Όταν λέμε «η επιστήμη κάνει θαύματα», δεν εννοούμε να έχεις 50+ ετεροθαλή αδέρφια χωρίς να το ξέρεις. Κι όμως, στην Ολλανδία, μια χώρα-πρότυπο για την οργάνωση και τη διαφάνεια, βγήκαν στη φόρα στοιχεία που θυμίζουν περισσότερο σενάριο από δυστοπική σειρά του Netflix.
Σύμφωνα με νέα επίσημα δεδομένα, τουλάχιστον 85 δότες σπέρματος ξεπέρασαν κατά πολύ το επιτρεπόμενο όριο, με τον καθένα να έχει αποκτήσει πάνω από 25 παιδιά. Κάποιοι εξ αυτών λέγεται ότι έχουν φτάσει ακόμα και τα… 75. Οι αποκαλύψεις φέρνουν στο φως χρόνιες παραβιάσεις των κανόνων γονιμότητας, που εφαρμόζονταν –ή μάλλον δεν εφαρμόζονταν– για δεκαετίες.
Η Ολλανδική Ένωση Γυναικολόγων και Μαιευτήρων (NVOG) παραδέχτηκε τα λάθη του παρελθόντος, με τη γιατρό Μαρίκε Σχούνενμπεργκ να δηλώνει:
«Ο αριθμός των λεγόμενων “μαζικών δοτών” θα έπρεπε να είναι μηδενικός. Ζητούμε συγγνώμη – δεν σταθήκαμε στο ύψος των ευθυνών μας».
Η ολλανδική νομοθεσία, που τέθηκε σε ισχύ από το 1992, έθετε ανώτατο όριο τα 25 παιδιά ανά δότη, ώστε να αποφευχθούν προβλήματα αιμομιξίας. Το 2018, το όριο αυτό μειώθηκε στα 12 παιδιά. Ωστόσο, μόλις τον Απρίλιο του 2024 ενεργοποιήθηκε πλήρως ένας εθνικός μηχανισμός καταγραφής, που επιτρέπει πλέον τον ακριβή εντοπισμό των παιδιών που προέρχονται από κάθε δότη.
Και τότε άρχισαν τα δύσκολα.
Από τα πρώτα στοιχεία προκύπτει ότι δεκάδες δότες υπερέβησαν τα όρια, με την κατάσταση να περιλαμβάνει και ιατρούς που χρησιμοποιούσαν το δικό τους γενετικό υλικό, χωρίς συναίνεση – χαρακτηριστικό παράδειγμα ο Γιαν Κάρμπατ, που φέρεται να έχει αποκτήσει παράνομα τουλάχιστον 81 παιδιά.
Ο «πρωταθλητής» πάντως σε αριθμό παιδιών είναι ο Τζόναθαν Τζέικομπ Μέιερ, ο οποίος έγινε γνωστός από το ντοκιμαντέρ του Netflix The Man with 1,000 Kids. Ο Μέιερ έχει αναγνωρίσει πάνω από 550 παιδιά παγκοσμίως, εκ των οποίων πάνω από 100 μόνο στην Ολλανδία.
Ο Τιές βαν ντερ Μιρ, από το Ίδρυμα Donorkind, χαρακτήρισε την υπόθεση «ιατρική καταστροφή». Υπολογίζεται ότι περίπου 3.000 παιδιά έχουν τουλάχιστον 25 ετεροθαλή αδέρφια, κάτι που εγείρει ανησυχίες τόσο για την ψυχική τους υγεία όσο και για τον κίνδυνο μελλοντικών άγνωστων συγγενικών σχέσεων.
«Όταν μεγαλώσουν και ξεκινήσουν να βγαίνουν ραντεβού, ίσως χρειαστεί να κάνουν τεστ DNA για να βεβαιωθούν ότι δεν συγγενεύουν με τον σύντροφό τους», προειδοποίησε χαρακτηριστικά ο βαν ντερ Μιρ.
Η NVOG καλεί όλα τα εμπλεκόμενα μέρη –μητέρες, δότες, παιδιά– να απευθυνθούν στις αντίστοιχες κλινικές τους, ενώ το Υπουργείο Υγείας της Ολλανδίας ετοιμάζεται να ενημερώσει επίσημα το Κοινοβούλιο μέσα στην εβδομάδα.
