Δημοσιεύτηκε στην έντυπη εφημερίδα Today Press
της Κωνσταντίνας Δ. Καρακώστα
Επίκουρης Καθηγήτριας Νεότερης Ελληνικής Ιστορίας
Καλοκαίριασε και όλοι με τον έναν ή τον άλλον τρόπο μιλάμε για νησιά! Η χώρα μας άλλωστε φημίζεται παγκοσμίως για τα νησιά της ως τουριστικός προορισμός. Τι συμβαίνει όμως όταν μια ελληνική ονομασία, μιας γνωστικής παραθαλάσσιας ελληνικής περιοχής χρησιμοποιείται ως όνομα για ένα άλλο νησί πολλά χιλιάδες χιλιόμετρα μακριά από την Ελλάδα; Πιο συγκεκριμένα, στη Γη του Πυρός εκεί στο πιο νότιο άκρο της αμερικανικής χερσονήσου, σε έδαφος που ανήκει στο κράτος της Χιλής υπάρχει ένα νησάκι που έλκει το όνομά του από την Ελλάδα. Το νησί Ναυαρίνο!
Το νησί Ναυαρίνο είναι κατοικημένο. Όχι όμως από Έλληνες, ούτε ανακαλύφθηκε από Έλληνες για να του δώσουν τιμητικά μια ελληνική ονομασία. Παρόλαυτά η χιλιανή αυτή περιοχή «βαφτίστηκε» από την ενετική ονομασία της ιστορικής Πύλου του νομού της Μεσσηνίας, λαμβάνοντας το όνομα Ναυαρίνο. Εκεί λοιπόν, στην Παταγονία και στη Γη του Πυρός, στο σημείο δηλαδή όπου συναντώνται οι τρεις από τους πέντε ωκεανούς της υδρόγειου σφαίρας μας, ο Ατλαντικός, ο Ειρηνικός και ο Νότιος Ωκεανός, σε εκείνο το σημείο υπάρχει μια σειρά μικρών νησιών με μεγαλύτερο το Ναυαρίνο. Στα ισπανικά Isla Navarino. Το νησάκι αυτό έχει μέγεθος περίπου 2.500 τετραγωνικά χιλιόμετρα και ακτογραμμή 510 χιλιομέτρων. Με ακριβείς συντεταγμένες βρίσκεται ανάμεσα στη Μεγάλη Νήσο της Γης του Πυρός και του Ακρωτηρίου.
Το Ναυαρίνο, και αυτό αξίζει να σημειωθεί, αποτελεί την πλέον νοτιότερη κατοικημένη περιοχή του κόσμου μας. Η κωμόπολη Πουέρτο Ουίλιαμς, η οποία είναι το διοικητικό κέντρο της χιλιανής περιφέρειας της Ανταρκτικής, αποτελεί τη νοτιότερη πόλη του κόσμου. Οι μόνιμοι κάτοικοι του νησιού αριθμούνται περίπου στις 2.000-2.500, ωστόσο στη διάρκεια του καλοκαιριού ο αριθμός των επισκεπτών αυξάνει κατά πολύ τον αριθμό του πληθυσμού που ζει στο νησί. Δεν είναι λίγοι οι τουρίστες που ενδιαφέρονται για επίσκεψη στην Ανταρκτική, καθώς το Πουέρτο Ουίλιαμς είναι ένα από τα πιο δημοφιλή ορμητήρια για τον Νότιο Πόλο. Όταν, λοιπόν, στην Ελλάδα είναι χειμώνας πλήθος επισκεπτών κατακλύζει το Ναυαρίνο. Εντυπωσιακό σημείο αναφοράς, αναλογικά με το μέγεθος του νησιού, αποτελεί η οροσειρά που βρίσκεται νότια του Πουέρτο Ουίλιαμς. Ονομάζεται «Δόντια του Ναυαρίνο» εξαιτίας του πολύ αιχμηρού γεωφυσικού χαρακτήρα της κορυφογραμμής, που έχει χιόνια όλο τον χρόνο.
Το νησάκι αυτό επισκέφτηκαν πρώτοι το 1624 κάποιοι Ευρωπαίοι, πλήρωμα του στόλου του Φλαμανδού Ζακ Λε Κλερ, γνωστού και ως Ζακ ο Ερημίτης. Δεν ήταν όμως εκείνοι που το βάφτισαν Ναυαρίνο. Νονός του ήταν ο Βρετανός θαλασσοπόρος Φίλιπ Πάρκερ Κινγκ, που έφτασε εκεί τα έτη 1828-1829, δηλαδή δύο αιώνες αργότερα. Αφιέρωσε το νησί στη Ναυμαχία του Ναυαρίνου του 1827, παραπέμποντας στην περιοχή του κόλπου της Πύλου της οθωμανοκρατούμενης ακόμη Ελλάδας. Ήταν η ναυμαχία εκείνη που εξασφάλισε στην Ελλάδα την ανεξαρτησία της, με τη σπουδαία συμβολή του βρετανικού ναυτικού. Οι τρεις προστάτιδες δυνάμεις Αγγλία, Γαλλία και Ρωσία νίκησαν τον στόλο των Οθωμανών όταν η επανάσταση στην Ελλάδα κινδύνευε να σβήσει.
Η ναυμαχία αυτή ήταν τόσο σημαντική για τον αγγλικό λαό και το ναυτικό του, ώστε πολύ καιρό μετά ο Φίλιπ Πάρκερ Κινγκ ονόμασε Ναυαρίνο το νησί που επισκέφτηκε στη Γη του Πυρός. Κυριολεκτικά στην άλλη άκρη του κόσμου, στο νοτιότερο άκρο της Νότιας Αμερικής, η ελληνική ονομασία δόθηκε για να συνδέσει τη Γεωγραφία με την Ιστορία.
