Η εικόνα της οικονομίας αλλάζει και μαζί της αλλάζει και το πολιτικό αφήγημα του Μεγάρου Μαξίμου. Με το βλέμμα στραμμένο στη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης, η κυβέρνηση θέτει τις βάσεις για ένα νέο πακέτο μέτρων, με στόχο την ανασύνταξη της κοινωνικής της στήριξης και την επαναφορά της πολιτικής δυναμικής. Το πλεόνασμα-έκπληξη του 2024 και η ευνοϊκή αξιοποίηση των νέων ευρωπαϊκών δημοσιονομικών κανόνων άνοιξαν τον δρόμο για παροχές 1,1 δισ. ευρώ το 2025 – όχι ως παροδικά βοηθήματα, αλλά ως μόνιμα μέτρα.
Από πού προέκυψε το πλεόνασμα
Σύμφωνα με τα κυβερνητικά στελέχη, το δημοσιονομικό «μαξιλάρι» του 2024 δεν ήταν αποτέλεσμα συγκυριακής τύχης αλλά μιας σειράς στρατηγικών επιλογών. Η αύξηση των εσόδων αποδίδεται κυρίως στην ισχυρή ανάπτυξη, στην εντατική προσπάθεια περιορισμού της φοροδιαφυγής και στην ευελιξία που προσφέρει το νέο ευρωπαϊκό πλαίσιο δαπανών. Όπως υπογράμμισε ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, «παρά τους αυστηρούς ευρωπαϊκούς κανόνες, ένα σημαντικό μέρος του δημοσιονομικού χώρου μπορεί πλέον να επιστρέψει στην κοινωνία».
Ο Υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Κυριάκος Πιερρακάκης, εξήγησε πως το πλαίσιο του 2025 επιτρέπει αύξηση κρατικών δαπανών έως 3,7%, αλλά η Ελλάδα κινείται πλέον με ρυθμό 4,5% – χωρίς να τίθεται θέμα παραβίασης των κανόνων, χάρη σε εύστοχες διαπραγματεύσεις και επιδόσεις.
Οι πρώτες κινήσεις: Στήριξη συνταξιούχων και ενοικιαστών
Το πρώτο κύμα παροχών ύψους 590 εκατ. ευρώ κατευθύνεται ήδη σε συνταξιούχους και ενοικιαστές. Η ενίσχυση αυτή αποτέλεσε το «ορεκτικό» του πακέτου που ετοιμάζεται για τη ΔΕΘ, και συνοδεύτηκε από τη φράση-κλειδί του Πρωθυπουργού: «Τα καλύτερα έρχονται». Στόχος της κυβέρνησης είναι να αναθερμάνει τη σχέση της με κρίσιμα εκλογικά ακροατήρια – ιδίως με τη μεσαία τάξη, η οποία αναμένεται να βρεθεί στο επίκεντρο των επόμενων παρεμβάσεων.
Η στρατηγική για τη ΔΕΘ: Μόνιμες φοροελαφρύνσεις
Το κυβερνητικό επιτελείο ήδη σχεδιάζει το νέο «καλάθι» παροχών που θα παρουσιαστεί στη ΔΕΘ. Η κατεύθυνση είναι σαφής: παρεμβάσεις που ενισχύουν σταθερά εισοδήματα, χωρίς να απειλούν τη δημοσιονομική ισορροπία. Όπως δήλωσε ο Υπουργός Εργασίας Κωστής Χατζηδάκης, «η κυβέρνηση ενισχύει την κοινωνική συνοχή όχι με λεφτόδεντρα, αλλά με υπεύθυνες και βιώσιμες πολιτικές».
Κεντρικός πυλώνας του σχεδιασμού είναι η αναμόρφωση της φορολογίας εισοδήματος. Εξετάζεται είτε η μείωση συντελεστών, είτε η προσθήκη ενδιάμεσης κλίμακας που θα ελαφρύνει ουσιαστικά τη φορολογική πίεση στη μεσαία τάξη.
Ελεύθεροι επαγγελματίες και μεταρρυθμίσεις
Στο τραπέζι βρίσκονται επίσης προτάσεις για τη φορολογική μεταχείριση των ελευθέρων επαγγελματιών. Η πρόκληση εδώ είναι διπλή: αφενός η ελάφρυνση, αφετέρου η διατήρηση της επιτυχίας στην καταπολέμηση της φοροδιαφυγής – από την οποία, άλλωστε, προήλθε σημαντικό μέρος των επιπλέον εσόδων του 2024.
Η κυβέρνηση δίνει τέλος στις παροδικές ενισχύσεις και μεταβαίνει πλέον σε μια φάση μονιμότερων μέτρων, με σταθερές βάσεις στον κρατικό προϋπολογισμό. Όπως σημειώνουν στο Μαξίμου, στόχος είναι να περάσει «το μέρισμα της ανάπτυξης στο πορτοφόλι των πολιτών» με «μικρά αλλά σταθερά βήματα».
Η πολιτική διάσταση: Επανεκκίνηση σχέσης με την κοινωνία
Πέρα από την οικονομική ουσία, η στρατηγική έχει και σαφή πολιτικό χαρακτήρα. Η κυβέρνηση επιχειρεί να ανακτήσει το χαμένο έδαφος στις δημοσκοπήσεις και να επανασυνδεθεί με τα στρώματα που στήριξαν τη Νέα Δημοκρατία το 2019 και το 2023. Η κοινωνική στόχευση των μέτρων δεν είναι τυχαία – ούτε και ο χρονισμός τους, ενόψει της ΔΕΘ.
