Η υπογεννητικότητα στην Ευρώπη έχει πάρει ανησυχητικές διαστάσεις, με τις γεννήσεις να μειώνονται διαρκώς και τον πληθυσμό να γερνά. Τα στοιχεία της Eurostat για το 2023 είναι αποκαλυπτικά: στην ΕΕ γεννήθηκαν 3,67 εκατομμύρια μωρά, σημειώνοντας πτώση 5,4% σε σχέση με το 2022 – τη μεγαλύτερη ετήσια μείωση από το 1961.
Ο συνολικός δείκτης γονιμότητας στην ΕΕ μειώθηκε σε 1,38 γεννήσεις ανά γυναίκα, από 1,46 το προηγούμενο έτος. Στην Ελλάδα, η κατάσταση είναι ακόμη πιο ανησυχητική, καθώς το ποσοστό γονιμότητας έπεσε στο 1,26, όταν το 2008 βρισκόταν στο 1,50 και στις αρχές της δεκαετίας του 1980 στο 2,09. Αν δεν ανατραπεί η τάση, σε λίγες δεκαετίες η χώρα θα αντιμετωπίσει σοβαρές προκλήσεις, όπως μείωση του εργατικού δυναμικού και πίεση στο ασφαλιστικό σύστημα.
Πού καταγράφονται οι περισσότερες και οι λιγότερες γεννήσεις
Το υψηλότερο ποσοστό γεννήσεων στην ΕΕ καταγράφεται στη Βουλγαρία (1,81), ενώ ακολουθούν η Γαλλία (1,66) και η Ουγγαρία (1,55). Στον αντίποδα, τα χαμηλότερα ποσοστά εντοπίζονται στη Μάλτα (1,06), την Ισπανία (1,12) και τη Λιθουανία (1,18).
Η γήρανση του πληθυσμού
Την ίδια στιγμή, το ποσοστό των ατόμων άνω των 80 ετών αυξήθηκε σημαντικά. Στην Ελλάδα, το 7,1% του πληθυσμού ανήκει σε αυτή την ηλικιακή ομάδα, έναντι 3,8% πριν από 20 χρόνια. Εξίσου ανησυχητική είναι η αύξηση του ποσοστού των ατόμων άνω των 65 ετών στην ΕΕ, που από 16,2% το 2003 έφτασε στο 21,3% το 2023.
Αντίθετα, η παρουσία παιδιών και νέων εφήβων (κάτω των 15 ετών) έχει μειωθεί στο 14,9% σε επίπεδο ΕΕ, με την Ιταλία να καταγράφει το χαμηλότερο ποσοστό (12,4%) και την Ιρλανδία το υψηλότερο (19,3%).
Ολοένα και μεγαλύτερος μέσος όρος ηλικίας
Ο μέσος όρος ηλικίας στην Ευρώπη ανεβαίνει σταθερά: από 39 έτη το 2003, έφτασε τα 44,5 το 2023. Στην Ελλάδα, η διάμεση ηλικία βρίσκεται στα 46,5 έτη, ενώ στην Ιταλία αγγίζει τα 48,4.
Η πληθυσμιακή γήρανση αποτελεί μια από τις μεγαλύτερες προκλήσεις των επόμενων δεκαετιών, απαιτώντας στοχευμένες πολιτικές για την ενίσχυση της οικογένειας και την αύξηση των γεννήσεων.
