Διανύουμε τα τέλη Αυγούστου και παραδοσιακά τέτοιες μέρες οι νοικοκυρές ετοιμάζουν τη φανουρόπιτα που θα πάνε στις εκκλησίες με αφορμή τον εορτασμό του Αγίου Φανουρίου που τιμάται κάθε χρόνο στις 27 του μήνα. Φέτος η γιορτή «πέφτει» Τετάρτη και ήδη έχουν ξεκινήσει οι προετοιμασίες ώστε παραμονή και ανήμερα της μεγάλης καλοκαιρινής γιορτής οι εκκλησίες να δεχθούν τις φανουρόπιτες που θα φτιάξουν οι πιστοί στην μνήμη του Αγίου.
Η παράδοση λέει ότι η μητέρα του Αγίου Φανουρίου ήταν αμαρτωλή, σκληρή και άπονη με τους φτωχούς. Μάλιστα, για τον αμετανόητο χαρακτήρα της πήγε στην κόλαση. Προσπάθησε να τη σώσει ο γιος της, αλλά η κακία της δεν τον άφησε. Αυτός είναι ο λόγος που οι νοικοκυρές φτιάχνουν την ημέρα αυτή πίτες και αφού τις πάνε στην εκκλησία για να ευλογηθούν, τις μοιράζουν στη γειτονιά με την ευχή να συγχωρεθεί η μάνα του Αγίου.
Σύμφωνα με την εθιμοτυπία της γιορτής η φανουρόπιτα είναι και μια προσφορά των πιστών προς τον Άγιο Φανούριο για να ζητήσουν τη βοήθειά του Αγίου στην εύρεση χαμένων αντικειμένων ή για την επίλυση προβλημάτων. Η λατρεία του Αγίου ξεκίνησε τον 14ο–15ο αιώνα στη Ρόδο, όταν κατά την αναστήλωση παλιού ναού ανακαλύφθηκε η εικόνα του Αγίου, απεικονισμένου με ρωμαϊκή στολή, κρατώντας κερί και σταυρό. Η ιστορία του διαδόθηκε από τα γύρω νησιά σε ολόκληρη την Ελλάδα.
Το έθιμο της φανουρόπιτας
Η ακριβής προέλευση του εθίμου δεν είναι γνωστή, αλλά η πίτα εμπλουτίστηκε με στοιχεία ελληνικής λαογραφίας. Συνήθως φτιάχνεται με 7 ή 9 υλικά, αριθμοί που συμβολίζουν μυστήρια της εκκλησίας και τα τάγματα των αγγέλων. Κατά το ψήσιμο, ανάβεται κερί και θυμίαμα. Η φανουρόπιτα παρασκευάζεται και διαβάζεται ανήμερα του Αγίου Φανουρίου αλλά και κάθε εβδομάδα του έτους. Ο κάθε ιερός ναός ορίζει μία συγκεκριμένη ημέρα και ώρα της εβδομάδας για το διάβασμα της πίτας στον Αγιο Φανούριο.
Αγίου Φανουρίου 2025: Η ευχή που διαβάζουμε όταν φτιάχνουμε τη φανουρόπιτα
«Κύριε Ιησού Χριστέ, ο Ουράνιος Άρτος, ο της βρώσεως της μενούσης εις τον αιώνα πλουσιοπάροχος χορηγός, ο δοτήρ των αγαθών, ο δέ Ηλιού τροφήν αγεώργητον πηγάσας, η ελπίς των απηλπισμένων, η βοήθεια των αβοηθήτων και σωτηρία των ψυχών ημών. Ευλόγησον τα δώρα ταύτα και τους ταύτα σοι προσκομίσαντας, εις δόξαν σήν και τιμήν του αγίου ενδόξου μεγαλομάρτυρος Φανουρίου.
Παράσχου δέ, αγαθέ, τοις ευπρεπίσασι τους πλακούντας τούτους, πάντα τά εγκόσμια καί υπερκόσμια αγαθά σου. Εύφρανον αυτούς εν χαρά μετά του προσώπου σου, δείξον αυτοίς οδούς προς σωτηρίαν. Τα αιτήματα τών καρδιών αυτών καί πάσαν τήν βουλήν αυτών ταχέως πλήρωσον, οδηγών αυτούς προς εργασίαν τών εντολών σου, ίνα διά παντός εν ευφροσύνη καί αγαλλιάσει υμνώσι καί δοξάσωσι το πάντιμον καί μεγαλοπρεπές όνομά σου, πρεσβείαις της υπερευλογημένης Θεοτόκου, του αγίου ένδοξου νεομάρτυρος Φανουρίου, του Θαυματουργού, καί πάντων σου τών αγίων. Αμήν»
