώχειας για το 2024. Τι σημαίνει όμως μεγαλύτερη οικονομική στήριξη; Τα κοινωνικά επιδόματα μικρή επίδραση έχουν στη μείωση της φτώχειας. Ένα πραγματικά δημόσιο σύστημα υγείας θα άλλαζε την κατάσταση, ενώ το επίδομα για στέγη στη πραγματικότητα με δεδομένο τον αριθμό των διαθέσιμων κατοικιών αυξάνει των ανταγωνισμό μεταξύ δικαιούχων και μη και καταλήγει στις τσέπες των ιδιοκτητών ακινήτων. Στη πραγματικότητα η στήριξη μπορεί να έρθει όχι με μια πελατειακού τύπου επιδοματική πολιτική, αλλά από την αλλαγή της οικονομίας με σπάσιμο των ολιγοπωλίων, με κοινωνική στέγαση, δημόσια δωρεάν υγεία και παιδεία και μια κοινωνία αλληλεγγύης. Η κυβέρνηση όμως από τη φύση της δεν μπορεί να παράσχει μια τέτοια οικονομία.
Ο κόσμος διαρκώς ρωτάει: «γιατί δε πέφτουν οι τιμές;». Η κυβέρνηση λέει πως κάνει ελέγχους, πως επιβάλλει πρόστιμα, συστήνει νέα Ανεξάρτητη Αρχή Προστασίας του Καταναλωτή. Αν πραγματικά υπήρχε λύση, δε θα είχε εφαρμοστεί;
Οι τιμές δεν πέφτουν γιατί η δομή της αγοράς είναι ολιγοπωλιακή. Στην ενέργεια υπάρχει το κατ’ όνομα «χρηματιστήριο» που σε συνδυασμό με την ιδιωτικοποίηση της ΔΕΗ λειτουργεί ως καρτέλ και ανεβάζει τις τιμές. Τα σουπερμάρκετ είναι και αυτά ένα μεγάλο ολιγοπώλιο και ενώ η Επιτροπή Ανταγωνισμού υπολειτουργεί. Στις μεταφορές λειτουργούν σχεδόν μονοπώλια, ο σιδηρόδρομος είναι ανύπαρκτος και επικίνδυνος, οι δαπάνες στέγασης ως ποσοστό του διαθέσιμου εισοδήματος είναι από τις μεγαλύτερες στην Ευρώπη, η ιδιωτικοποίηση της υγείας και της παιδείας ροκανίζει το εισόδημα των νοικοκυριών. Η κυβέρνηση εισπράττει τη δυσφορία, για αυτό επιχειρεί να την διαχειριστεί σε επίπεδο δημοσιών σχέσεων, χωρίς όμως να δυσαρεστήσει τους πραγματικούς φίλους της, τους ολιγάρχες, που θησαυρίζουν σε βάρος του λαού.
Κύριε Βαρουφάκη ο κόσμος ζει καλύτερα ή χειρότερα σήμερα σε σχέση με τα «δύσκολα χρόνια»; Έχετε πει και εσείς πως το πραγματικό εισόδημα υπολείπεται 46%, σχεδόν στο μισό, του επίπεδου του 2009. Όμως αν δούμε τους δείκτες της ανεργίας, θα διαπιστώσουμε πως χιλιάδες άνθρωποι έχουν βρει ένα σταθερό εισόδημα. Αν περπατήσουμε στους δρόμους, δε θα δούμε τα λουκέτα των Μνημονίων. Οι Έλληνες, δεν εγκαταλείπουν τη χώρα στο βαθμό που το έκαναν, αντιθέτως η πολιτεία μιλά για brain regain. Βεβαίως, 20 του μηνός –αλήθεια είναι και αυτό- το πορτοφόλι μας είναι άδειο…
Το ότι έχει χαθεί μια 15ετία, το ότι τα δημόσια και τα ιδιωτικά αγαθά έχουν πέσει στα νύχια μιας δράκας από κοράκια – ελληνικά και ξένα – σίγουρα δεν αποτελεί σημάδι υγιούς οικονομίας. Το πιο δυναμικό κομμάτι του ελληνικού εργατικού δυναμικού – αυτό που ανήκει στις πλέον παραγωγικές ηλικίες – έχει εγκαταλείψει τη χώρα. Αυτές και αυτοί που έχουν μείνει να δουλέψουν, το κάνουν με χαμηλούς μισθούς που δεν επαρκούν για μια αξιοπρεπή διαβίωση, με νόμους που απορρυθμίζουν τις εργασιακές σχέσεις, με 13ωρα, με ελαστική εργασία, με πλημμελή τήρηση της όποιας εργασιακής νομοθεσίας έχει παραμείνει σε ισχύ. Όσοι έχουν δουλειά στην Ελλάδα του 2025 την έχουν με όρους δυσμενείς. Ας μην επαίρονται λοιπόν για τη μείωση της ανεργίας. Το brain regain είναι ένας ευσεβής πόθος. Όσο για τα λουκέτα, με δεδομένο ότι εκατοντάδες χιλιάδες ακίνητα βρίσκονται εκτός αγοράς, στα χέρια των funds, ή για σπέκουλα, ενώ πολλές οικογένειες δεν μπορούν να βρουν κατοικία σύμφωνα με τις ανάγκες τους και οι μικροί επιχειρηματίες βλέπουν το γλίσχρο κέρδος τους να τους το τρων τα νοίκια και οι φόροι δεν είναι λόγος να κοκορεύονται οι ψιττακοί των λαφυραγωγών.
Σας ακούσαμε και στη ΔΕΘ να διαπιστώνετε πως – σε σχέση με το 2009 το συνολικό χρέος είναι σήμερα τουλάχιστον 200 δις μεγαλύτερο; Μας εξηγείτε τι σημαίνει αυτό, πως συνέβη αυτό αλλά και με ποιες πολιτικές ανατρέπεται κάτι τέτοιο;
Πρώτον πρέπει να πούμε ότι οι ίδιοι οι θεσμοί που έλεγαν ότι η οικονομία μας δεν είναι βιώσιμη με την σχέση χρέους και ΑΕΠ, τώρα προσποιούνται ότι όλα είναι ρόδινα. Δεν είναι ανόητοι, ξέρουν ότι η χώρα είναι χρεωκοπημένη. Έχουν εξασφαλίσει όμως ότι οι υπηρέτες τους θα κάνουν το θέλημά τους τουλάχιστον μέχρι το 2060, και μετά έχουν οψιόν να μας ξαναβάλουν στη μέγγενη. Το ιδιωτικό χρέος αυξάνει γιατί ο κόσμος δεν βγαίνει, του παίρνουν τα σπίτια και τα μαγαζιά και ο κόσμος βλέπει τον μισθό του να μην φθάνει για τον μήνα. Οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις δεν μπορούν να, άρα ο χρηματοπιστωτικός τομέας εξυπηρετεί τα μπόνους των στελεχών, την επαναγορά των μετοχών και τη χρηματοδότηση των μεγάλων παικτών που την έχουν λιγότερο ανάγκη για παραγωγικές δραστηριότητες. Το ποσοστό μεγέθυνσης του ΑΕΠ στην αναιμική οικονομία μας δεν είναι τέτοιο που να μας επιτρέπει να μειώνονται οι δαπάνες για την εξυπηρέτηση του χρέους ότι και να γίνεται με το πρωτογενές πλεόνασμα. Το μόνο που βοηθάει την κυβέρνηση – σε αντίθεση με τον πληθυσμό – είναι ο πληθωρισμός που αυξάνει τεχνητά το ΑΕΠ με το χρέος να παραμένει το ίδιο αυξανόμενο. Η κυβέρνηση από την άλλη, όταν το πρωτογενές πλεόνασμα ξεπερνά τον στόχο δεν το ρίχνει στην οικονομία για να μεγεθύνει το ΑΕΠ, αλλά το πάει στο ΤΑΙΠΕΔ.
Την ίδια ώρα που ο κόσμος δεν έχει χρήματα, ακούει την «κεντρική γραμμή» που υπάρχει και από το ευρωπαϊκό οικοδόμημα για μεγαλύτερες δαπάνες στα εξοπλιστικά. Θέλω τη γνώμη σας πάνω σε αυτό, δεδομένου και του ρευστού περιβάλλοντος που διαπιστώνουμε όλοι μας…
Οι μεγαλύτερες δαπάνες για τα εξοπλιστικά στο ύψος του 5% του ΑΕΠ είναι μια καταστροφή για την ευρωπαϊκή οικονομία και για την Ελλάδα αποτελούν μια τεράστια αφροσύνη. Τα 800 δισεκατομμύρια ευρώ που θέλει να διαθέσει η Ούρσουλα στην «άμυνα» θα προέλθουν τα 650 από περικοπές σε προγράμματα κοινωνικής πρόνοιας και συνοχής και στοχεύουν σε έναν μιλιταριστικό Κεϋνσιανισμό, ο οποίος ενδεχομένως να δούλευε κάποτε στην Αμερική ή και στη ναζιστική Γερμανία, αλλά τώρα είναι εντελώς αναποτελεσματικός. Οι μόνες χώρες οι οποίες θα ωφεληθούν είναι η Γερμανία, η Γαλλία και η Ιταλία, ή όσες έχουν μια κάποια αμυντική βιομηχανία αλλά και εδώ υπάρχει πρόβλημα διότι οι αμυντικές δαπάνες σε μεγάλο βαθμό θα ενισχύσουν την μεγάλη αμυντική βιομηχανία των ΗΠΑ, αλλά και του ΗΒ, του Ισραήλ και της Τουρκίας. Αν μαζί με την υστερική πολεμοκαπηλεία προστεθεί και το οικονομικό κίνητρο σε άτομα χωρίς αναστολές η Ευρώπη πλησιάζει στο χείλος της αβύσσου. Εν τω μεταξύ, οι γραικύλοι της ελληνικής κυβέρνησης, οι οποίοι έχουν παραδώσει την αμυντική βιομηχανία ή σε ισραηλινά συμφέροντα, θα δώσουν το 5% του ΑΕΠ για αμυντικές δαπάνες προσανατολισμένες να επιτεθούν στη Ρωσία, ενώ υπάρχει ισχυρή πιθανότητα να αγοράσουν τουρκικά drones τα οποία θα είναι βέβαιον ότι θα είναι εφοδιασμένα με kill switch στην περίπτωση που θα χρειαστεί να αμυνθούμε σε ενδεχόμενη εξ Ανατολών επίθεση. Η υποτακτική και βλακώδης εξωτερική και αμυντική πολιτική της κυβέρνησης οδηγεί τώρα σε μείζονα οικονομική καταστροφή.
Δημοσκοπικά παρουσιάζει -σταθερά- μια ανθεκτικότητα το ΜΕΡΑ25. Θέλω να μου πείτε που την αποδίδετε, δεδομένου ότι δεν έχετε την «ώθηση» που ενδεχομένως θα έδινε μια κοινοβουλευτική παρουσία… Αποτελείτε μια επιλογή διαμαρτυρίας; Σας αντιμετωπίζουν ως αντισυστημική ψήφο; Είναι οι θέσεις σας για την οικονομία, που πείθουν ένα μέρος του εκλογικού σώματος;
Η έξοδός μας από τη Βουλή το 2023 αποτελεί πράγματι ένα πρόβλημα, αλλά μας έδωσε και την ώθηση να κατεβάσουμε τις δυνάμεις μας στην κοινωνία και να ενεργοποιηθούμε εκεί. Έτσι, το ΜέΡΑ25 αναδεικνύεται σε σπάνια περίπτωση κόμματος που χάνει την κοινοβουλευτική του εκπροσώπηση και όχι απλά δεν διαλύεται, αλλά διευρύνει την πολιτική και την κοινωνική του επιρροή. Είναι αναμφίβολο ότι σε αυτό συντελεί η δικαίωση θέσεών μας που λοιδορήθηκαν, αλλά επίσης και η επιμονή και η συνέπεια στη δημιουργία μας πλατιάς συμμαχίας της ριζοσπαστικής Αριστεράς, ακόμα και με δυνάμεις που δεν συμφωνούμε στα πάντα. Το ΜέΡΑ25 μεγάλωσε τον κύκλο του μετά την έξοδο από το κοινοβούλιο και θα συνεχίσει να το κάνει και στους επόμενους μήνες. Και είμαι βέβαιος ότι έτσι θα μεγαλώσουμε κι άλλο την επιρροή μας.
