Η αναστολή λειτουργίας του βρετανικού αεροδρομίου Χίθροου αναμένεται να επηρεάσει το παγκόσμιο σύστημα αερομεταφορών για ημέρες με κόστος δεκάδων εκατομμυρίων δολαρίων, σύμφωνα με ειδικούς, δημιουργώντας ερωτήματα για ποιο λόγο δεν είχαν προβλεφθεί καλύτερα σχέδια έκτακτης ανάγκης.
Ειδικοί δηλώνουν ότι σοκαρίστηκαν από την έκταση της διακοπής, κάτι που έχει να καταγραφεί από το σύννεφο τέφρας από την Ισλανδία το 2010, ενώ προσπαθούν να εκτιμήσουν το κόστος και το μέγεθος των συνεπειών που προκάλεσε η πυρκαγιά σε κοντινό υποσταθμό του δικτύου ηλεκτροδότησης, η οποία είχε ως αποτέλεσμα να προκληθεί διακοπή ρεύματος στο αεροδρόμιο και να τεθεί εκτός λειτουργίας το εφεδρικό σύστημα ηλεκτροδότησης.
Το Χίθρου διαχειρίζεται περίπου 1.300 πτήσεις την ημέρα, σύμφωνα με το Eurocontrol. Η πυρκαγιά, που αναφέρθηκε λίγο μετά τις 11 μμ (τοπική ώρα χθες, 01.00 ώρα Ελλάδας σήμερα), οδήγησε σε εκτροπή αεροσκαφών σε άλλα αεροδρόμια της Βρετανίας και της Ευρώπης, ενώ πολλές πτήσεις μεγάλων αποστάσεων απλά επέστρεψαν στο αεροδρόμιο αναχώρησής τους.
Το κόστος από τον αντίκτυπο μπορεί να φθάσει γύρω στα 20 εκατ. λίρες (26 εκατ. δολάρια) την ημέρα, δήλωσε ο Πολ Τσαρλς, ταξιδιωτικός σύμβουλος, χωρίς να υπάρχουν εγγυήσεις ότι το Χίθροου θα ξανανοίξει αύριο δεδομένου του πόσο ευάλωτο είναι το σύστημα παροχής ενέργειας του αεροδρομίου.
«Ένα εφεδρικό (σύστημα) θα πρέπει να είναι αξιόπιστο στην περίπτωση που επηρεαστεί το βασικό σύστημα. Το Χίθροου είναι τόσο ζωτικό τμήμα των υποδομών του Ηνωμένου Βασιλείου και θα έπρεπε να έχει αξιόπιστα συστήματα», δήλωσε ο Τσαρλς στο Reuters.
Η αναστολή λειτουργίας αναμένεται να έχει παράπλευρες επιπτώσεις σε όλο τον κόσμο για μέρες, κρατώντας επιβάτες μακριά από τον προορισμό τους.
Τα προσεκτικά σχεδιασμένα δίκτυα των αεροπορικών εταιρειών εξαρτώνται από το να βρίσκονται αεροπλάνα και πληρώματα σε συγκεκριμένα σημεία σε συγκεκριμένες χρονικές στιγμές. Δεκάδες αερομεταφορείς θα αναγκαστούν να αναδιαμορφώσουν εσπευσμένα τα δίκτυά τους για να μετακινήσουν αεροπλάνα και πληρώματα.
«Ακόμα κι αν το αεροδρόμιο ανοίξει, όπως ελπίζουμε, μέχρι το τέλος της σημερινής ημέρας, θα υπάρχει αντίκτυπος που θα είναι αισθητός για αρκετές ημέρες, διότι από τη στιγμή που ένα αεροσκάφος μένει στο έδαφος κάπου, μακριά από εκεί όπου πραγματοποιεί πτήσεις, μένουν εκεί και τα πληρώματα των πτήσεων και φυσικά οι πελάτες, έως ότου αυτά τα πληρώματα έχουν βγει εκτός υπηρεσίας για να καλύψουν τις νομικά απαιτούμενες περιόδους ανάπαυσης», δήλωσε ο Τζον Στρίκλαντ, ανεξάρτητος σύμβουλος αερομεταφορών.
«Και εάν τα αεροσκάφη δεν επιστρέψουν, δεν μπορούν να πραγματοποιήσουν τις επόμενες πτήσεις, το οποίο σημαίνει ότι θα έχουμε ακυρώσεις και τις επόμενες ημέρες».
Ακόμα και κάποια λεπτά καθυστέρησης μπορούν να διαταράξουν το πρόγραμμα μιας ολόκληρης ημέρας και να προκαλέσουν καθυστερήσεις σε άλλα τμήματα του συστήματος πτήσεων.
Σε αυτή την περίπτωση, οι ειδικοί διερωτώνται για ποιο λόγο το Χίθροου δεν είχε περισσότερες εφεδρικές μονάδες παροχής ενέργειας που θα μπορούσαν να μεταφερθούν στο σημείο και να ξεκινήσει πιο γρήγορα η ηλεκτροδότηση.
«Δεν μπορώ να θυμηθώ ένα τμήμα κρίσιμης υποδομής να είναι εντελώς εκτός λειτουργίας για τουλάχιστον μία ημέρα λόγω πυρκαγιάς. Δεν μπορώ να σκεφθώ κάτι αντίστοιχο», δήλωσε ο Τόνι Κοξ, σύμβουλος διαχείρισης κινδύνων.
Δεν πρόκειται για την πρώτη διακοπή στον βρετανικό τομέα αερομεταφορών που έχει προκαλέσει ανησυχίες στην αεροπορική βιομηχανία αλλά και σε πολιτικό επίπεδο.
Η διακοπή του βρετανικού συστήματος ελέγχου εναέριας κυκλοφορίας NATS το 2023 κόστισε πάνω από 100 εκατ. λίρες, σύμφωνα με ανεξάρτητη αξιολόγηση από τη βρετανική Υπηρεσία Πολιτικής Αεροπορίας, αυξάνοντας τις ανησυχίες για τη σταθερότητα του συστήματος.
Η διακοπή στο Χίθροου, ειδικά αν παραταθεί πέραν της σημερινής ημέρας, πιθανόν να οδηγήσει σε εκτεταμένους δημόσιους ελέγχους. Με βάση την ευρωπαϊκή και τη βρετανική νομοθεσία, οι πελάτες δικαιούνται αποζημίωση έως 600 ευρώ από τις αεροπορικές εταιρίες για καθυστερήσεις έως τρεις ώρες, ή για ακυρώσεις πτήσεων, καθώς και κάλυψη κόστους για διανυκτεύρεση και γεύμα, αλλά μόνο εάν ευθύνεται η αεροπορική εταιρία. Σε αυτή την περίπτωση όμως, δεν ευθύνονται οι αεροπορικές εταιρίες.
«Το ποιος τελικά θα πληρώσει τον λογαριασμό…μένει να φανεί διότι θα είναι μια περίπλοκη συζήτηση και μια δύσκολη συζήτηση σίγουρα μεταξύ του αεροδρομίου, των αεροπορικών εταιριών, των εταιριών παροχής ηλεκτρικού ρεύματος, των ασφαλιστικών εταιριών, φυσικά κανείς δεν θέλει να δεχθεί την ευθύνη εάν μπορεί να το αποφύγει», δήλωσε ο Στρίκλαντ.
